İslâm tarihçilerinin tarihçilik hikâyelerine dair örnekler
Examples of historiographical stories of Islamic historians
- Tez No: 848109
- Danışmanlar: PROF. DR. BEKİR BİÇER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: İslâm Tarihçiliği, İslâm Tarihi Kaynakları, İslâm Tarihçileri, Islamic Historiography, Sources of Islamic History, Islamic Historians
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Kur'an'ı Kerîm'de yer alan kıssalar insanların tarihe olan ilgilerini artırmıştır. Kendilerinden önceki yaşayan milletlerin eylemlerini, düşüncelerini okumak insanlar için yol gösterici araç haline gelmiştir. Kur'an'ı Kerîm'de Cahiliye Dönemi Araplarını, Hz. Muhammed'in çocukluğu, Peygamberliği ve daha sonrasında vahyin gelişiyle insanların İslâm'a girmesi, bu uğurda müşriklerle yapılan savaşlar, halkın dinî ve kültürel yaşamı adeta bir rehber olarak âlimlere yol göstermiştir. Medine Sözleşmesi, Hz. Peygamber'in çevre kabile, ülkelere yazmış olduğu davet mektupları, devletlerarası yapılan antlaşmalar, Hz. Ömer dönemindeki divan defterleri, Emevî Halifesi Muaviye b. Ebû Süfyan'ın ensab ilmine önem vermesi ve bu amaçla ilmi çalışmalar yaptırması aslında birer tarihi belge niteliği taşır. Bunun âlimler tarafından kullanılması İslâm tarihçiliğinin başlamasına kanıt olarak gösterilebilecek niteliklerdir. Hz. Peygamber'in vefat etmesinden sonra âlimlerin elinde gerek yazılı gerekse yazısız halde bulunan tarihi belge sayılan dokümanların birleştirilip bir araya getirilmesiyle ilk İslâm tarihi yazıcılığı başlamıştır. İslâm tarihi yazıcılığının önemli isimleri olan Zührî, Vâkıdî, Taberî, Dineverî, Ravendî, Beyhakî, Belâzürî ismini aşağıda yer vereceğimiz nice âlimlerin yaşamlarına ilişkin bilgilere bu çalışmada yer verilmiştir. Bu çalışmanın amacı İslâm tarihine önemli katkıları olan değerli tarihçilerin tarihçiliğimize katkılarını tespit etmektir. İslâm tarihçileri hakkında günümüzde birçok eser bulunmaktadır. Ancak bu tarihçilerin ne gibi şartlarda, neden ve nasıl tarihçi oldukları hususunda ulaşabildiğimiz kaynaklar çerçevesinde bir bilgi sahibi olamadık. Bu sebeple bizde İslâm tarihçilerini tespit ederek, onların hayat hikâyelerini, memleketlerini, etnik kimliklerini, siyasî tutumlarını, yaşadıkları şehirleri, mensup oldukları din ve mezhepleri ve tarihçilikleri ortaya koymaya çalıştık. İslam tarihçileri neden ve nasıl tarihçi oldular? Sorusunun cevabını bulmaya çalıştık.
Özet (Çeviri)
The parables in the Qur'an have increased people's interest in history. Reading the actions and thoughts of the nations living before them has become a guiding tool for people. In the Qur'an, the Arabs of the Jahiliyyah Period, the childhood of the Prophet Muhammad, his prophethood, the Prophethood of the Prophet Muhammad and the subsequent conversion of people to Islam with the advent of revelation, the wars fought with the polytheists for this cause, the religious and cultural life of the people have guided the scholars as a guide. The Medina Convention, the Prophet's letters of invitation to the surrounding tribes and countries, the treaties between states, the divan books during the reign of Hz. Ömer, the Umayyad Caliph Mu'awiya b. Abu Sufyan's attaching importance to the science of ensab and commissioning scientific studies for this purpose are actually historical documents. The use of this by scholars can be shown as evidence for the beginning of Islamic historiography. After the Prophet's death, the first Islamic historiography began with the gathering of the documents that were considered historical documents, both written and unwritten, in the hands of scholars. In this study, information about the lives of Zuhrī, al-Wāqī, al-Tabarī, al-Dīnarī, al-Rawandī, al-Bayhaqī, al-Balāzurī, and many other scholars who are important names of Islamic historiography are included. The aim of this study is to determine the contributions of valuable historians who made important contributions to Islamic history to our historiography. Today, there are many works on Islamic historians. However, within the framework of the sources we have access to, we have not been able to find information about the conditions under which these historians became historians, why and how they became historians. For this reason, we have tried to identify Islamic historians and reveal their life stories, hometowns, ethnic identities, political attitudes, cities they lived in, religions and sects they belonged to, and their historiography. Why and how did Islamic historians become historians? We tried to find the answer to this question.
Benzer Tezler
- XX. yüzyılda Kazan bölgesinde tarih yazıcılığı
Historiographers on XX. century in Kazan
İLYAS MİFTAKHOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
TarihAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAHİDE BOZKURT
- Ravzatü's-Safâ ve Habibü's-Siyer'deki Sâmânîler bölümünün tercümesi bağlamında Mîrhând ve Hândmîr'in tarih metodolojisi
The historical methodology of Mirhand and Handmir in the context of the translation of the section of Ravzatu's-Safâ and Habibu's-Siyer
CEMİL SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ VURAL ÖNTÜRK
- Tarihçi olarak Buhari ve tarihçilik açısından ?Sahih?i
Bukhari as a historian and his 'Sahih? from the point of historiography
MEHTAP ÇAKMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DinFırat Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SIDDIK ÜNALAN
- Ahmed b. Yahya b. Cabir el-Belazuri Ensabu'l-Eşraf'ın Abbasoğulları kısmının kaynakları
Başlık çevirisi yok
ALİ YENİCE
- Bernard Lewis'in İslam tarihine yaklaşımı
Islamic history approach of Bernard Lewis
MELİHA AKTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
BiyografiAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN KURT