Arkeolojik veriler ışığında Bursa kentinin kuruluşunun araştırılması
Investigation of the founding Bursa in the light of archaeological data
- Tez No: 848073
- Danışmanlar: PROF. DR. RUŞEN KELEŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kapadokya Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim, Öğretim ve Araştırma Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kent, Çevre ve Yerel Yönetimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
İnsanoğlunun yerleşik hayata geçmesi ile ortaya çıkan kentlerin oluşumunun Sümerler ile başladığı düşünüldüğünde günümüze kadar uzun soluklu bir süreç göze çarpar. Ülkemizin önemli kentleri arasında bulunan Bursa'nın kuruluşu sınırlı sayıdaki yazılı bilgilere dayanmaktadır. Günümüze ulaşan bu bilgilere göre Bursa yaklaşık olarak M.Ö 200'lerde kurulduğu kabul görmektedir. Arkeolojik açıdan bakıldığında Bursa'da Ilıpınar Aktopraklık, Menteşe, Barçın Höyük ve Hacılartepe'de yapılan bilimsel kazı çalışmalarında elde edilen verilerin değerlendirilmesi ile Bursa ve çevresinin bölgesel olarak Çanakkale, İzmir, Aydın, Denizli, Eskişehir, Yalova, Kocaeli, İstanbul ve Kırıkkale'de yer alan yerleşimlerle Neolitik, Kalkolitik ve Tunç Çağları'nda kültürel etkileşim halinde olduğu görülür. Bu etkileşim örneklerini Balkanlar'da da görmek mümkündür. David French'in yapmış olduğu yüzey araştırmasında ve kazısı yapılan höyüklerde elde edilen bulgulara göre Bursa'da, Fikirtepe Kültürü'nden başlamak üzere Geç Tunç Çağı sonuna kadar kesintisiz bir kronolojiyi görebilmek mümkündür. Bursa kent merkezi doğudan ve batıdan Neolitik Dönem höyükleri ile çevrelenmiştir. Bursa kent merkezine yakın konumda bulunan İTÇ 3'e tarihlenen Çayırköy Höyüğü ve İTÇ 2'e tarihlenen Demirtaş Höyüğü Tunç Çağ'ında Bursa'nın içinde bulunduğu kültürel etkileşim ağına dair önemli ipuçları vermektedir. İlk Tunç Çağı'nda Batı Anadolu'da, nüfus önemli oranda artarken güçlü bir kentleşme eğilimi görülür. Bursa kent merkezini oluşturan Hisar Bölgesi, Eskişehir- İnegöl/ İznik Ovaları üzerinden Bursa'ya uğrayarak Balıkesir üzerinden Troya'ya ulaşan Büyük Kervan Yolu aksı üzerinde konumlanmıştır. Kent tanımları arasında olan uzak mesafe ticaret alt yapısına sahip olunması ve uzak mesafe ticaretin yapılması gibi önemli unsurlar akla getirildiğinde Hisar Bölgesi'nde kazı çalışmalarında ele geçen İTÇ'ye ait hilal biçimli tutamaklı çömlek, hemde M.Ö 1.bin yıla ait çömleğin bölgenin stratigrafisi ve Kuzeybatı Anadolu kültürü içindeki etkileşimini göstermektedir. Bursa kent merkezinin sürekli bir yerleşime maruz kalması İTÇ ve ardından gelen dönemlere ait verilerin önemli oranda tahribatına sebep olmuştur. Çalışma, yazılı kaynakların Bursa kentinin kuruluşunu açıklamada yetersiz kaldığı ve sınırlı bilgileri günümüze ulaştırmış olduğunu göstermektedir. Bunlara ilave olarak tez çalışması arkeolojik kazıların kentlerin kuruluşlarını açıklamadaki önemini de ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
First settlement had been founded by human beings,After started to develop that first cities founded in Sumerians. From first cities founding to nowadays shown long period. Bursa is among the important cities in Turkey.While we are explaining that when Bursa had been founded we have to use limited written sources.According to this sources Bursa was founded approximately in 200 BC.Archaeological evidence shows us Bursa has many mounds, that some of them excavated. We can give some examples those mounds; Ilıpınar, Aktopraklık, Menteşe, Barçın Höyük and Hacılartepe.Excavations results show us Bursa interaction starrt form Neolithic to Late Bronze Age with Çanakkale, İzmir, Aydın,Denizli,Eskişehir,Yalova,Kocaeli, İstanbul and Kırıkkale on the other hand the interaction shown in Balkan.David French surveyed in Bursa that survey result had been shown that from Fikirtepe Culture to Late Bronze Age chronology in Bursa. In Bursa city center which is surrounded mounds one of the name is Çayırköy Mound that dated Early Bronze Age 3 period an other mound is Demirtaş that dated to Early Bronze Age 2 both of them have shown that Bursa is interaction surround. Bursa located on the great caravan route which start from Mesopotamia along the Anatolia which road across from İznik /İnegöl through Balıkesir end in Troy (Çanakkale). When explaining city that need to long distance trade Bursa city center showed that Bursa Museum experts found archaeological materials in Hisar Region that material dated Early Bronze Age and 1 st millenium Period.Those pottery showing that Bursa interaction in northwest Anatolia. Bursa city center is surrounded from east Demirtaş Mound and from west Çayırköy Mound .Those mounds give cultural interaction network that Bursa was in during the Bronze Age. Archaeoological evidence shows us that history of Bursa. going back B.C 200.Unfourtunatly Bursa is permenantly settled so that many artifacts have destroyed This thesis study shows that written sources are insufficient to explain to founding of Bursa, on the other hand this study shows archaeological excavations are very important to explain about founding Bursa.This study is an example about urban archaeology.
Benzer Tezler
- Geç Antik Çağ ve Erken Bizans Dönemi'nde Myndos/Asar Adası
Myndos / Asar Island in Late Antiquity and Early Byzantine Period
HAZAL ÇITAKOĞLU
- The Ancient South Marmara Harbors
Antik Güney Marmara Limanları
SERKAN GÜNDÜZ
Doktora
İngilizce
2015
ArkeolojiUludağ ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ŞAHİN
PROF. DR. MARTİNA SEIFERT
- Apollonia ad Rhyndacum Nekropolü kerpiç mezarları
Necropolis of Apollonia ad Rhyndacum Mudbrick Grave
OSMAN ERCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiBursa Uludağ ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ŞAHİN
- Hersek deltası ticareti
Hersek delta trade
ZEYNEP GÜLAÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ArkeolojiBursa Uludağ ÜniversitesiSualtı Arkeolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERKAN GÜNDÜZ
- İznik gölü su altı bazilikası sikke buluntuları - 2015-2017
The coin finds of underwater basilica at lake İznik - 2015-2017
ERHAN GÜRMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiBursa Uludağ ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ŞAHİN