Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi kitaplarında yer alan Alevilik ve Bektaşilik -Âdâp ve erkâna dair konular-
Alevism and Bektashism in Religious Culture and Moral Knowledge textbooks -Topics related to manner and etiquette-
- Tez No: 851682
- Danışmanlar: PROF. DR. CENKSU ÜÇER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: İslam Mezhepleri Tarihi, Alevilik, Bektaşilik, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi, Âdâp ve Erkân, History of Islamic Sects, Alevism, Bektashism, Religious Culture and Moral Knowledge Textbooks, Manner and Etiquette
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Bu çalışma, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) ders kitaplarında Alevilik ve Bektaşilik ile ilgili olarak yer verilen konulardan âdâp ve erkâna dair olanlar hakkındadır. Araştırma Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu'nun 28 Mayıs 2018 tarihli ve 78 sayı kararıyla onayladığı ve 2018'den itibaren kullanılan öğretim programları ve kazanımları doğrultusunda kaleme alınan Gezegen Yayıncılık'a ait 7. sınıf ve Millî Eğitim Bakanlığı Yayınlarına ait 12. sınıf ders kitapları kapsamında yürütülmüştür. DKAB ders kitaplarında Alevilik ve Bektaşilik ile ilgili olarak yer verilen konuların gelenekteki ocak farklılıklarının da göz önünde bulundurularak gelenek açısından incelenmesi önemli görülmektedir. Zira Millî Eğitim Bakanlığı tarafından alınan karara göre derslerde kullanılacak tek materyal ders kitaplarıdır. Ders kitaplarının işledikleri konularda doğru bilgileri barındırması ayrı bir önem taşımaktadır. Dolayısıyla ders kitaplarında Alevilik ve Bektaşiliğe dair yer verilen konuların nasıl işlendiğinin gelenekteki fiili durumun dikkate alınarak incelenmesi hususunun Alevilik ve Bektaşîliğin doğru anlaşılması adına son derece önemli olduğu görülmektedir. Bu çalışmada DKAB ders kitaplarında Alevî gelenekle ilgili olarak yer verilen âdâp ve erkâna dair konuların Alevi nitelemeli gelenek açısından ocak farklılıklarını da dikkate alarak incelenmesi amaçlanmaktadır. Nitel araştırma özelliği taşıyan çalışma, literatür ve doküman taraması ile elde edilen verilerin içerik analizine tabi tutulması suretiyle yürütülmüştür. Ders kitaplarının, Alevilik ve Bektaşiliğin âdâp ve erkânını işlerken kullandığı üslup genel itibariyle açık ve anlaşılırdır. Ancak âdâp ve erkâna dair olanlar dahil Alevilik ve Bektaşilik ile ilgili olarak ders kitaplarında yer verilen konularda öğrencilerin eğitim seviyelerinin dikkate alınmadığı düşünülmektedir. Zira 7. sınıf kitaplarında bulunan âdâp ve erkân anlatımına 12. sınıf ders kitaplarında da aynı ağırlıkta yer verilmektedir. Oysa bilişsel yapıları, sınıfsal seviyeleri dikkate alındığında, 7. sınıf öğrencilerine konu ve kavram bakımından daha dar bir çerçevede bilgiyle ders kitabının hazırlanması uygun görünmektedir. İşte bu yüzden farklılıkların olduğu ve hassasiyetlik barındıran Alevi geleneğin âdâp ve erkânı hususunun ders kitaplarına sınıfların seviyesine uygun olarak yerleştirilmesi elzem görülmektedir. Ders kitaplarının Alevi nitelemeli ocak ve gruplar içerisinde âdâp ve erkân konularında var olan farklı uygulamaları yok sayarak bunların ocak ve grupların hepsinde aynı şekle sahipmiş gibi bir olguyla yazılmasının ders kitaplarında bazı eksikliklerin görülmesine sebebiyet verdiği anlaşılmaktadır. DKAB ders kitaplarında Alevilik ve Bektaşilikle ilgili yer verilen konularda söz konusu bu eksikliğin giderilmesinin yerinde olacağı değerlendirilmektedir.
Özet (Çeviri)
This study is about manner and etiquettes among the subjects related to Alevism and Bektashism covered in the Religious Culture and Moral Knowledge (RCMK) textbooks. The research received approval from the Ministry of National Education Board of Education and Training under Decision 78 dated May 28, 2018, aligning with the curriculum and achievements implemented since 2018. The study is based on the 7th-grade textbooks/course books by Gezegen Yayıncılık (Gezegen Publisher) and the 12th-grade textbooks by the Ministry of National Education Board Publications, within the scope of their respective course books. Examining the topics related to Alevism and Bektashism in the RCMK textbooks is considered crucial from a traditional standpoint, considering the differences within the Ocak tradition. (Ocak; is considered equal to the family of Alevism and Bektashism as a term) This significance is underscored by the Ministry of National Education Board's decision, which mandates the use of textbooks as the sole instructional materials in lessons. It is particularly important for textbooks to include accurate information on the subjects they cover. Therefore, examining how the subjects related to Alevism and Bektashism are addressed in the textbooks, considering the actual situation in the tradition, is crucial for a correct understanding of Alevism and Bektashism. This study aims to examine the topics related to manner and etiquettes within the Alevi tradition in the RCMK textbooks, considering the differences between the Ocak in terms of the Alevi-qualified tradition. This study, characterized by qualitative research, is conducted by analyzing data obtained through reviewing literature and documents. The way textbooks (style of writing) discuss the manner and etiquette of Alevism and Bektashism is generally clear and understandable. However, there is a perception that the education levels of students are not taken into account in the subjects covered in textbooks related to Alevism and Bektashism, including those concerning manner and etiquette. Because explanations of manner and etiquettes in the 7th-grade textbooks are accorded the same significance as those in the 12th-grade textbooks. However, taking into account their cognitive structures and class levels, it seems appropriate to develop a textbook for 7th-grade students containing information within a narrower framework in terms of subject and concept. That is why it is considered essential to incorporate the manner and etiquettes of the Alevi tradition, with its distinctions and sensitivities, into the textbooks aligned with the class levels. The textbooks, written as if they have the same structure across all the Ocak and groups, disregarding the diverse practices in the subjects of manner and etiquettes within the Alevi-qualified Ocak and groups, lead to certain deficiencies in the textbooks. It is considered appropriate to address and rectify this deficiency in the subjects related to Alevism and Bektashism within the RCMK textbooks.
Benzer Tezler
- Öğretmen, idareci ve öğrencilerine göre Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi: Tunceli örneği
The views of teachers, administrators, students about Religious Culture and Ethics Courses: The case of Tunceli
FATİH KAYA
Doktora
Türkçe
2014
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KÖYLÜ
- Ortaöğretim din kültürü ve ahlak bilgisi ders kitaplarında geçen hadislerin tespiti ve tahlili (2018 müfredat değişikliği sonrası)
Detection and analysis of hadiths in secondary education religious culture and moral knowledge textbooks (2018 curriculum change and its aftermath)
MUHAMMET KOTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RECEP ERTUĞAY
- İlk ve ortaöğretim din kültürü ve ahlak bilgisi derslerinde çevre eğitimi
Environmental education in the course of religious culture and moral knowledge in primary and second
OSMAN ABALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DinÇukurova ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TUGRUL YÜRÜK
- İlköğretim II. kademe din kültürü ve ahlâk bilgisi ders kitaplarında ahlâk öğrenme alanında kullanılan hadislerin din öğretimi açısından incelenmesi
Primary II. step learning culture of religion and ethics in science hadith used in flames ethics investigation of religious education
KENAN ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimFırat Üniversitesiİlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT GÖKALP
- Ortaokul din kültürü ve ahlak bilgisi derslerinde ibadet konularının öğretiminde mezhepler üstü yaklaşımın ders kitaplarına yansıması
The reflection of the non-denominational approach in the textbooks to the teachinng the subjects of worship in secondary school religious culture and moral knowledge courses
BUŞRA ADIYAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Dinİnönü ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM AŞLAMACI