Büyüme, beşeri sermaye birikimi ve yükseköğretim ilişkisi: OECD ülkeleri örneği
The relationship of growth, human capital accumulation and higher education: The case of OECD countries
- Tez No: 857733
- Danışmanlar: PROF. DR. DÜNDAR MURAT DEMİRÖZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonometri, Ekonomi, Econometrics, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 269
Özet
Bu çalışmanın temel amacı OECD ülkeleri özelinde beşeri sermaye ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi ortaya koymak ve beşeri sermaye literatürüne katkıda bulunmaktır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada iki ayrı model kurulmuştur. Kurulan ilk modelde beşeri sermaye ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin ampirik incelemesi yer almaktadır. İkinci modelde ise beşeri sermayenin belirleyicilerinin saptanması amaçlanmıştır. İlk model için 1990-2019 dönemindeki yıllık bazda veriler, ikinci model için ise 1998-2020 dönemindeki yıllık bazda veriler istihdam edilmiş olup değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişkinin tespiti için panel eşbütünleşme analizi kullanılmıştır. Büyüme yazınında yer alan başlangıç gelir düzeyi daha türdeş olan ülkelerin uzun dönemde daha benzer büyüme oranlarına sahip olabileceği görüşünden hareketle çalışmada OECD ülkeleri gelir düzeyine göre iki guruba ayrılmıştır. İlk gurup kişi başı gelir düzeyi OECD ortalaması altında yer alan orta-üst gelirli ülkelerden, diğer gurup ise kişi başı gelir düzeyi OECD ortalaması üzerinde yer alan yüksek gelirli gelişmiş ülkelerden meydana gelmektedir. İlk modelden elde edilen bulgulara göre; hem gelir düzeyi OECD ortalaması altındaki ülkelerde hem de gelir düzeyi OECD ortalaması üzerindeki ülkelerde, ekonomik büyüme ve beşeri sermaye arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönlü bir uzun dönem ilişkisinin varlığı tespit edilmiştir. Ayrıca, iki örneklemden elde edilen ortak sonuçlar beşeri sermayenin ekonomik büyüme üzerinde son derece belirleyici bir faktör olduğu sonucunu ortaya çıkarsa da, fiziksel sermayenin beşeri sermayeye nazaran ekonomik büyüme üzerinde daha etkili bir faktör olduğunu göstermiştir. İkinci modelden elde edilen ortak sonuçlara göre ise sağlık alanında eğitim almış bireyler ve patent başvuruları, beşeri sermaye stokunu ve dolayısıyla ekonomik büyümeyi uzun dönemde pozitif yönde etkilemektedir. Ayrıca, çalışmada hem gelir düzeyi OECD ortalaması altındaki ülkelerde hem de OECD ortalaması üzerindeki ülkelerde alınan patentlerin diğer değişkenlerden daha yüksek oranda beşeri sermaye stokunu etkilediği saptanmıştır. Sonuç olarak, bu çalışmada beşeri sermayenin ekonomik büyümeyi etkileyen önemli faktörlerden biri olduğu savunulmaktadır.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to reveal the relationship between human capital and economic growth in OECD countries and to contribute for the human capital literature. For this purpose, two separate models were established in the study. The first model established includes an empirical examination of the relationship between human capital and economic growth. In the second model, it is aimed to determine the determinants of human capital. For the first model annual data in the period 1990-2019 and for the second model annual data in the period 1998-2020 was used to panel cointegration analysis which was performed to determine the long-term relationship between the variables. Based on the view in the growth literature that countries with more homogeneous initial income levels may have more similar growth rates in the long run, OECD countries are divided into two groups according to income level in the study. It shows that the economic growth model that includes human capital is significant and has a positive coefficient, both for countries with income levels below the OECD average and for countries above the OECD average. Moreover, although the common results obtained from the two samples reveal that human capital is an extremely determining factor on economic growth, they show that physical capital is more effective on economic growth than human capital. The common results obtained from the second model show that patents and individuals educated in the field of health significantly positively affect the human capital stock and therefore economic growth. The findings show that patents affect the human capital stock at a higher rate than other variables, both for countries with income levels below the OECD average and for countries above the OECD average. As a result, this study argues that human capital is one of the important factors affecting economic growth.
Benzer Tezler
- Yükseköğrenimin ekonomik büyümedeki rolü: Endonezya ve Türkiye örnekleri
The role of higher education in economic growth: Sample of Indonesia and Turkey
ALDY MUHAMMAD ZULFİKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ekonomiİstanbul Medeniyet ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GİRAY GÖZGÖR
- Beşeri sermaye birikimi ve ekonomik büyüme: Teori ve uygulama
Accumulation of human capital and economic growth: Theory and practice
SEVGİ YILDIRIM
- The performance of banking system in Balkan countries and its impact to economy
Balkan ülkelerindeki bankacılık sistemi ve ülke ekonomilerine etkileri
VETON ZEQIRAJ
Doktora
İngilizce
2018
BankacılıkNiğde Ömer Halisdemir Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER İSKENDEROĞLU
- Health and growth: understanding the importance of health in economic growth
Sağlık ve büyüme: Sağlığın iktisadi büyüme üzerindeki etkilerini anlamak
İBRAHİM HAKAN YETKİNER
Doktora
İngilizce
2002
EkonomiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAKUP KEPENEK
- Tasarruf, finansal gelişmişlik ve büyüme ilişkisi: Türkiye ekonomisi örneği
Relationship between saving, economic growth and financial development: Evidence from Turkish economy
AHMET BAĞCI