Çocukluk çağı travmalarının psikolojik belirtiler ile ilişkilerinde savunma mekanizmalarının aracı rollerinin incelenmesi
Investigating the mediating roles of defense mechanisms between childhood traumas and psychological symptoms
- Tez No: 849802
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA ÇAKIR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Childhood traumas, child maltreatment, defense mechanism, psychological symptoms, depressive symptoms, obsessive compulsive symptoms
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
Bu tez çalışmasında, klinik uygulamada önemli bir yeri olan çocukluk çağı travmaları, savunma mekanizmaları ve psikolojik belirtilerin birbirleriyle ilişkileri kuramsal ve klinik bir perspektif ile oluşturulmuş hipotezler ile belirli amaçlar üzerinden ele alınmıştır. Çalışmanın örneklemini, 503'ü (%82.5) kadın, 101'i (%16.6) erkek ve 6'sı (%1) belirtmek istemiyor olmak üzere 20-45 yaş aralığında 610 katılımcı oluşturmuştur. Katılımcılara sırasıyla Demografik Bilgi Formu, Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği, Savunma Biçimleri Testi-40, Belirti Tarama Listesi (SCL-90-R) uygulanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 25.0 programı kullanılmıştır. Verileri incelemek adına Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı Analizi, Hiyerarşik Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi ve Hayes'in (2018) PROCESS Macro Model 4 analizinden yararlanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre; duygusal istismar, duygusal ihmal ve cinsel istismar demografik özellikler ve diğer istismar ve ihmal türleri kontrol edildiğinde psikolojik belirtileri yordadığı görülmüştür. Fiziksel istismar ve fiziksel ihmal, öte yandan, demografik özellikler kontrol edildiğinde psikolojik belirtileri yordarken, diğer istismar ve ihmal türleri kontrol edildiğinde istatistiksel anlamını yitirmiştir. Demografik özellikler ve diğer savunma mekanizmaları kontrol edildiğinde; immatür, nevrotik ve olgun savunma mekanizmalarının depresif belirtileri yordadığı görülmüştür. Tekil savunma mekanizmaları açısından; yansıtma, otistik fantezi, pasif saldırganlık, yalıtma, bedenselleştirme, mizah, yer değiştirme ve yapma bozma depresif belirtileri yordamıştır. Obsesif kompulsif belirtiler, öte yandan, immatür, nevrotik ve olgun savunma mekanizmaları tarafından yordanırken, tekil savunma mekanizmaları açısından, yalıtma, yapma bozma, pasif saldırganlık, otistik fantezi, bedenselleştirme ve mizahın obsesif kompulsif belirtilerin yordayıcıları olduğu görülmüştür. Çocukluk çağı travmalarının psikolojik belirtiler ile ilişkilerinde immatür savunma mekanizmalarının aracı rolü anlamlı bulunurken, nevrotik ve olgun savunma mekanizmalarının bu ilişkiye aracılık etmediği görülmüştür. Elde edilen bulgular alanyazın ışığında tartışılmıştır. Son olarak, çalışmanın sınırlılıkları ve gelecek çalışmalar için öneriler değerlendirilmiş ve araştırmanın klinik doğurguları tartışılmıştır. Anahtar Sözcükler Çocukluk çağı travmaları, ihmal ve istismar, savunma mekanizmaları, psikolojik belirtiler, depresif belirtiler, obsesif kompulsif belirtiler
Özet (Çeviri)
In this thesis, the relationships between childhood traumas, defense mechanisms and psychological symptoms, which have an important place in clinical practice, are examined with hypotheses created from a theoretical and clinical perspective and for specific purposes. The sample of the study consisted of 610 participants between the ages of 20-45, of whom 503 (82.5%) were women, 101 (16.6%) were men, and 6 (1%) were not specified. Demographic Information Form, Childhood Trauma Questionnaire, The Defense Style Questionnaire-40, Symptom Check List (SCL-90-R) were applied to the participants, respectively. SPSS 25.0 was used to analyze the data. Pearson Product-Moment Correlation Coefficient Analysis, Hierarchical Multiple Linear Regression Analysis and Hayes' (2018) PROCESS Macro Model 4 analysis were used to analyze the data. According to the results of the analysis; emotional abuse, emotional neglect, and sexual abuse were found to predict psychological symptoms when demographic characteristics and other types of abuse and neglect were controlled. Physical abuse and physical neglect, on the other hand, predicted psychological symptoms when demographic characteristics were controlled, but lost statistical significance when other types of abuse and neglect were controlled. When demographic characteristics and other defense mechanisms are controlled; it has been observed that immature, neurotic and mature defense mechanisms predict depressive symptoms. In terms of individual defense mechanisms; projection, autistic fantasy, passive aggression, isolation, somatization, humor, displacement, and undoing predicted depressive symptoms. Obsessive compulsive symptoms, on the other hand, are predicted by immature, neurotic and mature defense mechanisms, while in terms of individual defense mechanisms, isolation, undoing, passive aggression, autistic fantasy, somatization and humor have been found to be predictors of obsessive compulsive symptoms. While the mediating role of immature defense mechanisms in the relationship between childhood traumas and psychological symptoms was found to be significant, it was observed that neurotic and mature defense mechanisms did not mediate this relationship. The findings were discussed in the light of the literature. Finally, the limitations of the study and suggestions for future studies were evaluated and the clinical implications of the study were discussed.
Benzer Tezler
- Çocukluk çağı travmalarının kişilik özellikleri ve psikolojik belirtiler ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship of childhood trauma with personality characteristics and psychological symptoms
GÜLSEDA ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYATİ HÖKELEKLİ
- Çocuk ve ergen psikiyatrisi kliniğine başvuran ergenlerde ve annelerinde geçmiş travma öyküleri, bağlanma özellikleri, zihinselleştirme becerileri ve ebeveynlerin duygusal erişilebilirliklerinin incelenmesi
Investigation of previous trauma histories, attachment characteristics, mentalizing abilities and emotional availability of parents in adolescents and their mothers applied to child and adolescent psychiatry clinic
MİNE AYBI TURANOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriHacettepe ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLŞAD FOTO ÖZDEMİR
- Obez erişkinlerde yeme tutumu ile çocukluk çağı travmaları, psikopatoloji, mizaç ve karakter özellikleri arasındaki ilişki
The relationship between eating attitude, childhood traumas, general psycopathology, personality traits among obese adults
İBRAHİM ÖZER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2012
PsikiyatriFatih ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERCAN DALBUDAK
- Çocukluk çağı travmalarının akılcı olmayan inançlar ve psikopatolojik belirtiler ile ilişkisinin incelenmesi
The relationship between childhood traumas, irrational beliefs and psychopathological symstoms
ÖZGENUR KAYA
- Genç yetişkin üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı travmalarının duygu düzenleme becerileri ve kaygı düzeyleri ile ilişkilerinin incelenmesi
Başlık çevirisi yok
MERVE İLİKÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAVVA ÖZDEN BADEMCİ