Geri Dön

Arkeolojik veriler ışığında Bursa kentinin kuruluşunun araştırılması

Investigation of the founding Bursa in the light of archaeological data

  1. Tez No: 848073
  2. Yazar: MUHAMMET YAZAR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. RUŞEN KELEŞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Arkeoloji, Archeology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kapadokya Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim, Öğretim ve Araştırma Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kent, Çevre ve Yerel Yönetimler Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 129

Özet

İnsanoğlunun yerleşik hayata geçmesi ile ortaya çıkan kentlerin oluşumunun Sümerler ile başladığı düşünüldüğünde günümüze kadar uzun soluklu bir süreç göze çarpar. Ülkemizin önemli kentleri arasında bulunan Bursa'nın kuruluşu sınırlı sayıdaki yazılı bilgilere dayanmaktadır. Günümüze ulaşan bu bilgilere göre Bursa yaklaşık olarak M.Ö 200'lerde kurulduğu kabul görmektedir. Arkeolojik açıdan bakıldığında Bursa'da Ilıpınar Aktopraklık, Menteşe, Barçın Höyük ve Hacılartepe'de yapılan bilimsel kazı çalışmalarında elde edilen verilerin değerlendirilmesi ile Bursa ve çevresinin bölgesel olarak Çanakkale, İzmir, Aydın, Denizli, Eskişehir, Yalova, Kocaeli, İstanbul ve Kırıkkale'de yer alan yerleşimlerle Neolitik, Kalkolitik ve Tunç Çağları'nda kültürel etkileşim halinde olduğu görülür. Bu etkileşim örneklerini Balkanlar'da da görmek mümkündür. David French'in yapmış olduğu yüzey araştırmasında ve kazısı yapılan höyüklerde elde edilen bulgulara göre Bursa'da, Fikirtepe Kültürü'nden başlamak üzere Geç Tunç Çağı sonuna kadar kesintisiz bir kronolojiyi görebilmek mümkündür. Bursa kent merkezi doğudan ve batıdan Neolitik Dönem höyükleri ile çevrelenmiştir. Bursa kent merkezine yakın konumda bulunan İTÇ 3'e tarihlenen Çayırköy Höyüğü ve İTÇ 2'e tarihlenen Demirtaş Höyüğü Tunç Çağ'ında Bursa'nın içinde bulunduğu kültürel etkileşim ağına dair önemli ipuçları vermektedir. İlk Tunç Çağı'nda Batı Anadolu'da, nüfus önemli oranda artarken güçlü bir kentleşme eğilimi görülür. Bursa kent merkezini oluşturan Hisar Bölgesi, Eskişehir- İnegöl/ İznik Ovaları üzerinden Bursa'ya uğrayarak Balıkesir üzerinden Troya'ya ulaşan Büyük Kervan Yolu aksı üzerinde konumlanmıştır. Kent tanımları arasında olan uzak mesafe ticaret alt yapısına sahip olunması ve uzak mesafe ticaretin yapılması gibi önemli unsurlar akla getirildiğinde Hisar Bölgesi'nde kazı çalışmalarında ele geçen İTÇ'ye ait hilal biçimli tutamaklı çömlek, hemde M.Ö 1.bin yıla ait çömleğin bölgenin stratigrafisi ve Kuzeybatı Anadolu kültürü içindeki etkileşimini göstermektedir. Bursa kent merkezinin sürekli bir yerleşime maruz kalması İTÇ ve ardından gelen dönemlere ait verilerin önemli oranda tahribatına sebep olmuştur. Çalışma, yazılı kaynakların Bursa kentinin kuruluşunu açıklamada yetersiz kaldığı ve sınırlı bilgileri günümüze ulaştırmış olduğunu göstermektedir. Bunlara ilave olarak tez çalışması arkeolojik kazıların kentlerin kuruluşlarını açıklamadaki önemini de ortaya koymaktadır.

Özet (Çeviri)

First settlement had been founded by human beings,After started to develop that first cities founded in Sumerians. From first cities founding to nowadays shown long period. Bursa is among the important cities in Turkey.While we are explaining that when Bursa had been founded we have to use limited written sources.According to this sources Bursa was founded approximately in 200 BC.Archaeological evidence shows us Bursa has many mounds, that some of them excavated. We can give some examples those mounds; Ilıpınar, Aktopraklık, Menteşe, Barçın Höyük and Hacılartepe.Excavations results show us Bursa interaction starrt form Neolithic to Late Bronze Age with Çanakkale, İzmir, Aydın,Denizli,Eskişehir,Yalova,Kocaeli, İstanbul and Kırıkkale on the other hand the interaction shown in Balkan.David French surveyed in Bursa that survey result had been shown that from Fikirtepe Culture to Late Bronze Age chronology in Bursa. In Bursa city center which is surrounded mounds one of the name is Çayırköy Mound that dated Early Bronze Age 3 period an other mound is Demirtaş that dated to Early Bronze Age 2 both of them have shown that Bursa is interaction surround. Bursa located on the great caravan route which start from Mesopotamia along the Anatolia which road across from İznik /İnegöl through Balıkesir end in Troy (Çanakkale). When explaining city that need to long distance trade Bursa city center showed that Bursa Museum experts found archaeological materials in Hisar Region that material dated Early Bronze Age and 1 st millenium Period.Those pottery showing that Bursa interaction in northwest Anatolia. Bursa city center is surrounded from east Demirtaş Mound and from west Çayırköy Mound .Those mounds give cultural interaction network that Bursa was in during the Bronze Age. Archaeoological evidence shows us that history of Bursa. going back B.C 200.Unfourtunatly Bursa is permenantly settled so that many artifacts have destroyed This thesis study shows that written sources are insufficient to explain to founding of Bursa, on the other hand this study shows archaeological excavations are very important to explain about founding Bursa.This study is an example about urban archaeology.

Benzer Tezler

  1. Geç Antik Çağ ve Erken Bizans Dönemi'nde Myndos/Asar Adası

    Myndos / Asar Island in Late Antiquity and Early Byzantine Period

    HAZAL ÇITAKOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    ArkeolojiBursa Uludağ Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ŞAHİN

  2. The Ancient South Marmara Harbors

    Antik Güney Marmara Limanları

    SERKAN GÜNDÜZ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    ArkeolojiUludağ Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ŞAHİN

    PROF. DR. MARTİNA SEIFERT

  3. Apollonia ad Rhyndacum Nekropolü kerpiç mezarları

    Necropolis of Apollonia ad Rhyndacum Mudbrick Grave

    OSMAN ERCAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    ArkeolojiBursa Uludağ Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ŞAHİN

  4. Hersek deltası ticareti

    Hersek delta trade

    ZEYNEP GÜLAÇAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    ArkeolojiBursa Uludağ Üniversitesi

    Sualtı Arkeolojisi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SERKAN GÜNDÜZ

  5. İznik gölü su altı bazilikası sikke buluntuları - 2015-2017

    The coin finds of underwater basilica at lake İznik - 2015-2017

    ERHAN GÜRMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    ArkeolojiBursa Uludağ Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ŞAHİN