Bizans manastır kurallarının mekan oluşumu üzerindeki etkilerinin okunması: Studıos Manastırı
Reading the effects of byzantine monastery rules on space formation: Studios Monastery
- Tez No: 854767
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FERNAZ ÖNCEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Ticaret Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Manastır anlayışı, Hristiyanlıkta inzivanın Mısır'da yayılmasıyla görülmüştür. İlk keşişin çölde inzivaya çekilmesinden kısa bir süre sonra çevresinde müritleri toplanmaya başlamıştır. Böylece organik yerleşkesiyle ilk manastır mimari tipolojisini gördüğümüz lavra manastırlar ortaya çıkmıştır. Lavra manastırlar çevre duvarı olmadan dönemin saldırılarına açıktır. Bu sebeple çevre duvarı eklenerek düzenli vaziyet şeması ile koinobitik manastır modeli ortaya çıkmıştır. Aziz Basil'in ise Mısır'a seyahatiyle, koinobitik manastır modeli değişerek Anadolu'ya gelmiştir. Koinobitik manastır modeli Anadolu'nun neredeyse her noktasında bulunmaktadır. İstanbul'da M.S. 453 yılında kurulan Studios Manastırı ise en ideal koinobitik manastır modelidir. Manastırın kilisesi hariç diğer yapı birimleri günümüze ulaşamamıştır ve daha önceki vaziyetlerine dair net bir bilgi mevcut değildir. Bu sebeple, Mısır'dan Anadolu'ya M.S. 4. Ve 5. Yüzyıl arasında kurulan yarı-koinobitik ve koinobitik manastırların vaziyet yerleşkeleri incelenmiş ve karşılaştırılmıştır. Ayrıca Studios Manastırı'nın yazılı olan ve yazılı olmayan kuralları, manastırın fiziksel ve mekânsal oluşumuna etkilerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu kurallar Studios Manastırı özelinde üst ölçekten alt ölçeğe 5 farklı kategoride değerlendirmesi yapılarak, mekan üzerindeki mimari değişiklikler incelenmiştir. Benzer dönemlerde yapılmış manastır kompleksleri ve Studios Manastırı'nın kurallarının mekanlaşmasına dair yapılan incelemeler ve karşılaştırmalar neticesinde, manastırın günümüze ulaşmayan yapı birimleri için vaziyet planı ölçeğinde bir öneri geliştirilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca manastır tipolojilerinin oluşmasını etkileyen fiziksel ve sosyolojik etmenler gibi durumların tartışılması amaçlanmıştır. Tüm bu araştırmalar kapsamında manastırların, somut olmayan kültürel miras olarak değerlendirilmesinin önemi ortaya çıkarılmıştır. Gelecekte Studios Manastırı gibi somut olmayan değerlere sahip yapılar için yapılacak koruma ve restorasyon çalışmalarında yapılarla birlikte somut olmayan değerlerin de korunması ve yaşatılmasının öneminin ortaya konması hedeflenmiştir.
Özet (Çeviri)
The monasticism was seen with the spread of seclusion in Christianity in Egypt. Shortly after the first monk retreated into the desert, his followers began to gather around him. Thus, lavra monasteries, where we see the first monastery architectural typology with their organic complex, emerged. Lavra monasteries are open to attacks of the period without surrounding walls. For this reason, by adding the surrounding wall, the koinobitic monastery model with a regular layout scheme emerged. With the travel of St. Basil to Egypt, the coinobitic monastery model changed and came to Anatolia. The coinobitic monastery model is found in almost every part of Anatolia. Studios Monastery, founded in 453 AD in Istanbul, is the most ideal koinobitic monastery model. Except for the church, the other building units of the monastery have not survived to the present day and there is no clear information about their previous condition. For this reason, the situation and settlements of the semi-coinobitic and coinobitic monasteries established between the 4th and 5th AD from Egypt to Anatolia were examined and compared. In addition, it is aimed to reveal the written and unwritten rules of the Studios Monastery and their effects on the physical and spatial formation of the monastery. These rules were evaluated in 5 different categories, from upper scale to lower scale, specifically for the Studios Monastery, and the architectural changes on the space were examined. As a result of the examinations and comparisons made regarding the spatialization of the rules of the Studios Monastery and the monastery complexes built in similar periods, it is aimed to develop a proposal on the scale of the site plan for the building units of the monastery that have not survived to the present day. It is also aimed to discuss situations such as physical and sociological factors affecting the formation of monastery typologies. Within the scope of all these researches, the importance of considering monasteries as intangible cultural heritage has been revealed. In the future, the conservation and restoration works to be carried out for buildings with intangible values, such as the Studios Monastery, aim to reveal the importance of protecting and keeping alive the intangible values along with the buildings.
Benzer Tezler
- Anadolu'da erken hıristiyanlık dönemi vaftizhaneleri: Kilikia, Pamhylia, Likia örnekleri
Early christianity period baptisteries in Anatolia:Cilicia, Pamphylia, and Lycia examples
SELDA UYGUN YAZICI
Doktora
Türkçe
2019
Sanat TarihiAnadolu ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZELİHA DEMİREL GÖKALP
- Erken Hristiyan ve ilk Bizans resim ve kabartma sanatında kaynak ve okullar (2 cilt)
Sources and school of painting and sculpture during the early Christian and first Byzantine period
AHMET MEHMET KİPMEN
- Bizans Manastırlarında seküler işgücü istihdamı (7.-15. yüzyıllar)
Monastic recruitment of lay labor in Byzantium (7th-15th centuries)
HIDIR NEZİH BAMYACI
- Anadolu'da Bizans manastırlarının mimari organizasyonu
Architectural organization of the Byzantine monasteries in Anatolia
HÜSEYİN HAKAN GAZİOĞLU
- Kültürel miras kavramı bağlamında Myrelaion Manastırının Bizans Döneminden günümüze değişimi ve koruma önerisi
In the context of the concept of cultural heritage, the change of the Myrelaion Monastery from the Byzantine Period to the present and the proposal for its preservation
MURAD MIR ZADA