İran müzelerinde (Meraga, Tebriz, Abgine, Riza Abbasi ve Tahran İran Milli Müzesi) bulunan İlhanlı Dönemi seramikleri
The ilkhanid period ceramics in Iranian Museums (Meraga, Tabriz, Abgine, Riza Abbasi and Iranian National Museum of Tehran)
- Tez No: 529380
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN YURTTAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 626
Özet
Moğol istilası döneminde Horasan, İran, Anadolu ve Suriye gibi coğrafyaların yağma edilmiş, yakılıp yıkılmış olduğu hemen her tarihçi ve tarihe dair az da olsa ilgisi olan herkes tarafından bilinmektedir. Moğollar, 13. Yüzyılın ilk çeyreğinden başlamak üzere -özellikle Otrar Faciası sonrasında- Maveraünnehr, Harezm, Horasan, İran ve buradan Anadolu ve Suriye'ye kadar uzanan geniş coğrafyalarda İslam'a ve bu dini benimseyen halka yönelik oldukça sert ve baskıcı bir tutum içerisinde olmuşlardır. Bununla birlikte Cengiz Han'ın kurduğu Moğol İmparatorluğu'nun bir parçası olup bilhassa İran'da merkezileşmiş olan İlhanlılar'ın İslamiyet'i benimsemesi ile bu sert ve baskıcı tutum terkedilmiş, bölgede bir barış ortamı ve sükûnet tesis edilmiştir. Bu ortam, bir taraftan yerli halkın İlhalılar'ı benimsemesini sağlarken diğer taraftan bu bozkırlı halkın, bu yeni coğrafyada farklı alanlara ilgi duymasına ve belki de birçok anlamda medeniyete kucağını açmasına imkân vermiştir. Nitekim İlhanlı hükümdarları, 13. asrın ikinci yarısında oluşmaya başlayan bu yeni ortamda sanata ilgi duymaya ve sanatçıları himaye etmeye de başlamışlardır. Bu yeni ve huzurlu zeminde -diğer alanlar da olduğu gibi- sanat alanında da sanatçılar, özellikle çömlekçiler ve seramik ustaları kendilerini geliştirmiş, fırında pişirme yöntemini kullanarak ve kullandıkları malzemelere yeni maddeler ilave ederek yeni seramik ürünler ortaya koymaya başlamışlardır. Bilhassa lüster tekniğinde büyük bir ilerleme kaydeden bu dönem seramik ustalarına, gerek çömlek gerekse seramik hususundaki tecrübelerini aile içerisinde, nesilden nesile aktaran ve geliştiren Ebu Tahir ailesi örnek olmuştur. Bu şekilde ortaya çıkan veya kendisini geliştiren ustaların tecrübelerini farklı yerlerde icra etmiş olmaları veya İran'dan seramik ihracatı yapılmış olması gerekir ki İlhanlı döneminde İran'a has olarak gördüğümüz seramik örneklerine, Suriye ve Anadolu gibi yerlerdeki farklı merkezlerde de rastlanmıştır. Özellikle İran'a has bir seramik tekniği olan minai tekniğindeki örneklere, lüster tekniğinde yapılmış, renk kalitesi bakımından oldukça üst düzeyde ve desenlerinde büyük bir hassasiyet gördüğümüz seramik örneklerine bu coğrafyalarda az da olsa rastlanması söz konusu durumu daha iyi açıklamaktadır. Bu çalışmada, özellikle İran'da beş önemli müzedeki 273 seramik eser merkeze alınarak ve bu seramikler üzerinde incelemeler yapılarak, hem bu seramiklerin özellikleri hem de İlhanlı dönemi İran seramiğinin Suriye ve Anadolu coğrafyasıyla bağlantısı ortaya konulmaya
Özet (Çeviri)
The Mongols attacked from Mesopotamia, Khwarizm, Khorasan, Iran and then to Anatolia and Syria in thirteen Century and the put the regions that their people accepted Islam under pressure and oppressed them. Jengis Khan established the Mongol Emperor and avoided oppression to people for establishing a unified government in Iran after acceptance of Islam. He tried to establish peace in the region that aided Ilkhanids in progression of civilization. So that they were interested in the art in middle of thirteen Century and supported the artists. In this appropriate context, the artists of the earthenware began their activities and added on the knowledge of baking earthenware in the furnace and glazing and started to production of earthenware. Especially in production of earthenware with luster, the family of Abutaher can be mentioned that they played an important role in progression of the luster technique and transferred their knowledge to next generation. The different experiences of the earthenware artists in production of earthenware were seen in different earthenware centers and these products were exported to Anatolia and Syria. In addition to the luster technique, the enamel technique was specific to Iran that was elegant in terms of color, quality and motifs on the earthenware. This research investigated 273 earthenware in the Iran museum. Not only these earthenware but also their relationship with Syria and Anatolia earthenware in terms of motif, form and color have been studied.
Benzer Tezler
- 'Kanun'un, Türk ve Azeri müziklerinde icrasının teknik ve işlevsel yönleriyle karşılaştırılarak incelenmesi
'investigation of kanun performance in technical and functional aspects in comparison of them in Turkish and Azerbaijan music'
ZAMINA BABAYEVA
- İran'da Ortaçağ İslam maden sanatı (İran Milli Müzesi ve Rıza Abbasi Müzesi koleksiyonları)
Iran Islamic metal ain Middle Ages (Iran National Museum and Reza Abbasi Museum collections)
GHAZAL ADIB
Doktora
Türkçe
2023
Sanat TarihiAnkara ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RÜSTEM BOZER
- İran el halılarının sınıflandırılması malzeme, desen, renk özellikleri ve uluslararası ticaret ilişkileri
The classification of Persian carpets according to materials, colours, design and international marketing
ARMIA MEHDIZADEH
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
El SanatlarıBeykent ÜniversitesiTekstil Tasarım Ana Sanat Dalı
PROF. DR. HAMDİ ÜNAL
- İstanbul arkeoloji müzelerinde bulunan Mezopotamya kökenli M.Ö. III. ve II. bine ait madeni silahlar
Mesopotamian metal weapons in the Istanbul archaeological museum dated to the third and second millennia B. C.
CEYLİN SARIBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
ArkeolojiAnkara ÜniversitesiProtohistorya ve Önasya Arkeolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAYFUN YILDIRIM
- Erzurum ve Kars Müzelerinde bulunan Urartu dönemi öncesine ait metal silahlar
Pre-Urartian metallic weapons in Erzurum and Kars Museums
GÜLŞAH ALTUNKAYNAK