Sağlık çalışanlarının travma deneyimi, kişilik özellikleri ve algılanan sosyal destek düzeylerinin travma sonrası büyümeyle ilişkilerinin incelenmesi
Examining the relationship between trauma experience, personality traits and perceived social support levels of health workers and posttraumatic growth
- Tez No: 856431
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AYÇA FERDA KANSU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 167
Özet
Bu çalışmada sağlık çalışanlarının travma deneyimi, kişilik özellikleri ve algılanan sosyal destek düzeylerinin travma sonrası büyümeyle ilişkilerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmanın örneklemini Ankara İlinde görev yapmakta olan yaşları 22-63 arasında değişen 406 sağlık çalışanı oluşturmaktadır. Nicel araştırma türünde olan bu çalışma ilişkisel tarama yöntemine dayalı betimsel bir araştırmayı temsil etmektedir. Veriler toplanmaya başlanmadan önce katılımcılara çalışmanın konusundan bahsedilmiş daha sonra gönüllü olanlardan sözlü ve yazılı onam alınmıştır. Ardından katılımcılar demografik bilgi formu, DSM-5 İçin Travma Sonrası Stres Bozukluğu Kontrol Listesi (PCL-5), Hızlı Büyük Beşli Kişilik Testi, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Travma Sonrası Büyüme Envanterini doldurmuşlardır. Veriler toplandıktan sonra SPSS 27.0 yazılımı kullanılarak çalışmanın analizleri yapılmıştır. İlk olarak çalışmada PCL-5 ölçeğinin önerdiği ≥47 kesme puanı kullanılmıştır. Çalışmanın amacı doğrultusunda 304 sağlık çalışanının TSSB tanısı alabileceği tespit edilmiştir. Daha sonra Pearson Korelasyon analizi kullanılarak ölçekler arasındaki ilişki düzeyi ve yönü incelenmiş; ölçeklerin demografik değişkenlere göre farklılıklarını anlamak amacıyla Bağımsız Gruplar t-testi ve ANOVA testleri uygulanmıştır. ANOVA testinin varsayımlarının karşılanmadığı durumlarda Kruskal Wallis-H testi kullanılmıştır. Bağımsız değişkenlerin bağımlı değişken üzerindeki yordayıcı etkisini değerlendirmek amacıyla hiyerarşik regresyon analizi yapılmıştır. Çalışmadaki bulgular değerlendirildiğinde kişilik özellikleri ile travma sonrası büyüme arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Algılanan sosyal destek ile travma sonrası büyüme arasındaki ilişkide değişkenlerin alt boyutları da dahil olmak üzere pozitif yönde bir ilişki bulunmuş algılanan sosyal destek arttıkça travma sonrası büyümenin de arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, dışadönüklük ve duygusal denge alt boyutları ile travma sonrası stres belirtileri arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuş dışadönüklük ve duygusal denge arttıkça travma sonrası stres belirtilerinin azaldığı bulgulanmıştır. Ayrıca algılanan sosyal desteğin travma sonrası büyümeyi yordadığı ve travma sonrası büyüme değişkenindeki varyansın %13'ünü açıkladığı bununla birlikte modele dahil edilen kişilik özelliklerinden deneyime açıklık ve duygusal dengenin de travma sonrası büyümeyi yordayarak varyansa %6'lık bir katkısı olduğu sonucuna ulaşılmış sonuç olarak algılanan sosyal destek ve kişilik özellikleri değişkenlerinin travma sonrası büyümedeki varyansın %19'unu açıkladığı bulgulanmıştır.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the relationship between trauma experience, personality traits, perceived social support levels of healthcare workers, and posttraumatic growth. The sample of the study consists of 406 health care workers aged between 22 and 63 working in Ankara Province. This quantitative study represents descriptive research based on the relational screening method. Before the data collection started, the participants were informed about the subject of the study, and then verbal and written consent was obtained from the volunteers. The participants then completed the demographic information form, the Posttraumatic Stress Disorder Checklist for DSM-5 (PCL-5), the Quick Big Five Personality Test, the Multidimensional Perceived Social Support Scale, and the Posttraumatic Growth Inventory. After the data were collected, the study was analyzed using SPSS 27.0 software. Firstly, the cut-off score of ≥47 recommended by the PCL-5 scale was used in the study. For the purpose of the study, it was determined that 304 healthcare workers could be diagnosed with PTSD. Then, Pearson correlation analysis was used to examine the level and direction of the relationship between the scales; independent group t-tests and ANOVA tests were applied to understand the differences between the scales according to demographic variables. In cases where the assumptions of the ANOVA test were not met, the Kruskal-Wallis-H test was used. Hierarchical regression analysis was performed to evaluate the predictive effect of independent variables on the dependent variable. When the findings of the study were evaluated, a significant relationship was found between personality traits and posttraumatic growth. In the relationship between perceived social support and posttraumatic growth, a positive relationship was found, including the sub-dimensions of the variables, and it was concluded that as perceived social support increased, posttraumatic growth increased. In addition, a significant negative relationship was found between extraversion and emotional balance sub-dimensions and posttraumatic stress symptoms, and it was found that posttraumatic stress symptoms decreased as extraversion and emotional balance increased. There was also agreement that perceived social support predicted posttraumatic growth and explained 13% of the variance in the posttraumatic growth variable. Other factors, such as being open to experience and emotionally stable, also predicted posttraumatic growth and explained 6% of the variance. As a result, it was found that perceived social support and personality trait variables explained 19% of the variance in posttraumatic growth.
Benzer Tezler
- Psikolojik taciz; öğretim elemanlarına yönelik bir araştırma
Mobbing; a research on academicians
TUTKU SEÇKİN ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
İşletmeGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JALE MİNİBAŞ POUSSARD
- Mobbinge maruz kalanların kişilik profillerine bağlı psikolojik sağlıkta bozulma göstergeleri
Indicators of psychological health deterioration in mobbing victims, moderated by their personality profiles
LÜTFİYE KAYA CİCERALİ
Doktora
Türkçe
2011
Hukukİstanbul ÜniversitesiSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM BALCIOĞLU
- İnsani yardım çalışanlarının yardım arama davranışına ilişkin bir inceleme: 'Psikolojik belirtiler, psikolojik sağlamlık ve sosyal destek algısı'
An inquiry into the variables about the search for help by relief workers: 'psychological symptoms, resilience, social support perception?
EYLEN ŞAVUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiDisiplinlerarası Sosyal Psikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECEP AKDUR
- Çok boyutlu çalışana destek müdahale ve tükenmişlik önleme programı'nın (ÇADEM-TP) psikososyal destek çalışanlarının travmatik stres tükenmişlik ve psikolojik sağlamlık düzeylerine etkisi
Effectiveness of multidimensional support intervention and burnout prevention program (ÇADEM-TP) on the traumatic stress, burn-out and psychological resilience levels of psychosocial support professionals
MELİS DEMİRCİOĞLU
Doktora
Türkçe
2020
PsikolojiKocaeli ÜniversitesiTravma ve Afet Çalışmaları Uygulamalı Ruh Sağlığı Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEM CERİT
- Depremi yaşamış postpartum dönemdeki kadınların deneyim ve psikososyal gereksinimlerinin ıncelenmesi
Examining the experience and psychosocial needs of postpartum women who have experienced the earthquake
RABİA ALTAY ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Kadın Hastalıkları ve DoğumEge ÜniversitesiKadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RUŞEN ÖZTÜRK