Arkeolojik veriler ve çivi yazısı kaynaklar ışığında M.Ö. II. bin yılın ilk çeyreğinde Kahramanmaraş'ın tarihi coğrafyası
Historical geography of Kahramanmaraş in the first quarter of the 2nd millenium BC in the light of archaeological data and cuneiform resources
- Tez No: 848865
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZAHİDE AYŞEN TETİK, PROF. DR. LÜTFİ GÜRKAN GÖKÇEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 155
Özet
Kahramanmaraş Coğrafyası, Torosların uzantıları olan sıradağlarla, bu dağlar arasında kalan geniş ovalarla ve akarsuların oluşturduğu vadilerle şekillendiği bir bölgedir. Bu Coğrafi özellikler Tarih Öncesi dönemlerden günümüze kadar bu şehir sınırlarını yerleşim ve geçiş yeri anlamında odak noktası haline getirmiştir. Şehrin araştırma tarihçesine ve yaptığımız arazi araştırması verilerine bakıldığında Protohistorik dönemlerde kuzey ve güney olarak iki farklı kültürel ayrım görülmektedir. Bu kültürel ayrıma neden olan faktörlerin başında geçit vermeyen yüksek dağlar ve iklim farklılıkları sayılabilir. Tez konumun dönemini oluşturan M.Ö. II. Bin yılın ilk çeyreğinde yani diğer bir adıyla Asur Ticaret Kolonileri çağında Maraş'ın Asur-Kaniş arasındaki transit ticaretin önemli rotaları üzerinde yer almasından dolayı büyük ticari merkezler olan Karum ve daha küçük ticari merkezler Wabartum'lara ev sahipliği yapmaktadır. Ticari merkezlerin büyük bir ticari organizasyonu içerisinde barındırdığı çivi yazısı belgelerde anlaşılmaktadır. Bu ticari organizasyonun nedenli büyük boyutlu oluşunu şehri yöneten beyler üzerindeki etkisinden anlamaktayız. Beyler ticaretle uğraşan tüccarlara yeri geldiğinde güvenlik sağlarken, yeri geldiğinde de bu topraklarda işlediği suçlar karşılığında cezalar verebilmektedir. Tüccarlar Asur'dan getirdiği mallar karşısında Anadolu'dan bazı ürünleri de Asur'a götürmüşlerdir. Ayrıca Anadolu'da Karum ve Wabartum gibi ticari merkezlere sahip olan şehirlerde de ürünler alınıp satılmıştır. Lokalizasyonu kesin olmamakla birlikte bu ticari merkezlere sahip olan şehirler Lawazzantiya, Hurama ve Mama Kahramanmaraş sınırları içerisine yerleştirilmiştir. Bu şehirlerarası yolların rotaları coğrafyaya göre şekillenmiştir. Bazı şehirler geniş tarım alanlarına sahip olan ovalara lokalize edilirken, bazıları ise dar vadi girişlerine lokalize edilmektedir. Yaptığımız yüzey araştırması ve arşiv taramalarının coğrafya üzerinden etkisi neticesinde şehirlerin lokalizasyon konumları daraltılmış, Asur Ticaret Koloni yollarının Maraş'tan geçen kısımları önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
The geography of Kahramanmaraş is shaped by the mountain ranges that are extensions of the Taurus Mountains, vast plains between these mountains, and valleys formed by rivers. These geographical features have made the city frontiers a focal point for settlement and passage from prehistoric times to the present day. When we look at the research history of the city and the data obtained from our field research, it is observed that there were two distinct cultural divisions in the Protohistoric periods, namely north and south. Factors contributing to this cultural division include impassable high mountains and climate differences. The period that forms the subject of this thesis, which is the first quarter of the 2nd millennium BC, also known as the Assyrian Trade Colonies period, Kahramanmaraş bears an outstanding significance thanks to being located on important trade routes between Assyria and Kanesh, hosting major trade centers called Karum and smaller trade centers called Wabartum. Cuneiform inscriptions in the form of trade documents reveal the extensive commercial organization within these trade centers very effectively. The scale of this commercial organization can be understood from its influence on the rulers governing the city. These rulers provided security for merchants engaged in trade when necessary and could also impose penalties for crimes committed in these lands when appropriate. While bringing goods from Assyria, traders also took some products from Anatolia to Assyria. Additionally, in cities in Anatolia that had commercial centers like Karum and Wabartum, products were bought and sold. Although their localization is not certain, the cities with these commercial centers have been placed within the borders of Kahramanmaraş, including Lawazzantiya, Hurama, and Mama. Apart from these, there are some cities mentioned in cuneiform texts whose localization is much weaker. The routes of these intercity roads were shaped according to the geography. As a result of our surface research and archive scans, the localization positions of the cities have been narrowed down, and the sections of the Assyrian Trade Colony roads passing through Maraş have been suggested.
Benzer Tezler
- Yazılı kaynaklar ışığında Tuwanuva/Tyana
Tuwanuwa/Tyana in the light of written sources
KISMET BACAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ArkeolojiNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LÜTFİ GÜRKAN GÖKÇEK
- Çivi yazılı kaynaklar ışığında Eski Anadolu'da gümüş madeni ve kullanımı
Silver mine and its use in Ancient Anatolia with written sources of nails
ÖZLEM TOĞRUL KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SUZAN AKKUŞ MUTLU
- Urartu Devletinde zanaatkârlar ve zanaatkârlık
The crafsmen and craftsmanship in the Urartian State
AYŞE NUR MORKOÇ
- Minua (Şamram)kanalı ve Urartu bahçeleri
Minua's (Şamram)canal and Urartin gardens
SABAHATTİN ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
ArkeolojiYüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. RAFET ÇAVUŞOĞLU
- Tasvirli eserler ve yazılı kaynaklar ışığında Hititlerde müzik
Music in Hittites in the light of descriptive works and written resources
PINAR DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
ArkeolojiDokuz Eylül ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. A. SEMİH GÜNERİ