Güzelyurt (Aksaray) Manastır Vadisi ve hinterlandında Bizans dönemi mimarisi
Byzantine period architecture in Güzelyurt (Aksaray) Monastery Valley and hinterland
- Tez No: 919589
- Danışmanlar: PROF. DR. BEDİA YELDA UÇKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 662
Özet
Doktora tez çalışmasının konusunu Güzelyurt (Aksaray) Manastır Vadisi ve hinterlandındaki Bizans dönemi mimarisi oluşturmaktadır. Çalışmada Aksaray İli, Güzelyurt İlçe merkezi ve yakın çevresinde yer alan kâgir kiliseler, yine yerleşimdeki bulunan kaya oyma kiliseler mimari ve sanat tarihi açısından değerlendirilmiştir. Çalışma konusu olan bölgenin yerleşimi tarih öncesi çağlardan başlayarak, Roma, Bizans, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde kesintisiz olarak devam etmiştir. Bu durumun en güzel kanıtı yerleşim merkezi ve çevresinde erken dönemlere tarihlendirilebilecek kâgir yapıların bulunmasının yanı sıra 19. yüzyılda inşa edilen örnekleri de bünyesinde barındırmasıdır. Güzelyurt yerleşiminin korunaklı ortamı ve kayaç yapısının kaya oyma mimariye uygun olması gündelik yaşantı ve dini mimari ile ilgili çok sayıda yapının inşa edilmesine neden olmuştur. Güzelyurt Manastır Vadisi ve hinterlandında yer alan bu yapılar çok sayıda araştırmacının dikkatini çekmiş ve zaman içerisinde yirmi sekiz (28) kilise çeşitli dergilerde yayımlanmıştır. Yapılan çalışmaların bir bölümü kiliselerin plan tipolojileri ve tanımlamaları üzerine gerçekleştirilmiştir. Diğer çalışmalarda ise belli başlı kiliselerin resim programları üzerinde yoğunlaşmıştır. Genel anlamda bakıldığında Güzelyurt'un bütüncül olarak ele alınmadığı ve çalışılan kiliseleri Güzelyurt Manastır Vadisi ve hinterlandında bulunan yapı stoğunun bir kısmını oluşturduğu görülmektedir. Diğer kaya oyma mekânlar ve yapılara ise neredeyse hiç değinilmemiştir. Tez kapsamında Güzelyurt Manastır Vadisi ve hinterlandında yer alan dini mimari ve sivil mimari örnekleri ele alınarak yerleşimin Bizans mimarisindeki önemi bir bütün halinde ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The subject of doctoral thesis is the Byzantine period architecture in the Monastery Valley and hinterland of Guzelyurt (Aksaray). In the study, the masonry churches located in Aksaray Province, Guzelyurt District center and its immediate vicinity, as well as the rock-carved churches found in the settlement were evaluated in terms of architecture and art history. The settlement of the region, which is the subject of the study, has continued uninterruptedly since prehistoric times, during the Roman, Byzantine, Ottoman and Republican periods. The best evidence of this situation is the presence of masonry structures that can be dated to early periods in and around the settlement center, as well as the 19th Century. It is also the fact that it contains the built samples within its structure. The sheltered environment of the Güzelyurt settlement and the fact that the rock structure is suitable for rock-carved architecture have led to the construction of numerous structures related to everyday life and religious architecture. These structures located in the Güzelyurt Monastery Valley and hinterland have attracted the attention of many researchers, and twenty-eight (28) churches have been published in various magazines over time. Part of the studies carried out were carried out on the typologies and definitions of the churches plans. Other studies focused on the painting programs of major churches. From a general point of view, it seems that Güzelyurt has not been considered holistically and the studied churches constitute a part of the building stock located in the Güzelyurt Monastery Valley and hinterland. Other rock carved places and structures are almost never mentioned. Within the scope of the thesis, the importance of the settlement in Byzantine architecture has been tried to be revealed as a whole by considering the examples of religious architecture and civil architecture located in the Guzelyurt Monastery Valley and hinterland.
Benzer Tezler
- Aksaray Güzelyurt manastır ve kilise binaları
The monastery and church buildings of Aksaray Güzelyurt
SERKAN SUNAY
- Güzelyurt (Aksaray) ve çevresinin hidrojeolojik ve hidrokimyasal özelliklerinin incelenmesi
Investigation of hydrogeological and hydrochemical characteristic of the Guzelyurt (Aksaray) and its surrounding areas
HATİCE YÜKSELTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Jeoloji MühendisliğiAksaray ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA MURAT KAVURMACI
- Güzelyurt florası (Aksaray) ve botanik turizmine katkıları
Flora of Güzelyurt (Aksaray) and contributions to botani̇cal tourism
HAKAN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
BotanikAksaray ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEHER KARAMAN ERKUL
- Aksaray Güzelyurt'ta Büyük Kilise Camii (Hagios Gregories Theologos Kilisesi)
Big Church Mosque at Aksaray Güzelyurt (Church of Hagios Gregorios Theologos)
BANU ÇELEBİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FARUK TUNCER