Endüstriyel tasarım tarihi perspektifinde Türkiye'de kullanılan katı yakıtlı taşınabilir sobalarve konfor ilişkisi
In the perspective of industrial design history solid fuel portable stoves used in Türkiye and comfort relationship
- Tez No: 855510
- Danışmanlar: PROF. ÖNDER KÜÇÜKERMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri Ürünleri Tasarımı, Sanat Tarihi, Tarih, Industrial Design, Art History, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Endüstriyel Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 289
Özet
Bu tezde, Sanayi Devrimi ile Avrupa ve Amerika'da gerçekleşen seri üretim sonucu daha fazla insan için erişebilir hale gelen ve hızla yaygınlaşan katı yakıtlı taşınabilir soba kullanımı Türkiye özelinde ele alınmış, sobanın Türkiye'de kullanıcılara sağladığı konforun ne zaman, nasıl, ne şekilde ve ne oranda gerçekleştiği ortaya konmaya çalışılmıştır. Araştırmada, doğrudan ya da dolaylı olarak insanın beş duyusuna aynı anda hitap edebilen sobanın, Türkiye'de insan hayatında taşıdığı önem ve değerin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Sobayla yaşanılan deneyimlerin öğrenilmesinin, sobaların geçmişten günümüze nasıl kullanıldığı ve nelere katkı sağladığının bilinmesinin, geleceğe yönelik ısıtma planlamaları ile bu alanda yapılacak ürün ve mekân tasarımlarına yol gösterici olacağı düşünülmüştür. Katı yakıtlı sobanın 19. yüzyılın ilk yarısında Türkiye'ye gelişi ve kullanılmaya başlanmasıyla birlikte sağladığı konfor, sanayi ve teknolojide kaydedilen ilerlemeler, dönüşen yaşam biçimi, değişen yaşam alanları, sosyo-ekonomik yapı ve sosyo-kültürel eğilimler paralelinde gözlemlenmiştir. Elde edilen veriler ışığında sobanın sadece ısıl konfor sağlamakta kullanılmadığı, farklı yönlerden değerlendirildiği ve böylelikle katı yakıtlı taşınabilir sobalardan birleşik-bütüncül konfor elde edildiği görülmüştür. Nesneyi var eden tüm bileşenleri kendinde barındıran soba, bağlantılı olduğu her bir alanda ayrı bir araştırma, inceleme ve geliştirme konusu olarak ele alınabilecek potansiyel taşımaktadır. Bu geniş yelpazede tezin kapsamı sobanın yaşama konfor sağlayan yönleriyle sınırlandırılmıştır. Araştırma boyunca sobanın kullanıldığı saraylar, kamu binaları, askeri binalar, köşkler, kasırlar, şehir, köy ve kasaba evlerinde incelemeler yapılmıştır. Örnekler verilerek işlenen konuların ardından tez son bölümde, kaliteli, güvenli, erişilebilir, sürdürülebilir, insan ve çevre dostu soba tasarımının, günümüzde ve gelecekte bütüncül konforun arttırılmasına sağlayacağı katkı ile bu doğrultuda önerilen ve yapı taşı olabilecek kriterler tartışılarak sonuçlandırılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this thesis, the use of solid fuel portable stoves, which became accessible to more and more people as a result of mass production in Europe and America with the Industrial Revolution, and which rapidly became widespread, is examined in the specific case of Turkey, and it is tried to reveal when, how, in what way and to what extent the comfort provided by the stove to users in Turkey was realized. In the research, it is aimed to determine the importance and value of the stove, which can directly or indirectly appeal to the five senses of human beings at the same time, in human life in Turkey. It is thought that learning the experiences with stoves, knowing how stoves have been used from past to present and what they have contributed to, will guide future heating plans and product and space designs to be made in this field. The arrival of the solid fuel stove in Turkey in the first half of the 19th century and the comfort it provided with its introduction have been observed in parallel with advances in industry and technology, transforming lifestyles, changing living spaces, socio-economic structure and socio-cultural trends. In the light of the data obtained, it has been seen that the stove is not only used to provide thermal comfort, but also evaluated from different aspects and thus, combined-integrated comfort is obtained from solid fuel portable stoves. The stove, which contains all the components that make the object exist, has the potential to be handled as a separate subject of research, examination and development in each field it is related to. In this wide range, the scope of the thesis is limited to the aspects of the stove that provide comfort to life. During the research, palaces, public buildings, military buildings, mansions, pavilions, city, village and town houses where stoves were used were examined. Following the topics covered by giving examples, the thesis is concluded in the last chapter by discussing the contribution that quality, safe, accessible, sustainable, human and environmentally friendly stove design will provide to increase holistic comfort today and in the future, and the criteria that can be recommended and building blocks in this direction.
Benzer Tezler
- Beyond the product: Expanding orders of design and its implications for industrial design education in Turkey
Ürünün ötesinde: Tasarımın genişleyen kapsamı ve Türkiye'deki endüstriyel tasarım eğitimindeki yansımaları
SEDA DUMAN
Doktora
İngilizce
2021
Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEBNEM TİMUR ÖĞÜT
- Adaptive sustainable reuse of a post-industrial area with a biophilic approach: 'Green museum' evaluation applying virtual reality technology
Post-endüstriyel bir alanın biyofilik yaklaşım ile uyarlanabilir-sürdürülebilir yeniden kullanımı: Sanal gerçeklik teknolojisi ile değerlendirilen 'yeşil müze'
MAHTAB AHMADI KABIR
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EREN KÜRKÇÜOĞLU
- Endüstriyel kenevirin(Cannabis sativa L.) dişi çiçeği kullanılarak CBD yağı üretiminin proses tasarım ve simülasyonu
Process design and simulation of CBD oil production using female inflorescences of industrial hemp(Cannabis sativa L.)
BERK GÜNYEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLHAYAT SAYGILI
- XXI. yüzyıl perspektifinde Art Deco stilinin tekstil tasarımlarına yansımaları ve yeni öneriler
The reflections of Art Deco style on textile designs in the XXI. century perspective and new suggestions
İLAY UYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarAkdeniz ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KEZBAN SÖNMEZ
- Developing a parametric design tool as a decision support system for designing pocket parks
Cep parklarının tasarımı için karar destek sistemi olarak parametrik tasarım aracı geliştirilmesi
ASEEL MAHMOUD MUSTAFA HAMMAD ASEEL MAHMOUD MUSTAFA HAMMAD
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED ALİ ÖRNEK