Geri Dön

Düzenli egzersiz yapan yetişkin bir örneklemde kas algısı ve yeme bozukluğu belirtilerinde sosyokültürel modelin test edilmesi ve beden imgesi esnekliğinin rolünün incelenmesi

Testing the sociocultural model and examining the role of body image flexibility in muscle dysmorphia and eating disorder symptoms in an adult sample of regular exercisers

PDF İndir

  1. Tez No: 857404
  2. Yazar: ALİ KEMAL BURKUT
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ORÇUN YORULMAZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 254

Özet

Beden modern dünyada aşırı değer görür ve beden imgesi bireylerin psikolojik yapılarında önemli yer tutar. Beden, şekil ve kilonun aşırı değer görmesi çoğunlukla sosyokültürel bir perspektiften açıklanmaktadır. Üçlü etki modeli olarak da bilinen beden imgesi sorunlarının sosyokültürel modeli, toplumda görünüme yönelik yüksek standartların olduğunu ve bireyin medya, aile, akranlar gibi çeşitli kanallardan bunları karşılamaya yönelik bir baskıya maruz kaldığını savunur. Toplumda gördüğü aşırı değerin zaman içerisinde içselleştirilmesiyle bireyin benlik algısında da aşırı değer görebilen“bedene”ilişkin sorunlar, beden tatminsizliği ve beden imgesi bozuklukları ile ilişkilidir. Bu model, alanyazında büyük çoğunlukla geleneksel, cinsiyet bazlı beden sorunlarını incelemek için kullanılmıştır. Bunlar kadınlar için ince olmak, erkekler için kaslı olmak ile ilişkili sorunlardır. Mevcut araştırma farklı olarak; beden imgesi sorunlarının sosyokültürel modelini, düzenli egzersiz/spor yapan kadın ve erkeklerde hem incelik hem kaslılık temelli sorunlar için test etmiştir. Ayrıca Kabul ve Kararlılık Terapisinin psikolojik sağlığın merkezine aldığı psikolojik esnekliğin beden imgesine özgü formu olan beden imgesi esnekliğinin, beden imgesi bozuklukları ile ilişkisini incelemiştir. Toplam 555 (130 kadın, 425 erkek) katılımcı ile gerçekleştirilen analizlerde Görünüme Yönelik Sosyokültürel Tutumlar Ölçeği, Beden Memnuniyeti Ölçeği, Beden İmgesi Esnekliği Ölçeği, Kas Görünüm Memnuniyeti Ölçeği ve Yeme Tutum Testi Kısa Formundan faydalanılmıştır. Model testi için yol analizi, beden imgesi esnekliğinin rolünü incelemek için düzenleyici analizleri kullanılmıştır. Sonuçlar çoğunlukla sosyokültürel modeli desteklemiş; modelin beden memnuniyetsizliği, kas algısı bozukluğu, yeme bozukluğu gibi beden imgesi sorunlarını açıklamada faydalı olabileceğini önermiştir. Modelde özellikle medya baskısı ve beden ideallerinin içselleştirilmesinin negatif beden imgesi ile güçlü bir ilişkiye sahip olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca önemli bir bölümü ağırlık kaldıran kadınlarda kas temelli beden imgesi kaygıları da göze çarpmıştır. Birçok beden imgesi unsuru ile ilişkisi incelenmiş beden imgesi esnekliği, mevcut çalışma kapsamında yenilikçi biçimde kas algısı bozukluğunda incelenmiştir. Kaslı ideal içselleştirmesi ile kas algısı bozukluğu belirtileri arasındaki güçlü ilişki beden imgesi esnekliğinin artan düzeyleri ile zayıflamıştır. Araştırmanın klinik göstergeleri; modelde en önemli baskı kaynağı olarak öne çıkan medyanın bilinçli kullanımının, teşvik edilen ideal bedenlere yönelik sosyal ve yasal düzenlemelerin ve beden imgesi esnekliğinin güçlendirilmesinin beden imgesi bozukluklarına- özellikle de henüz kanıta dayalı bir tedavi yöntemi bulunmayan kas algısı bozukluğuna- yönelik önleme ve müdahale programlarına faydalı bir ekleme olabileceği yönündedir. Gelecek çalışmaların modeli klinik örneklemlerde test etmeleri, sosyokültürel baskının zamana yayılmış yapısı ile uyumlu boylamsal tasarımlar kullanmaları ve bu çalışmanın yalnızca genel bir değerlendirme sunduğu egzersiz/spor değişkenleri ile beden imgesi ilişkisini daha detaylı incelemeleri verimli olacaktır.

Özet (Çeviri)

The body is overvalued in the modern world and body image has an important place in the psychological structures of individuals. The overvaluation of body, shape, and weight is often explained from a sociocultural perspective. The sociocultural model of body image issues, also known as the tripartite influence model, argues that there are high standards for appearance in society and that the individual is exposed to a pressure to meet them through various channels such as the media, family, and peers. Problems related to“body”, which can be overvalued in the individual's self-concept as the excessive value seen in society is internalized over time, are associated with body dissatisfaction and body image disorders. This model has mostly been used in the literature to examine traditional, gender-based body issues. These are problems associated with being thin for women and being muscular for men. Differently, the current research has tested the sociocultural model for both thinness and muscularity-based problems in men and women who participate in exercise/sports regularly. It has also examined the relationship between body image flexibility- which is a body image-specific form of psychological flexibility that Acceptance and Commitment Therapy puts in the center of psychological health- and body image disorders. In the analyses conducted with a total of 555 (130 female, 425 male) participants, the Sociocultural Attitudes Towards Appearance Scale, Body Satisfaction Scale, Body Image Flexibility Scale, Muscle Appearance Satisfaction Scale and Eating Attitudes Test Short Form were used. Path analyses were used for model testing, and moderator analyses were used to examine the role of body image flexibility. The results mostly supported the sociocultural model; suggested that the model could be useful in explaining body image problems such as body dissatisfaction, muscle dysmorphic disorder, and eating disorder. In the model, it has been observed that particularly media pressure and internalization of body ideals have a strong relationship with negative body image. In addition, muscle-based body image concerns were also noted in women, a significant portion of whom lift weights. Body image flexibility, which has been examined in relation to many body image elements, was novelly examined in muscle dysmorphic disorder within the scope of the current study. The strong relationship between muscular ideal internalization and muscle dysmorphic disorder symptoms weakened with increasing levels of body image flexibility. Inclusion of media literacy which stands out as the most important source of pressure in the model, social and legal precautions for promoting ideal bodies irresponsibly, and strengthening body image flexibility in prevention and intervention programs for body image disorders- especially muscle dysmorphic disorder for which there is no evidence-based treatment yet- are important clinical implications of the study. It would be beneficial for future studies to test the model in clinical samples, to use longitudinal designs that can capture the time-spread effect of sociocultural pressure, and to examine the relationship between exercise/sport variables and body image, for which this study has only provided a general evaluation, in more detail.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    390826

    İzokinetik egzersiz programlarının sporcuların üst ve alt ekstremite kas gurupları üzerine etkisi

    The effect of isokinetic exercises programs on athletes' upper and lower extremity muscle groups

    ARMAĞAN ŞAHİN KAFKAS

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    SporErciyes Üniversitesi

    Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BEKİR ÇOKSEVİM

  2. Tez No

    875438

    Düzenli egzersiz yapan, yaralanma geçirmiş ve geçirmemiş yetişkinlerde, yaralanma kaygısı ve fiziksel aktivitenin değerlendirilmesi

    Assesment of injury concern and physical activity in adults with and without injury who exercise regularly

    CEYDA ÇOBAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    SporHaliç Üniversitesi

    Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MELEK YEŞİM ALBAYRAK KURUOĞLU

  3. Tez No

    468925

    Hitit Üniversitesinde çalışan akademik ve idari personelin fiziksel aktivite ve beden kitle indeksi düzeylerinin incelenmesi

    Investigation of physical activity and physical index levels of academic and administrative staff working at Hitit University

    YUSUF BURAK YAMANER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    SporFırat Üniversitesi

    Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. VEDAT ÇİNAR

  4. Tez No

    733452

    Egzersiz bağımlılığı ile beden imajı ve benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi

    Başlık çevirisi yok

    CANSU SALHAOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    PsikolojiÜsküdar Üniversitesi

    Bağımlılık Danışmanlığı ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZLEM KIZILKURT

  5. Tez No

    582855

    Tenis sporuna yönelik egzersiz bağımlılığı ve huzur ilişkisi

    The relationship between exercise addiction and tranquility for tennis sports

    YAŞAR BİRGÖNÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    SporBalıkesir Üniversitesi

    Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZEKERİYA GÖKTAŞ

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MAHZAR TANER SÖKMEN

Geri Dön