Geri Dön

Çok boyutlu çalışana destek müdahale ve tükenmişlik önleme programı'nın (ÇADEM-TP) psikososyal destek çalışanlarının travmatik stres tükenmişlik ve psikolojik sağlamlık düzeylerine etkisi

Effectiveness of multidimensional support intervention and burnout prevention program (ÇADEM-TP) on the traumatic stress, burn-out and psychological resilience levels of psychosocial support professionals

PDF İndir

  1. Tez No: 631335
  2. Yazar: MELİS DEMİRCİOĞLU
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. CEM CERİT
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Secondary traumatic stress, burnout, psychological resilienc
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Travma ve Afet Çalışmaları Uygulamalı Ruh Sağlığı Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 145

Özet

Amaç: Travmatik yaşam olaylarını deneyimleyen kişilere yönelik ruh sağlığı ve psikososyal destek müdahalesinde bulunan bireyler, bu örseleyici olayların etkilerine dolaylı yoldan maruz kalmaktadır. Ülkemizde yardım çalışanlarındaki etkilenme düzeyini araştıran çalışmalar %7.1 ile %68 arasında değişen oranlarda ikincil travmatik strese ve yüksek düzeylerde tükenmişliğe işaret etmektedir. Türkiye'de; travma, afet ve kriz durumlarında hizmet veren profesyonellerin psikolojik sağlığına odaklanan çalışana destek faaliyetlerinin yaygın olmadığı gözlemlenmekte olup yapılandırılmış bir çalışana destek programının alandaki bu ihtiyaca karşılık geleceği düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı, Çok Boyutlu Çalışana Destek Müdahale ve Tükenmişlik Önleme Programı'nı (ÇADEM-TP) geliştirmek ve psikososyal destek çalışanlarındaki travmatik stres, tükenmişlik, algılanan stres, psikolojik sağlamlık ve iyilik hali düzeylerine etkisini değerlendirmekti Yöntem: Bu çalışmanın gerçekleştirilmesi amacıyla öncelikle araştırmacı tarafından Bilişsel Davranışçı Terapi, Pozitif Psikoterapi, Kabul ve Kararlılık Terapisi ekseninde bir çalışana destek müdahale programı geliştirilmiş olup müdahale kılavuzu; oturumlarda işlenecek konuları, uygulanacak egzersizleri ve uygulama materyallerini de kapsayacak şekilde hazırlanmıştır. Araştırmada müdahale ve kontrol grupları oluşturulmuş, gruplardan ön test, son test ve izlem ölçümleri ile veri toplanmıştır. Müdahale grubunda yer alan katılımcılar, araştırmacı tarafından tasarlanan ve uygulanan ÇADEM-TP müdahalesine katılmışlardır. Müdahale üç oturumda gerçekleştirilmiştir. Oturumların öncesinde (0. hafta) tüm katılımcılar araştırma ölçeklerini doldurmuşlardır. Oturumların gerçekleştirildiği süre boyunca kontrol grubundaki bireyler herhangi bir müdahaleye maruz kalmamıştır. Müdahale tamamlandıktan bir sonraki haftada (4. hafta) tüm gruplardaki bireylere ölçekler tekrar uygulanmış bir ay sonra ise (8. hafta) uzun dönemli etkiyi değerlendirmek amacıyla yalnızca müdahale grubuna ölçekler uygulanmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılanların %83'ü kadın; %93'ü bekar ve yaş ortalamaları 25,87 yıldır. Katılımcıların TSSB belirtilerinin orta şiddette, tükenmişlik seviyelerinin ise yüksek olduğu görülmüştür. Araştırma sonuçları çalışanların meslekteki deneyimi arttıkça kişisel başarı eksikliği algısının da artmakta olduğunu (p=0.023), psikolojik danışmanlardaki algılanan stres puanlarının sosyal hizmet uzmanlarına göre daha yüksek olduğunu (p=0.036) ve psikoterapötik müdahalede bulunan grubun psikolojik sağlamlık düzeylerinin yalnızca psikososyal destek uygulayıcısı olan gruba göre anlamlı derecede daha düşük olduğunu göstermiştir (p=0.045). ÇADEM-TP'nin etkisine ilişkin sonuçlarda ise ölçek puanlarının müdahale ve kontrol grupları arasında değişim gösterdiği ancak travmatik stres, algılanan stres, psikolojik iyi oluş ve psikolojik sağlamlık düzeyleri için istatistiksel olarak anlamlı sonuç bulgulanmadığı görülmüştür (p>0.05). Bununla beraber, duygusal tükenme ölçeğindeki değişim gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermiş olup ÇADEM-TP'nin tükenmişlik belirtilerini azaltmada etkili olduğu ortaya konmuştur (p=0.015). Sonuç: Araştırma sonucunda tüm hipotezler istatistiksel olarak desteklenmese de uygulanan çalışana destek müdahalesine bağlı olarak gruplar arasında uygulama öncesi ve sonrası sonuçlarda farklar gözlenmiştir. Büyük örneklemde gerçekleştirilecek çalışmaların ÇADEM-TP'nin etkisini ortaya koymada daha başarılı olacağına inanılmaktadır. Bu çalışma, ülkemizde kendi alanındaki ilk çalışma olma özelliğini taşımakta olup travma ve afet ruh sağlığı alanındaki nitelikli iş gücü kaynaklarının korunmasına yardımcı olacağı ve aynı zamanda travmatik olaylardan sonraki yardım faaliyetlerinin daha nitelikli hale gelmesine de dolaylı olarak katkıda bulunabileceği düşünülmektedir.

Özet (Çeviri)

Objective: Individuals who provide psychosocial support for those who experience traumatic life events are indirectly exposed to the effects of these traumatic events. Studies investigating the level of exposure among these population indicate secondary traumatic stress and burnout ranging from 7.1% to 68% in our country. Interventions focused on psychological health of professionals who are working on trauma, disaster and crisis issues are not common in Turkey, hence it is thought that a well designed support program will compensate this requirement in this field. The aim of this study is to develop a Multidimensional Support Intervention and Burnout Prevention Program (ÇADEM-TP) and to assess the effect of this Program to traumatic stress, burnout, perceived stress, psychological resilience and well-being in psychosocial support professionals. Method: Firstly, an employee support intervention program was developed by the researcher in the axis of Cognitive Behavioral Therapy, Positive Psychotherapy, Acceptance and Commintment Therapy. Intervention manual is prepared including subjects to be reviewed in sessions, exercises to be applied and application materials. In the research, intervention and control groups were formed, and data were collected from the groups with pretest, posttest and follow-up measurements. Participants in the intervention group participated in the ÇADEM-TP intervention designed and applied by the researcher. The intervention was carried out in three sessions. Before the sessions (week 0), all participants filled out their research scales. During the sessions, individuals in the control group were not exposed to any intervention. In the next week (4th week) after the intervention was completed, the scales were applied to individuals in all groups, and one month later (8th week), scales were applied only to the intervention group in order to evaluate the long-term effect.vi Results: 83% of the participants were women; 93% were single and their average age was 25.87 years. Participants' PTSD symptoms were moderate and burnout levels were high. The results of the research showed that the perceived personal achievement increased as the years of experience increases (p = 0.023), the perceived stress scores in the psychological counselors were higher than the social workers (p = 0.036). When comparing the group that performed psychotherapeutic intervention to the group that was providing psychosocial support, the psychological resilience levels of the group that performed psychotherapeutic intervention were found to be significantly lower (p=0.045). Assessments on the effectiveness of ÇADEM-TP showed that most scale scores positively changed in the intervention group however no statistically significant results were found for traumatic stress, perceived stress, psychological well-being and psychological resilience levels (p> 0.05). Nevertheless the change in emotional burn-out scale showed statistically significant difference between the groups and it was demonstrated that ÇADEM-TP was effective in reducing burnout symptoms (p = 0.015). Conclusions: Conclusions: Although all hypotheses were not statistically supported as a result of the research, differences were observed between the groups before and after the ÇADEM-TP intervention. It is believed that forthcoming studies with large samples may provide more evidence on the effectiveness of ÇADEM-TP. This study is the first study in its field in our country and it is thought that it will help to preserve the qualified work in the field of trauma and disaster mental health and it can also indirectly contribute to the improvement of support services after traumatic events.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    906877

    Travma bilgili dans/hareket ve sanatla ifade yöntemleri kullanımının ruh sağlığı çalışanlarının ikincil travma, interoseptif farkındalık ve psikolojik sağlamlık düzeylerine etkisinin incelenmesi: Pilot çalışma

    Investigation of the effect of trauma-informed dance/movement and art expression methods on secondary trauma, interoceptive awareness and psychological resilience levels of mental health workers: A pilot study

    AYLİN AYDINOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Psikolojiİstanbul Bilgi Üniversitesi

    Travma ve Afet Çalışmaları Uygulamalı Ruh Sağlığı Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ASUDE ÖZDEMİR

  2. Tez No

    852814

    Adana'da birinci basamakta kayıtlı erişkinlerin depremden sonra yaşadığı zorluklar ile sosyal destek ve psikolojik sağlamlık durumunun belirlenmesi

    Determination of the difficulties experienced by adults registered in primary care in Adana after the earthquake and their social support and psychological resilience status

    SERGEN DÜZCE

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Aile HekimliğiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KENAN TOPAL

  3. Tez No

    512436

    Experiments for design and optimization of thin shell structures

    İnce kabuk strüktürlerin tasarımı ve optimizasyonu üzerine deneyler

    ERENALP SALTIK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilişim Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SEMA ALAÇAM

  4. Tez No

    911981

    Turkey's role in Afghanistan in the post 9/11 era

    11 Eylül'den günümüze Türkiye'nin Afganistan'daki rolü

    CANAN BAYRAM ÇUBUK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. IŞIL ANIL

  5. Tez No

    653858

    Afet alanında çalışan personellerde psikososyal destek müdahale ilkeleri, empati ve liderlik ilişkisi; Türk Kızılay örneği

    Psychosocial support intervention principles of disaster personnels relationship, between empathy and leadership; the example of Turkish Red Crescent

    ADEM DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Kamu YönetimiGümüşhane Üniversitesi

    Afet Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ NURÇİN KÜÇÜK KENT

Geri Dön