İlhanlılar döneminde ve sonrasında Erdebil (XIII ve XIV yüzyıllar)
Ardabil during and after Ilkhanids period (XIII and XIV centuries)
- Tez No: 856479
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA DEMİRCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 337
Özet
Erdebil şehri ve etrafındaki dağlık bölge, hem dinî hem de siyasi açıdan İslâm tarihini derinden etkileyen birçok olaya ev sahipliği yapmıştır. Bu olaylarda en önemli unsur, bölgenin topografyası ve onun sağlamış olduğu avantajlardır. Bu unsurları değerlendiren pek çok millet veya kabile, bölgede irili ufaklı siyasi oluşumlar veya devletler kurmuşlar, Erdebil bölgesini idarelerinde bulundurmuşlardır. Şehir jeostratejik konumu sebebiyle hem orta çağın önemli ticaret yolu güzergâhında bulunmuş, hem de Orta Asya'dan batıya akın eden konargöçer Türk, Kürt ve Moğol kabilelerin yaylak ve kışlak arazilerini oluşturmuştur. Erdebil coğrafyası, Kafkasya'ya, Anadolu'ya ve Mezopotamya'ya ulaşan güzergâhın üzerindedir. Dolayısıyla tarih boyunca Araplar, Hazarlar, Ruslar (Vikingler), Gürcüler, Oğuzlar, Selçuklular ve Moğolların hedefinde olmuştur. Bununla birlikte şehrin coğrafî özelliklerinin avantajlarını fırsata çeviren Mecusî, Hâricî, İsmâilî ve Şiî unsurlar da şehrin kendine has etnisitesini oluşturmuşlardır. İslâmiyet ve Sünnîlik ile karşıt duran bu oluşumlar, İlhanlıların İslâmiyet'i kabulü ve Olcaytu Han'ın Şiî yanlısı politik yol izlemesi, burada Rafızî ve Şiîliğin yayılmasında etkili olmuştur. Bunun yanı sıra Şâfiî mezhebinin Şiî ekole olan yakınlığı da bu konuda önemli bir unsur olmuştur. Ayrıca İlhanlıların tekkeye bağışlamış oldukları topraklar ve tanıdıkları ayrıcalıkları Erdebil Tekkesi bağlamında şehre özerk bir görünüm vermiştir. Erdebil Tekkesi hem coğrafyadan hem de İlhanlılardan almış olduğu bu güçle yarı bağımsız olarak hareket etmeye başlamış hatta devletlerarası ilişkilerde belirleyici rol oynamıştır.
Özet (Çeviri)
The city of Ardabil and the mountainous region around it hosted many events that profoundly affected Islamic history, both religiously and politically. The most important factor in these events is the topography of the region and the advantages it provides. Taking advantage of these elements, many nations or tribes established large and small political entities or states in the region and ruled the Ardabil region. Due to its geostrategic location, the city was located on an important trade route in the Middle Ages, as well as the winter and grazing grounds of nomadic Turkish, Kurdish and Mongolian tribes who flocked westward from Central Asia. The geography of Ardabil is on the route to the Caucasus, Anatolia and Mesopotamia. Therefore, it has been the target of Arabs, Khazars, Russians (Vikings), Georgians, Oghuzs, Seljuks and Mongols throughout history. However the Majusi, Kharijite, Ismaili and Shiite elements, who turned the advantage of the geographical features of the city into opportunities, also created the city's unique ethnicity. These formations, which stood in opposition to Islam and Sunnism, and the acceptance of Islam by the Ilkhanids and Oljaytu Khan's pro-Shiite political path, were effective in the spread of Rafidism and Shiism here. In addition, the proximity of the Shafi'i sect to the Shi'i school has also been an important suspect in this regard. In addition, the lands and privileges granted to the tekke by the Ilkhanids gave the city an autonomous appearance in the context of the Ardabil lodge. Ardabil lodge started to act semi-independently with this power it received from both geography and the Ilkhanids, and even played a decisive role in inter-state relations.
Benzer Tezler
- İran müzelerinde (Meraga, Tebriz, Abgine, Riza Abbasi ve Tahran İran Milli Müzesi) bulunan İlhanlı Dönemi seramikleri
The ilkhanid period ceramics in Iranian Museums (Meraga, Tabriz, Abgine, Riza Abbasi and Iranian National Museum of Tehran)
TORKAN MONAZZAM
Doktora
Türkçe
2018
Sanat TarihiAtatürk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN YURTTAŞ
- Anadolu'daki Moğol vali ve komutanları
Mongolian governors and commanders in Anatolia
BÜŞRA BAĞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihNecmettin Erbakan ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA AKKUŞ
- III. Alaeddin Keykubad ve Türkiye Selçuklu Devleti'nin sonu
III. Alaeddin Keykubad and end of Turkey Seljuk State
MELEK GÖKSU ERDEĞER
- Türkiye Selçuklu Devleti tarihi Sultan II. Gıyâseddin Mesud Dönemi (1280-1308)
History of Turkey Seljukians, II. Gıyaseddi̇n Massoud Period (1280-1308)
AHMET BALANTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
TarihKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SUAT BAL