Geri Dön

İlk dönem Hanefî şerh geleneği (Şerhu Muhtasari't-Tahâvî örneği)

Early Hanafi commentary tradition (The example of Sharḥ Mukhtasarī al-Tahāwī)

PDF İndir

  1. Tez No: 851231
  2. Yazar: HAVVA ALTUNTAŞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. VECDİ AKYÜZ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 296

Özet

Mezhep müktesebatının kayda geçirilmesi gayesiyle tek düze bir faaliyet olarak başlayan fıkıh yazımının, bu ilk aşamadan çok da uzak olmayan bir zaman dilimi içerisinde farklı saikler doğrultusunda neşet eden yeni telif formlarıyla devam ettirildiği görülür. Bu meyanda Hanefî mezhebinin ilk kaynaklarından sonra karşımıza çıkan iki telif türü bulunmaktadır: Muhtasarlar ve şerhler. Teoride birbirinden farklı amaçlarla oluşturulan iki yazım türü, zaman içerisinde biri diğerini gerekli kılan bir işlev üstlenmiştir. Öncelikle İmam Muhammed'in el-Câmiu's-sağîr ve el-Câmiu'l-kebîr'i üzerine yazılan şerhlerle başlayan Hanefî fıkıh şerh geleneği, muhtasarlar ve sonrasında da hâşiyeler, ta'likler ve hatta şerhe de şerh yazma şeklinde bir hüviyete bürünmüştür. Cessâs'ın Şerhu Muhtasari't-Tahâvî adlı eseri çerçevesinde gerçekleştirilen bu çalışma, ilk dönem şerh yazımının fıkıh şerh geleneğinin temelini teşkil ediyor olması açısından önemlidir. Her şeyden önce müstakil bir yazım türüne işaret etmesi hasebiyle genel olarak şerhçilik, şerh ve şerh geleneği kavramları ile bunların fıkıh ile irtibatı pek çok açıdan fıkıh şerhlerini de incelemeyi gerekli kıldığı için ilk olarak bu hususlar üzerinde durulmuştur. Sonrasında ise fıkıh şerh yazımının neye tekabül ettiği sorusunun yanıtı olarak şerhin dil, üslûp, muhteviyat ve yöntem değerlendirmesi yapılmıştır. Ayrıca ilk Hanefî usul eserinin de yazarı olan Cessâs'ın fıkhî delilleri şerhin bir unsuru olarak kullanma yöntemine dair değerlendirmeler de müstakil bir bölüm olarak ele alınmıştır.

Özet (Çeviri)

It has been observed that the writing of fiqh, which began as a monotonous activity aimed at recording sectarian knowledge, evolved into new forms of documentation driven by various motives shortly after its inception. In this context, two types of textual productions emerged following the initial sources of the Hanafi school: concise works and commentaries. Although these two types were created for different purposes initially, over time, they have come to serve complementary functions. The tradition of Hanafi fiqh commentary, which began with commentaries on Imam Muhammad's Al-Jami' al-Saghir and Al-Jami' al-Kabir, eventually evolved into a form that includes concise texts, annotations, ta'liqs, and even commentaries on commentaries. This study focuses on Al-Jassas's work, Sharh Muhtasar al-Tahawi, to examine the contribution of early period commentary writing to fiqh literature. The first chapter highlights the need to explore fiqh annotations from various perspectives, considering commentary as an independent genre of writing and its connection to fiqh, including the traditions of commentary and annotation. The second part addresses what fiqh commentary writing entails, examining the language, style, content, and methodology of commentary. Additionally, a separate section discusses Al-Jassas's evaluations on the method of employing fiqh evidences within commentary, noting his significance as the author of the first Hanafi method work.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    878033

    قسم العبادات من كتاب تتمة الفتاوى، دراسة وتحقيق

    Tetimmetü'l Fetava'nın ibadet bahislerinin inceleme ve tahkiki

    MO'ATH MOHAMMAD HANI MANSOUR

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2024

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUHAMMED USAME ONUŞ

  2. Tez No

    881446

    Moğultay b. Kılıç'ın (ö. 762/1361) hadis şerhçiliği

    Hadith commentary of Mughaltay Ibn Qalij (d. 762/1361)

    ALİ RAMAZAN ARİF

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinKayseri Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HALİL İBRAHİM TURHAN

  3. Tez No

    240858

    İbn Abidin'in ?Şerhu Ukûdi Resmi'l-Müftî? adlı eseri ve bu eser ışığında müftünün mezhep içi farklı görüşler karşısındaki durumu

    Ibn Abidîn?s ? Şharhu Ukûdi Rasmi?l-Muftî? and position of the mufti towards different vievs in one madhhab in the ligt of this work

    YUSUF EŞİT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    HukukErciyes Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YUNUS APAYDIN

  4. Tez No

    511873

    Ömer Hilmi Efendi ve Mi'yâr-ı Adâlet adlı eseri

    Ömer Hilmi Efendi and Mi'yâr-i Adâlet

    BÜNYAMİN BULUTLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Dinİstanbul Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞÜKRÜ ÖZEN

  5. Tez No

    893094

    Şeyhîzâde'nin Mecma'u'l-enhur isimli eserinin kavâid-i küllî bakımından incelenmesi

    Analysing Ahaikhīzāda's Mecma'u'l-enhur in terms of qawā'id al-qullī

    NECMİ YAVUZ KARACA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinOrdu Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ŞEVKET PEKDEMİR

Geri Dön