Mobbinge maruz kalanların kişilik profillerine bağlı psikolojik sağlıkta bozulma göstergeleri
Indicators of psychological health deterioration in mobbing victims, moderated by their personality profiles
- Tez No: 308079
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM BALCIOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Psikiyatri, İşletme, Law, Psychiatry, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Adli Tıp Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
Bu çalışmanın amacı, mobbinge uğrayan çalışanların kişilik profillerdindeki farklılıkların mobbing kaynaklı psikolojik sağlıkta bozulma göstergeleri üzerine etkilerini araştırmaktır. 618 kişilik uygunluk örneklemi kullanılmıştır. Katılımcılarda minimum son altı aydır aynı kurum için çalıyor olmak şartı aranmıştır. Ölçümlemeler için yedi anketten oluşan bir batarya kullanılmıştır. 68 katılımcının mobbing mağduru olduğu tespit edilmiştir. Mobbing mağdurlarında beş kişilik faktöründen (Nörotisizm, Dışadönüklük, Geçimlilik, Deneyime Açıklık, Sorumluluk) hangilerinin psikolojik sağlıkta daha ciddi bozulmayla ilişkilendirilebileceğini tespit etmek için regresyon analizleri yapılmıştır. Psikolojik sağlık durumunu ölçmek için psikolojik iyilik hali, psikosomatik sağlık, genel psikolojik sağlık ve sürekli kaygı ölçekleri kullanılmıştır.Bu çalışmanın sonuçları, nörotik çalışanların mobbinge uğramaya daha yatkın olduklarını göstermiştir. Nörotisizm, dışadönüklük ve geçimlilikle birleştiğinde mobbing mağdurlarının psikolojik sağlık hasarı en ciddi boyuta ulaşmaktadır. Mobbing mağdurlarında en çok rastlanan psikolojik rahatsızlıkların, depresyon, obsesyon ve kaygı olduğu saptanmıştır. Ayrıca Türkiye'de önceden gözlemlenen durumun aksine, dışadönük kişilerin mobbinge uğrama konusunda daha elverişili olmadığı, içedönüklerle benzer düzeyde mobbinge uğrama ihtimalleri olduğu görülmüştür. Bayanların erkeklerden daha fazla mobbinge uğradığı da bulgular arasındadır.Çalışmanın uygulamaya yönelik başlıca iki faydası olacaktır. Bunlardan ilki insan kaynaklarının gelişimiyle ilgilidir. İşe giriş ve terfi aşamalarında yaygın olarak kişilik envanterleri kullanılmaktadır. Çalışanların kişilik profillerine bakarak mobbingden daha ciddi etkilenmeye açık olanların belirlenmesi ve önleyici eğitimlerle bu kişilerin mobbinge karşı güçlendirilmesi hedeflenebilir. Bu da çalışan sağlığı, mutluluğu ve verimliliğinin artışını getirecektir.Bu çalışmanın diğer katkısı yeni mobbing yasalarının hazırlanmasında referans olarak kullanılabilcek olmasıdır. Okuyucular, mobbingin psikoz, travma sonrası stres bozukluğu ve intihar vakalarına yol açan ciddi bir işyeri tacizi olduğunu öğrenecek ve önlenmezse ciddi sağlık riski yaratacağı konusunda farkındalık kazanacaktır. Bu da mobbing davranışlarıyla yol açılan psikolojik sağlıkta bozulma ölçüsünde legal yaptırım belirlenmesi aşamasında dayanak noktası oluşturacaktır.
Özet (Çeviri)
This study is about the Effects of Workplace Mobbing on Psychological Health moderated by the personality of mobbees. A convenient sample of 618 people who have been working for the same organization for minimum the last 6 months were applied a battery of self-report questionnaires. The negative effects of mobbing on psychological health of mobbees (N=68) as moderated by five personality factors (NEO-FFI profiles of Neuroticim, Extraversion, Openness, Agreeableness and Conscientiousness) in interaction with mobbing exposition levels (according to Leymann's mobbing scale) was assessed using Psychological Well-Being Scale, Trait Anxiety Scale, Psychosomatic Complaints Scale and Brief Symtoms Checklist.The aim of this study was quite practical: To identify whether the personality of a mobbing victim has any effect on the psychological problems s/he suffers which may even lead her/him to PTSD, psychosis and suicide. The results indicated that highly Neurotic employees are more prone to mobbing overall. Results also imply that coupled with Neuroticism, high Extravertion and high Agreeableness make mobbees suffer incrementally severe psychological health problems. Based on the knowledge that, in competency-based organizations, Human Resources Departments (HRDs) employ Personality Inventories such as NEO-FFI during recruitment and promotions, some prevention programs can prove as effective tools to reduce health-endangering effects of mobbing on potential targets. The practical implication of this study for the HRDs would be to predict the employees who are prone to be influenced most adversely from mobbing after evaluation of their Personality Inventory results. Relevant trainings will make potential mobbing targets more resistant and psychologically stable even in the face of mobbing. Another implication of this thesis would be for the preparation of new mobbing laws. It would activate readers about the fact that mobbing is a big issue which inadvertently causes employees to lose their psychological health. From forensic perspective, this would be hepful in determination of due legal sanctions in proportion to the psychological harm triggered by mobbing behaviours.
Benzer Tezler
- Örgütlerde sessiz tehlike-mobbing'in çalışanlar üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma
Silent dangersin organizations: A resource for the impact on workers of mobbing
ZÜHAL KILINÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
HukukSakarya ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDURRAHMEN BENLİ
- Mobbing, etkileri ve mobbing'le mücadele (istanbul hizmet çalışanları sektörü örneği)
Mobbing, its effects and struggle against mobbing
ARDA SÖĞÜTLÜ
- 112 acil sağlık hizmetlerinde mobbing ve ilişkili faktörler: Aydın ili örneği
Mobbi̇ng and related factors i̇n 112 emergency medi̇cal servi̇ces: The case of Aydin provi̇nce
MEHMET KARÇIN
- Havacılık sektöründe çalışanların mobbing'e maruz kalma ve stres durumlarının değerlendirilmesi
Assessing stress and mobbing exposure status of aviation employees
YASİN AFACAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
İşletmeİstanbul Gelişim Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN İŞCAN
- İşyerinde psikolojik taciz olgusu (Tacizcilerin kişilik özellikleri üzerine bir çalışma)
Mobbing (A study about characteristics of the people who does mobbing activities)
TENDÜ ARSAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriMarmara ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PINAR TINAZ