Batı Anadolu'da sıcaklık ve yağışa dayalı kuraklık indislerinin mekânsal ve zamansal değişimleri
Spatial and temporal changes of temperature and rainfall-based aridity indices in Western Anatolia
- Tez No: 849104
- Danışmanlar: PROF. DR. ERCAN YEŞİLIRMAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 81
Özet
Amaç: Bu çalışmanın amacı, Batı Anadolu'da 1960 ile 2018 yılları arasında sıcaklık ve yağışa dayalı kuraklık indislerinin yıllık veya daha alt zaman ölçeklerindeki değerlerinin mekânsal ve zamansal değişimlerini ortaya koymaktır. Materyal ve Yöntem: Çalışmada, Batı Anadolu'da Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) tarafından işletilen 36 meteoroloji istasyonunda 1966 ile 2018 yılları arasında kaydedilmiş yağış ve sıcaklık verileri kullanılmıştır. Uygulanan kuraklık indisleri, De Martonne, Pinna Combinative, Lang ve Emberger kuraklık indisleridir. İndislerin 1966 ile 2018 dönemindeki ortalamalarının çalışma alanındaki mekânsal dağılımı IDW (Inverse Distance Weighted) yöntemiyle, indis serilerinin zamansal değişimleri ise parametrik olmayan Mann-Kendall ile Sen'in eğilim testleriyle belirlenmiştir. Seri korelasyon katsayısı %5 düzeyinde önemli olan yüksek varyasyon katsayısı içeren serilere TFPW (Trend – Free Prewhitening) süreci uygulanmıştır. Bulgular: Yıllık ölçekte indislerin uzun dönemli (1966-2018 arası) ortalamalarının mekânsal değişimi, çalışma alanının güneyindeki sahil kesimlerinin, güney batısının ve kuzey doğusunun en nemli iklim koşullarına sahip olduğunu göstermiştir. Trend analizi sonuçları, indis değerlerinde genel bir azalmayı yani daha kurak koşullara bir gidiş olduğunu gösterse de trendlerin çoğu istatistiksel olarak önemsiz bulunmuştur. Mevsimsel ve aylık ölçekte değerlendirme, De Martonne indisi kullanılarak yapılmıştır. Çalışma alanının en nemli yerleri, kış mevsiminde güneybatı, ilkbaharda güneybatı ve kuzeydoğu, yaz mevsiminde kuzeydoğu, sonbaharda kuzey ve güneybatıdır. Aylık ölçekte mekânsal patern aydan aya değişmektedir Her bir istasyonun iklim sınıfı mevsimlik ve aylık ölçeklerde de belirlenmiştir. Hem mevsimlik hem de aylık ölçekte istatistiksel olarak önemsiz trendlerin hâkim olduğu saptanmıştır. Sonuç: Zaman ölçeğine (yıllık, mevsimlik veya aylık) bağlı olarak çalışma alanının en nemli kesimleri güneybatı ve/veya kuzeydoğudur. Batı Anadolu'da 1966 ile 2018 arasında kuraklık veya nemlilik açısından önemli bir değişim saptanmamıştır.
Özet (Çeviri)
Objective: The aim of this study is to reveal spatial and temporal changes in aridity indices based on temperature and precipitation at annual or sub-annual time scales during the period 1966 – 2018 in Western Anatolia. Material and Methods: In this study, precipitation and temperature data recorded over the period from 1966 to 2018 at 36 meteorological stations operated by the State Meteorological Service of Turkey in Western Anatolia were used. De Martonne (monthly, seasonal and annual), Pinna Combinative, Lang and Emberger Indices were calculated. Spatial variations of the indices were produced using IDW (Inverse Distance Weighted) method. Nonparametric Mann – Kendall and Sen's trend test were applied for temporal changes of the series. TFPW (Trend – Free Prewhitening) process was applied to the series with high coefficient of variation whose series correlation coefficient was significant at %5 level. Results: In annual scale, spatial patterns of long-term (from 1966 to 2018) averages of the indices revealed that southern coastal, southwestern and northeastern parts are the most humid parts of the study area. Altough trend analysis showed a general downward trend, a tendency toward more dry conditions, most of the indices are mostly statistically insignificant. The analysis in seasonal and monthly scale were done using De Martonne index. The most humid parts are southwest in winter, southwest and northeast in spring, northeast in summer, and north and norteast in autumn. Spatia pattern in monthlu scale varies among months. Climate types of the stations were determined in seasonal and monthly scales. Statistically insignificant trends dmominate in both scales. Conclusion: Depending on time scale (i.e., annual, seasonal or monthly), the most humid parts of the study area are southwest and/or northeast. No statistically significant change was detected in terms of aridity or humidity in western Anatolia from 1966 to 2018.
Benzer Tezler
- Türkiye'de bitki örtüsü değerlerinin değişimi ve meteorolojik parametrelerle ilişkilendirilmesi
The Variations of normalized difference vegetation index in Turkey and relationship between meteorological parameters
DENİZ OKÇU
- Investigating effects of better soil moisture initialization on forecasting capability with WRF model
Başlangıç koşullarında daha iyi toprak nemi kullanılmasının WRF modeli ile tahmin kapasitesi üzerindeki etkilerinin incelenmesi
ŞULE HALİLOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BARIŞ ÖNOL
DOÇ. DR. MERAL DEMİRTAŞ
- Karadeniz Bölgesi'nin batısında güncel iklim özellikleri ile fosil polen bulguları arasında karşılaştırma: Abant ve Yeniçağa gölleri çevresi
Comparison between current climate characteristics and fossil pollen findings in the west of Black Sea Region: The environment of Abant and Yeniçağa lakes
VERİM GÜMÜŞSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Coğrafyaİstanbul Üniversitesiİklim Değişikliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜLYA CANER
- Kemalpaşa havzasında arazi kullanımı bilincinin değerlendirilmesi
The evaluation of land use consciosness at Kemalpaşa basin
PERİHAN GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
CoğrafyaDokuz Eylül ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ADNAN SEMENDEROĞLU
- Devrez havzasının beşeri ve ekonomik coğrafyası
The Devrez basin human and economic geography
B. ÜNAL İBRET