Çocuklar için Terapötik İttifak Ölçeği'nin psikometrik çalışması ve Zihinselleştirme Temelli Terapi'de terapötik ittifak ilişkisinin incelenmesi
Psychometric study of Therapeutic Alliance Scale for Children (TASC) and investigation of Therapeutic Alliance Relationship in Mentalization-based Therapy for Children
- Tez No: 858871
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKERİYA DENİZ AKTAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Terapötik İttifak, Zihinselleştirme Temelli Terapi, Çocuk Psikoterapisi, İttifak – Sonuç Çıktıları İlişkisi, İttifakın Değişimi, İttifak Ölçüm Aracı, Therapeutic Alliance, Mentalization Based Therapy, Alliance Trajectory, Child Psychotherapy, Alliance-Outcome Relationship, Alliance Measurement Scale
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Işık Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 175
Özet
Terapötik ittifakın yetişkin psikoterapisinde sağaltımın en önemli yordayıcılarından biri olduğuna yönelik birçok çalışma bulunmakta, ancak çocuk psikoterapisindeki rolü ile ilgili araştırmalar hala daha seyrek kalmaktadır. Bu çalışmanın amacı çocuk psikoterapisinde kullanılabilecek özbildirime dayalı bir araç olan Çocuklar İçin Terapötik İttifak Ölçeği'nin (ÇTİÖ) Terapist ve Çocuk Formlarının psikometrik özelliklerinin sınanması ve sonrasında Türkçe'ye adapte edilen ölçekler aracılığı ile Çocuklar İçin Zihinselleştirme Temelli Terapi (MBT-C) kapsamında terapötik ittifak ilişkisinin incelenmesidir. İlk yürütülecek psikometrik çalışma için 7-12 yaş arasındaki 218 çocuk danışana ve alanda çalışan 78 terapiste ulaşılmış, ÇTİÖ formlarının yanı sıra birleşen geçerlik analizleri için empati ölçekleri de doldurmaları istenmiştir. Faktör analizi sonuçlarına göre hem terapist hem de çocuk formunun iki faktörlü bir yapı ortaya çıkardığı gösterilmiş, faktörlerin olumlu ve olumsuz ittifak ögelerini içerdiğinden 'Olumlu Terapötik İttifak' ve 'Olumsuz Terapötik İttifak' olarak isimlendirilmelerine karar verilmiştir. Bu faktör yapılarının iç tutarlık seviyelerinin kabul edilebilir düzeyde olduğu gözlenmiştir. Ek olarak, birleşen geçerlik sonuçlarına göre ÇTİÖ formlarının empati ölçekleriyle beklenen şekilde anlamlı bir ilişki gösterdiği, ayırt edici geçerlik analizleri sonuçlarında ise farklı terapi evrelerinin (başlangıç, müdahale, sonlandırma) terapötik ittifak düzeyini anlamlı bir şekilde ayırt ettiği bulunmuştur. Ölçeğin psikometrik özelliklerinin yeterli seviyede olduğu ancak farklı ve daha geniş örneklem gruplarıyla da bu özelliklerin tekrar incelenmesinin alandaki çalışmalara fayda sağlayacağı tartışılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde, uyarlanmış ÇTİÖ Çocuk ve Terapist formları, MBT-C müdahalesi çerçevesinde ittifakı ölçümlemek için kullanılmıştır. İkinci çalışmanın hipotezleri şu şekildedir: (1) bağlanma güvenliği ve yansıtıcı işleyiş becerisi erken terapötik ittifakın gücünü yordayacaktır, (2) terapötik ittifak karesel (yüksek-alçak-yüksek) bir seyir izleyecektir, (3) terapötik ittifakın gücü ve değişimi terapi sonuç çıktılarını anlamlı şekilde yordayacaktır. Çalışmaya MBT-C müdahalesi alan 7-12 yaşlarındaki 58 çocuk katılmıştır: her çocuktan (ve eşzamanlı terapistlerinden) terapi boyunca üç defa terapötik ittifak ölçeği toplanmıştır. Sonuç çıktılarını değerlendirmek üzere tedavi öncesi ve tedavi sonu semptom düzeyi ve duygu düzenleme becerisi ölçülmüştür. Sonuçlar hipotezleri kısmi şekilde karşılamıştır. Bağlanma güvenliği ile erken terapötik ittifak (3. seans sonu ilk ölçümlenen ittifak) arasında yansıtıcı işleyişin tam aracı etkisi olduğu bulunmuştur. İttifakın terapi boyuncaki seyrinin (hem çocuk hem terapist formlarında) doğrusal şekilde arttığı gösterilmiştir. Son olarak, çocuğun duygu düzenleme becerisindeki ilerleme hem terapist hem de çocuk ittifak ölçümlerinin gücü ve değişimi tarafından yordanmıştır. Yanı sıra, çocukların içe yönelim semptomlarındaki ilerlemeler de terapist ittifak ölçümlerinin gücü ve değişimi ile yordanmıştır. Çocukların dışa yönelim ve toplam sorunlarındaki değişimlere ittifakın etkisi olmadığı gsöterilmiştir. Sonuçlar literatürdeki bulgularla paraleldir. İttifak ile bağlanma güvenliği ve yansıtıcı işleyiş becerisinin arasındaki ilişkiye yönelik kanıt sunulmuştur. Çocuk psikoterapisinde bu olguların incelenmesi çok nadir görüldüğünden yansıtıcı işleyişin aracı etki gösterdiği bulgunun bu alana anlamlı katkı sunacağı düşünülmektedir. İttifakın terapi sürecindeki seyrini inceleyen çalışmalar terapi tipi ve terapi uzunluğunun bu alanda etkili olabileceğini göstermişlerdir. MBT-C nin kısa dönemli ve amaca yönelik bir tedavi şekli olması üzerinden ittifak seyrinin bulguları tartışılmıştır. Son olarak ittifak ve sonuç çıktıları arasındaki ilişkide farklı kaynaklardan gelen değerlendirmeler arası farklılıklar tartışılmıştır. Kısıtlılıklar örneklem büyüklüğünün yeteli düzeyde olmaması, ebeveynin ittifaka katkısının işlenmemiş olması ve gözleme dayalı araçların çalışmaya dahil edilmemiş olması şeklindedir. Çalışma çocuk terapisindeki ittifaka yönelik bulgulara katkı sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
Therapeutic alliance is consistently found to be one of the main predictors of outcome however the literature on how alliance works in child psychotherapy is scarce. In order to contribute to this area, this study aims to adapt the Therapeutic Alliance Scale for Children (TASC), explore the psychometric properties of both the child and therapist versions and use these adapted versions in investigating the therapeutic alliance rela-tionship in a mentalization-based intervention for children. For the psychometric study, 218 children and 78 therapists participated and were asked to fill out TASC forms as well as scales measuring empathic skills. The factor analysis revealed a two-factor structure ('Positive Therapeutic Alliance' and 'Negative Therapeutic Alliance') for both therapist and child forms. The internal consistency scores were acceptable for both forms. Convergent validity analyses showed that therapeutic alliance factors were significantly correlated with empathy scores for both sample groups. Divergent validi-ty showed that TASC factors significantly differentiated therapy phases (beginning, middle, termination). Findings indicate that TASC child and therapist forms are ac-ceptably valid and reliable tools in order to measure therapeutic alliance in child psy-chotherapy settings. However, the psychometric properties of the scale need to be re-peated with different samples. For the second part of the study, the adapted TASC forms were used with children and therapist who were part of a randomized controlled study to investigate the effectiveness of Mentalization-based Therapy for Children (MBT-C). Hypotheses included (1) attachment security and reflective functioning to predict the strength of early alliance ratings, (2) the trajectory of alliance ratings to show a quadratic (high-low-high) shape, (3) and the strength and change in alliance will predict children's therapy outcome. 58 children who received the MBT-C inter-vention participated in the second part of the study: alliance ratings were gathered three times during MBT-C process. Results showed that hypotheses were only partially given evidence for. Reflective functioning acted as a mediator between attachment se-curity and early alliance strength (alliance rating at the end of 3rd session). The trajec-tory of alliance within this intervention showed a linear increase rather than a quadratic change. And lastly the change in emotional regulation (as the outcome variable) was significantly predicted by the therapist and children's ratings of alliance (both with the strength and the change in alliance were predictors). The change in internalizing symp-toms was only significantly predicted by therapist ratings of alliance (with both the strength and the change). Externalizing problems and total problems were not predicted by alliance. Results are in line with the literature as to attachment and reflective func-tioning being positively related to therapeutic alliance. This phenomenon was not stud-ied frequently in child psychotherapies therefore this study will contribute to the cur-rent literature. Moreover, different therapy techniques may show different alliance pat-terns: especially short-term and task-focused therapies tend to show a linear increase. Informant discrepancies are also discussed. Limitations include small subject size; par-ent alliance ratings and observation-based alliance ratings not being included in the study.
Benzer Tezler
- Exploring alliance strains in psychodynamic child psychotherapy
Psikodinamik çocuk terapisinde terapötik ittifaktaki kırılmaların araştırılması
YETKİN TUĞÇE TOPKAYA GÜRDİLEK
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiKlinik Psikoloji Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİBEL HALFON
- Mentalization adherence and therapeutic alliance in prediction of therapeutic improvement in child psychodynamic therapy during pandemic
Pandemi döneminde, çocuk psikodinamik terapisinde terapötik iyileşmenin yordanmasında zihinselleştirme uyumu ve terapötik ittifak
NURŞEN TUNCER
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİBEL HALFON
- Therapeutic alliance in psychodynamic child psychotherapy: Growth trajectories and relations with outcome
Psikodinamik çocuk terapisinde terapötik ittifak: Büyüme eğrileri ve sağaltım ile ilişkileri
DENİZ ÖZSOY
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİBEL HALFON
- The relationship between vocal coordination and therapeutic alliance in Mentalization-Based Treatment for Children (MBT-C)
Çocuklar için Zihinselleştirmeye Dayalı Terapide (MBT-C) vokal koordinasyon ve terapötik ittifak arasındaki ilişki
ONUR TULUM
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL HALFON
- The interrelationship of therapeutic alliance with affect expression and affect regulation throughout play in psychodynamic child psychotherapy
Psikodinamik çocuk terapisinde terapötik ittifak ile oyundaki duygu ifadesi ve regülasyonu arasındaki ilişki
MERVE ÖZMERAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİBEL HALFON