21. yüzyılda neoliberalizm bağlamında teknoloji-mimarlık topolojisi
Topology of technology-architecture in the context of neoliberalism in the 21. century
- Tez No: 856606
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TOLGA SAYIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bina Bilgisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Ekonomik küreselleşmenin ideolojisi olan neoliberal düşünce; tekniği araçsallaştırarak bilgi manipülasyonunun önünü açar ve toplumun tepki mekanizmalarını piyasa yararına yönlendirir. Sistematik karmaşa siyaseti her şeyi metalaştırarak sermaye döngüsüne katar. Çalışmanın amacı neoliberal politikaların güncel mimarlık üretimindeki varoluşlarını onto-politik çerçevede incelemektir. Tez, Deleuze'ün ontolojisinde Kendi ve Öteki arasındaki devinimi, mimarlık ve ideolojik Öteki arasında kurarrak içselleştirme ve dışsallaştırma döngüsü üzerinden okur ve teseraktta diyagramlaştırır. İçselleştirme, alışkanlıkların bozulduğu, anlamın üretildiği ve pasif kendilikte düşüncenin sentezlendiği süreçtir. Bernard Stiegler düşünce ile birlikte tekniğin de bedene içkin kurucu bir role sahip olduğunu ve kolektif hafızayı yarattığını savunarak diğer teknoloji felsefecilerinden ayrılır. Bu kolektif hafızanın içselleştirilebilmesi“teknik bireyleşme”, içselleştirilememesi“bilişsel ve duyusal proleterleşme”olarak okunur. Mimarın neoliberal sistem ile kurduğu onto-politik ilişkiyi nasıl dışsallaştırdığının araştırması da tekniğin düşüncenin öznesi veya nesnesi oluşu üzerinden yapılır. Mimar öznenin teknik ile nasıl bir ilişki kurduğunun seçimi, etik çerçevede aktiflik ve pasiflik olarak değerlendirilir ve dışsallaştırdığı sembolik düzlem üzerinden araştırılır. Pasiflik, sistemi olumlayarak sistemin sınırları dahilinde reaksiyon göstermektir. Mimarın bu anti-entelektüel tavrı neoliberalizmin mimarlığı olarak karşılık bulur; projektif, sermaye odaklı, duygulanım yaratan, algoritmik, markalaşmış, esnek ve edilgin/pasif yapma biçimleri olarak incelenir. Aktiflik, sistemin karşısında bir aktör olarak, Ötekinin belirlediği sınırları ihlal edip kendi içkinliğinde aksiyon göstermektir. Mimarın bu entelektüel tavrı, mesleki pratikleri üzerinden taktiksel, yerel, gündelik, apolitik, kullanıcı odaklı ve etkin/aktif mimarlıklar olarak açımlanır. Mimarlık düşüncesinin aktif ve reaktif konumlanışları mimarlığın mesleki sınırlarını yeniden inşa eder. Kendi ve Ötekinin kavramları arasındaki ilişkilerin zamansal eksendeki hareketi ile oluşturduğu yüzey, teknoloji-mimarlık düşüncesinin topolojisini kurar.
Özet (Çeviri)
The ideology of economic globalization, neoliberal thought, opens the way for knowledge manipulation by instrumentalizing technique and directs the society's response mechanisms for the benefit of the market. Systematic chaos politics commodifies everything and integrates it into the cycle of capital. The aim of the study is to examine the existence of neoliberal policies in contemporary architectural production within the onto-political framework. The thesis reads the movement between Self and Other in Deleuze's ontology, internalizing and externalizing through the cycle of architecture and ideological Other, and diagrams it in a tesseract. Internalization is the process where habits are disrupted, meaning is produced, and thought is synthesized in passive selfhood. Bernard Stiegler argues that along with thought, technique also plays an inherent constitutive role in the body and creates collective memory, distinguishing himself from other technology philosophers. The internalization of this collective memory is read as“technical individuation”if internalized, and“cognitive and sensory proletarianization”if not. The investigation of how the architect externalizes the onto-political relationship with the neoliberal system is done through the subject or object of thought. The architect's choice in establishing a relationship with technique by the subject is evaluated in terms of ethics as activity and passivity and investigated through the symbolic plane they externalize. Passivity is affirming the system and reacting within the boundaries of the system. The architect's anti-intellectual attitude finds its reflection in architecture of neoliberalism; it is examined as projective, capital-centric, affective, algorithmic, branded, flexible, and passive forms of making. Activity is acting as an actor against the system, violating the boundaries set by the Other, and acting within its own inherent nature. The architect's intellectual attitude is unfolded through professional practices as tactical, local, everyday, apolitical, user-centered, and active architectures.
Benzer Tezler
- Disability and family in twenty-first century American drama
21. yüzyıl Amerikan tiyatrosunda engelli bireyler ve aile kavramı
DUYGU BESTE BAŞER ÖZCAN
Doktora
İngilizce
2023
Amerikan Kültürü ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAmerikan Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SANİYE BİLGE ÇETİNTAŞ
- Neoliberal ekonomik düzenin hegemonik erkeklik üzerindeki etkisi
The effect of the neoliberal economi̇cs order on hegemonic masculinity
NURSU DUHA ÇUBUKÇU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEZER AYAN
- Türk sinema endüstrisi yapım aşamalarında prekarya emeği
Labor of precariat in the production phase of Turkish cinema industry
BURHAN KILIÇ
Doktora
Türkçe
2023
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GİZEM PARLAYANDEMİR
- Kamusal alanın 21. yüzyılda değişiminin Ataşehir'de değerlendirilmesi
Evaluation of change of public space in 21st century in Atasehir
MİRAY ATA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. REYHAN GENLİ YİĞİTER
- İstanbul ve Lund Belediyelerinde etkin kamu katılım mekanizmaları
Effective public participation mechanisms in the Municipality of Lund and Istanbul
PINAR AKARÇAY
Doktora
Türkçe
2016
Kamu Yönetimiİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İLHAMİ ALKAN