Bina cephelerinde güneş enerjisinin pasif kullanımının irdelenmesi ve pasif güneş kontrol elemanlarının sınıflandırılması
Examination of passive use of solar energy on building facades and classification of passive solar control elements
- Tez No: 859185
- Danışmanlar: PROF. DR. MÜJDE ALTIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yapı Bilgisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Yenilenebilir enerji kaynağı olan güneş enerjisinin mimaride kullanımı antik çağlardan beri ele alınan bir konu olmaktadır. Günümüzde güneş mimarisi, yeşil mimari ve enerji etkin mimari uygulamalar oldukça önem kazanmaktadır. Güneş enerjisinin mimaride kullanımı iki şekilde ayrılmaktadır. Bunlardan biri pasif diğer adıyla edilgen kullanımdır. Diğeri ise aktif diğer adıyla etken kullanımdır. Aktif kullanım güneş enerjisini teknolojik araç ve gereçler yardımıyla dönüşümünü sağlamaktadır. Günümüzde teknolojinin ilerleyişi ile aktif sistemler görülmektedir. Pasif kullanım tasarımda alınan kararlarla ve binada kullanılan malzeme/bileşenler ile güneş enerjisinden faydalanmaktır. Antik çağlardan başlayan güneş enerjisinin mimaride kullanımında pasif kullanım kararları görülmektedir. Günümüze kadar da bu pasif uygulama kararları gelişerek çeşitlendirilmiştir. Bu çalışmada güneş enerjisinin pasif kullanımı üzerinde durulmuştur. Birinci bölümde çalışmanın amacı, kapsamı ve yöntemi irdelenmiştir. İkinci bölümde güneş enerjisinin tanımı yapılıp, geçmişten günümüze güneş enerjisinin mimaride nasıl ele alındığı araştırılmıştır. Antik Çağ, Avrupa'da Yeni Çağ, Amerika'da güneş mimarlığı, Yakın Çağ dönemi olarak kronolojik sıralama yapılıp, gelişim süreci incelenmiştir ve her bir dönem için inceleme örneklerle yapılmıştır. Üçüncü bölümde Anadolu'nun yedi bölgesi üzerinden örnekler seçilerek geleneksel evlerde güneş mimarlığı incelenmiştir. Dördüncü bölümde güneş enerjisinin pasif kullanımları ele alınmıştır. Pasif kullanımı güçlendirecek, bina tasarımının en başında dikkate alınması gereken parametreler belirtilmiştir. Ardından binaya eklenebilecek pasif tasarım ögeleri ve bu tasarım ögelerinin etkileri incelenmiştir. Bu ögeler soğutma enerjisine göre mi yoksa ısıtma enerjisine göre mi pasif tasarıma etki yaptığı ayrımı yapılmıştır. Sonrasında enerji kazancını doğrudan ve dolaylı olarak ayırarak incelenmiştir. Binalarda güneşi doğru kullanmada en önemli öge cephedir. Güneşin binaya ulaşması veya engellenmesi doğrudan cephe ile yapılmaktadır. Bu duruma da güneş kontrolü denilmektedir. Güneş ışınlarının bina ile ilk karşılaştığı ve oldukça çok yüzey alanına sahip olduğu öge cephedir. Beşinci bölümde güneş kontrolü irdelenmiştir. Cephede kullanılacak her bir güneş kontrolü elemanına değinilmek amaçlanmıştır. İncelenen güneş kontrol elemanları için bir sınıflandırma ihtiyacı olduğu kanısına varılıp, güneş kontrol elemanları için bir sınıflandırma oluşturulmuştur. Sonuç olarak yapılan çalışma doğrultusunda şu yargıya varılmıştır: Mimaride güneş her zaman dikkate alınan bir kavram olmakla birlikte, günümüze kadar geçmişle bütünleşerek ilerlemektedir. Antik çağlarda daha çok cephe yönlendirilmesi, kentsel planlama, mekânsal kurgu olarak güneşe önem verilirken; günümüzde cephe malzeme ve elemanlarıyla mimaride güneş ele alınmaktadır. Geçmişten gelen bilgi ve birikim kullanılmakla birlikte geliştirilmektedir.
Özet (Çeviri)
The use of solar energy, a renewable energy source, in architecture has been a subject addressed since ancient times. Nowadays, solar architecture, green architecture and energy efficient architectural practices are gaining great importance. The use of solar energy in architecture is divided into two ways. One of these is passive usage. The other one is active use. Active use transforms solar energy with the help of technological tools and equipment. Nowadays, with the advancement of technology, active systems are seen. Passive use is the use of solar energy through the decisions taken in the design and the materials/components used in the building. Passive use decisions can be seen in the use of solar energy in architecture, starting from ancient times. Until today, these passive application decisions have been developed and diversified. This study focuses on the passive use of solar energy. In the first chapter, the purpose, scope and method of the study were examined. In the second chapter, solar energy is defined and how solar energy has been used in architecture from past to present is investigated. The chronological order was made as Ancient Age, New Age in Europe, solar architecture in America, and Modern Age period, and the development process was examined and the analysis was made with examples for each period. In the third chapter, solar architecture in traditional houses was examined by selecting examples from seven regions of Anatolia. In the fourth chapter, passive uses of solar energy are discussed. Parameters that will strengthen passive use and should be taken into account at the very beginning of building design are specified. Then, passive design elements that could be added to the building and the effects of these design elements were examined. A distinction has been made whether these elements affect the passive design according to cooling energy or heating energy. Afterwards, the energy gain was examined by separating it into direct and indirect. The most important element in using the sun correctly in buildings is the facade. The sun reaching or blocking the building is done directly by the facade. This situation is called sun control. The first element that the sun's rays encounter with the building and where it has a lot of surface area is the facade. In the fifth chapter, solar control is discussed. It is aimed to mention each solar control element to be used on the facade. It was concluded that there was a need for a classification for the solar control elements examined, and a classification was created for the solar control elements. As a result, the following conclusion was reached in line with the study: Although the sun is a concept that has always been taken into consideration in architecture, it has progressed by integrating with the past until today. While in ancient times, importance was given to the sun for façade orientation, urban planning and spatial construction; Today, the sun is addressed in architecture with façade materials and elements. Knowledge and experience from the past are used and developed.
Benzer Tezler
- Redefining building envelope based on different urban texture for the goal of achieving near-zero energy residential building
Yaklaşık sıfır enerjili konut binası hedefi bağlamında yapı kabuğunun kent dokusuna bağlı olarak yeniden tanımlanması
HALİT BEYAZTAŞ
Doktora
İngilizce
2020
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL KOÇLAR ORAL
- Dış duvara sonradan tespit edilen fotovoltaik panellerin performansının deneysel olarak değerlendirilmesi
Investigating energy efficiency of photovoltaic panels mounted on exterior walls
MARAL DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İKBAL ÇETİNER
YRD. DOÇ. DR. BURAK BARUTÇU
- Thermal and mechanical performance of cementitious PCM composites
Çimentolu FDM kompozitlerinin ısıl ve mekanik performansları
ERMAN YİĞİT TUNCEL
Doktora
İngilizce
2020
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEKİR YILMAZ PEKMEZCİ
- Çatı ve cephelerde fotovoltaik panel uygulamaları üzerine bir çalışma: Burdur örneği
A study on photovoltaic panel applications on roofs and facades: Burdur
SETENAY UÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Arel ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÜLGER BULUT KARACA
- Farklı bina formlarında güneş pili uygulamalarının enerji ve maliyet etkinliği açısından değerlendirilmesi
Evaluation of energy and cost performance of PV systems on different building forms
HATİCE MERVE YANARDAĞ