Ambalajlı ürün kullanımı yüksek ergenlerde plastiksiz beslenme programı,interaktif eğitim ve maruziyet geribildirimi vermenin Bisfenol-A düzeylerine etkisinin karşılaştırılması
Comparison of the effects of a plastic-free diet program, interactive education and providing exposure feedback on Bisfenol-A levels in adolescents with high packaged product use
- Tez No: 858665
- Danışmanlar: PROF. DR. SEBAHAT GÖZÜM, PROF. DR. MESUT PARLAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Sağlığı, Hemşirelik, Public Health, Nursing
- Anahtar Kelimeler: İdrar Bisfenol A, diyet ve eğitim müdahalesi, maruziyet geri bildirimi, ergenler, hemşire, Urinary Bisphenol A, diet and education intervention, exposure feedback, adolescents, nurse
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 198
Özet
Amaç: Bu çalışma, ambalajlı ürün kullanımı yüksek ergenlerde plastiksiz beslenme programı, plastiksiz beslenme eğitim programı ve BPA maruziyet geri bildirimi vermenin Bisfenol A düzeylerine etkisinin karşılaştırılması amacıyla yapılmıştır. Yöntem: İki aşamalı olan çalışmanın ilk aşaması tanımlayıcı, ikinci aşaması tek merkezli, paralel üç grup, tek kör, ön test-son test düzeninde, üç kollu randomize olmayan deneysel bir tasarımdır. Çalışma, 2022-2023 eğitim öğretim yılında yapılmış olup ilk aşamasında plastik ambalajlı ürün kullanımı yüksek ve sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumu düşük ergenler belirlenmiştir. İkinci aşamada örneklem evreninden basit rastgele örnekleme yöntemiyle katılımcılar girişim1 (n=36), girişim2 (n=36) ve girişim3 (n=36) grubuna atanmıştır. Girişim1 grubuna sekiz haftalık plastiksiz beslenme programı uygulanmış, girişim2 grubuna plastiksiz beslenme eğitim programı ve BPA maruziyet geri bildirimi yapılmış, girişim3 grubuna yalnızca BPA maruziyet geri bildirimi verilmiştir. Verilerin toplanmasında, katılımcı bilgi formu, Plastik Ambalajlı Ürün Kullanım Anketi, Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği'nin Beslenmeye Yönelik Duygu ve Kötü Beslenme alt boyutları, spot idrar örnekleri kullanılmıştır. Bulgular: Ergenlerin %2'sinin düşük, %34'ünün orta, %57'sinin yüksek, %7'sinin çok yüksek plastik ambalajlı ürün kullandığı bulunmuştur. Ön test-son test idrar BPA düzeyleri ng/ml (µg/g kreatinin) sırasıyla girişim1 grubunda 1.98 (2.54), 1.43 (1.51); girişim2 grubunda 1.91 (2.35), 1.43 (1.47); girişim3 grubunda 1.97 (2.49), 1.49 (1.66) bulunmuştur. Ön test-son test BPA/kreatinin değerlerinin etki büyüklükleri girişim1-2-3 gruplarında sırasıyla 1.38, 1.13 ve 1.09 olarak hesaplanmıştır. Sonuç: Ergenler arasında BPA maruziyetine neden olacak beslenme davranışları yaygındır. Her üç girişim de (plastiksiz beslenme programı, plastiksiz beslenme eğitim programı ve BPA maruziyet geri bildirimi) idrar BPA düzeylerini düşürmede, plastik ambalajlı ürün kullanım düzeylerini azaltmada ve sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumları yükseltmede etkili olmuştur.
Özet (Çeviri)
Objective: This study was conducted to compare the effects of a plastic-free diet program, plastic-free diet education program and BPA exposure feedback on Bisphenol A levels in adolescents with high use of packaged products. Method: The first phase of the two-phase study is descriptive, the second phase is a single-center, three-parallel group, single-blind, pretest-posttest design, three-arm non-randomized experimental design. The study was conducted in the 2022-2023 academic year, and in the first stage, adolescents with high use of plastic packaged products and low attitudes towards healthy nutrition were identified. In the second stage, participants were assigned to the intervention1 (n=36), intervention2 (n=36) and intervention3 (n=36) groups by simple random sampling method from the sample population. An eight-week plastic-free diet program was applied to the intervention group, plastic-free diet education program and BPA exposure feedback was given to the comparison group, and only BPA exposure feedback was given to the two comparison groups. Participant information form, Plastic Packaged Product Usage Survey, Feelings Towards Nutrition and Malnutrition sub-dimensions of the Attitude Scale towards Healthy Nutrition, and spot urine samples were used to collect data. Results: It was found that 2% of adolescents used low plastic packaging, 34% medium, 57% high, and 7% very high. Pretest-posttest urine BPA levels ng/ml (µg/g creatinine) were 1.98 (2.54), 1.43 (1.51) in the intervention1 group, respectively; 1.91 (2.35), 1.43 (1.47) in the intervention2 group; It was found to be 1.97 (2.49) and 1.49 (1.66) in the intervention3 group. The effect sizes of pretest-posttest BPA/creatinine values were calculated as 1.38, 1.13 and 1.09 in intervention1-2-3 groups, respectively. Conclusion: Dietary behaviors that lead to BPA exposure are common among adolescents. All three interventions (plastic-free diet program, plastic-free diet education program and BPA exposure feedback) were effective in reducing urinary BPA levels, reducing plastic-packaged product use levels, and increasing attitudes towards healthy eating.
Benzer Tezler
- Nüfuzlu pazarlama bağlamında youtube'da gizli reklam kullanımı üzerine bir inceleme
A review on the use of hidden advertising on youtube in the context of influenced marketing
BAHADIR SERDAR BİLASA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ReklamcılıkSakarya Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ESKİCUMALI
DOÇ. DR. KADRİYE KOBAK
DOÇ. DR. DİLEK MELİKE ULUÇAY
- Karekod tabanlı gıda içerik kontrolüne yönelik android uygulaması
An android application based on qrcode reading for the food content control
ŞERİFE ELMALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSakarya ÜniversitesiElektronik-Bilgisayar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ÇAKIROĞLU
- Perakendecilikte özel marka kullanımı ve tüketiciler tarafından benimsenme durumu
Private label usage in retailing and its acceptance by the consumers
YAVUZ YURTGÜDER
- Farklı ambalaj materyallerinin vakum ve modifiye atmosferde ambalajlanan dilimlenmiş Hatay peynirinin kalitesi ve raf ömrüne etkisi
Effect of different packaging materials on the quality and shelf life of vacuum and modified atmosphere packaged ready-to-eat sliced Hatay cheese
BENGİSU TOPLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Gıda MühendisliğiMustafa Kemal ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEHRA AYHAN
- Piyasada satışa sunulan bebek bisküvilerinde yer fıstığı kalıntısının elisa ile araştırılması
Investigation of peanut levels in baby biscuits sold in markets by elisa method
NİLGÜN ÖNDER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Besin Hijyeni ve Teknolojisiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaBesin Hijyeni ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. KARLO MURATOĞLU