Geri Dön

Samsun ili Bafra ilçesine bağlı Çetinkaya, Yağmurca ve Hıdırellez köylerindeki yer adlarının halk etimolojisi ve toponimi bağlamında incelenmesi

Analysis of place names in Çetinkaya, Yağmurca, and Hıdırellez villages, affiliated with Bafra district in Samsun province, inthe context of folk etymology and toponymy

  1. Tez No: 858441
  2. Yazar: ESRANUR ER YILMAZ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET KESKİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
  6. Anahtar Kelimeler: Folklor, Adbilim, Yeradbilim, Halk Etimolojisi, Folklore, Onomastics, Toponymy, Folk Etimology
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Samsun Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 124

Özet

Her türlü özel adı inceleyen adbilim çeşitli alt dallara ayrılmaktadır. Adbilimin alt dallarından biri olan yeradbilimi (topomie, topoymy, topoymie), yeradlarının ortaya çıkışlarını, yapılarını, anlamlarını, gelişimlerini, ortaya çıkışlarındaki geleneği ve prensipleri araştıran bir bilim dalıdır. Etimoloji (etymology), kelimelerin kökenini tarihî gelişme süreçleri ve anlambilim çerçevesinde inceleyen bilim dalıdır. Halk etimolojisi (folk etymology, volksetymologie) ise kelimelerin kökenini etimolojik tahliller ve sağlam delillere dayanmadan, daha çok yakıştırma ve uydurma yoluyla açıklamaktır. Halk etimolojileri bir yeradının gerçek veriliş sebebinin unutulmasına bağlı olarak bu yeradının halk tarafından genellikle bir efsane veya halk anlatısına dayandırılan hikâyelerle ilişkilendirilerek yeniden açıklanması sonucunda oluşmaktadır. Bu nedenle yeradlarının folklor bağlamında incelenmesinde tarih, coğrafya gibi disiplinlerle birlikte anlatıbilim (narratoloji) disiplininden de yararlanmak gerekmektedir. Yeradları, bugüne kadar yapılan çalışmalarda genellikle adbilimin temel yaklaşımlarından hareketle ve ağırlıklı olarak dilbilim çalışmaları kapsamında ele alınıp incelenmiştir. Elde edilen materyal çeşitli çalışmalar içinde leksik, semantik ve tür odaklı analizlere tâbi tutulmuştur. Bu çalışmada ise, Samsun iline bağlı Bafra ilçesinde bulunan Çetinkaya, Yağmurca ve Hıdırellez köylerinde gerçekleştirilen saha araştırmaları sonucunda elde edilen yeradları, katman analizi, tür sınıflandırması ve leksik-semantik sınıflandırmaya ek olarak halk etimolojisi bağlamında tasnif ve tahlil edilmiştir. Bu doğrultuda sahadan elde edilen yeradları halk etimolojisi ve anlatıbilim odağında, folklor merkezli bir yaklaşımla incelenip çözümlenmiştir.

Özet (Çeviri)

The field of onomastics, which examines various types of proper names, is divided into various subfields. Toponymy, one of the subfields of onomastics, is a branch of science that investigates the origins, structures, meanings, developments, traditions, and principles of place names. Etymology, on the other hand, is a branch of science that studies the origins of words in terms of their historical development processes and within the framework of semantics. Folk etymology, on the other hand, explains the origins of words through attribution and fabrication rather than through etymological analysis and solid evidence. Folk etymologies arise as a result of the forgetting of the real reasons for the origin of a place name, which is then usually associated with legends or folk tales by the public and re-explained. Therefore, in the study of place names in the context of folklore, it is necessary to utilize disciplines such as history, geography, and, in conjunction, narratology. Place names have generally been approached and examined within the scope of linguistic studies based on the fundamental approaches of onomastics in previous studies. The material obtained has been subjected to various analyses focusing on lexicon, semantics, and genre. In this study, place names obtained as a result of field research conducted in the villages of Çetinkaya, Yağmurca, and Hıdırellez in the district of Bafra, affiliated with the province of Samsun, have been classified and analyzed in the context of folk etymology, in addition to layer analysis, genre classification, and lexico-semantic classification. Accordingly, the place names obtained from the field have been examined and analyzed within the context of folkloric-centric approaches, focusing on folk etymology and narratology.

Benzer Tezler

  1. Arazi değerlendirme çalışmalarında farklı yöntemlerin karşılaştırılması pilot alan dedeli mevki

    Comparison of different methods in land evaluation studies case study; bafra-dedeli district

    FATMA ESRA SARIOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    ZiraatOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ORHAN DENGİZ

  2. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin coğrafya konularının öğretiminde kullandıkları yöntem ve tekniklerin incelenmesi (Bafra örneği)

    Examining the methods and techniques that social studies teachers use in teaching geography, the example of Bafra

    HATİCE UYANIK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimSinop Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SİBEL ÖNER

  3. Cografi bilgi sistem modellemesi ile çeltik arazi uygunluk sınıflarının belirlenmesi

    Determination of land suitability classification for rice cultivation using geographic information system

    FİKRET SAYGIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    ZiraatOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ORHAN DENGİZ

  4. Arazi toplulaştırma projelerinde başarının değişik göstergelere göre değerlendirilmesi

    Evaluation of success in land consolidation projects by different indicators

    METİN AKDENİZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    ZiraatOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Tarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KADİR ERSİN TEMİZEL

  5. Kamu kurumu yöneticilerinin iç girişimcilik algısı: Bafra örneği

    Internal entrepreneurship perception of public institution managers: The case of Bafra

    FARUK GÜLŞEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Kamu YönetimiOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Girişimcilik ve Yenilikçilik (Disiplinlerarası) Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ KAHRAMANOĞLU