İstanbul'daki konaklama yapılarının yatak odası kitlelerinin yönlenme kararlarının analizi
Analysis of orientation of bedroom masses in accommodation buildings in Istanbul
- Tez No: 488191
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SERVER FUNDA KERESTECİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 226
Özet
Konaklama yapılarının yatak odası kitlelerinde; yönlenme, manzaraya yönelme şeklinde gelişir. Ancak akıllı bir yön tayini enerji harcamalarını da önemli oranda düşürmektedir. İstanbul'da otel yatak kitlelerinde bu ikilem nasıl çözülmüştür? Konaklama yapılarının yatak odası kitlelerinde manzaraya yönelme yolu ile oda fiyatlarının arttırılmasını; yönlenme kararlarındaki tercihlerle güneş, rüzgar ve gölgeleme elemanlarının kullanımı yolu ile pasif/doğal iklimlendirme sağlanarak ısıtma-soğutma yüklerinin düşürülmesini, yenilenemez enerji kaynaklarının tasarrufunu, tesisin karlılığını ve turizm sektöründe ekonomik ve çevresel sürdürülebilirliği sağlamak amaçlanmıştır. Yöntem: 1. Literatür taraması yapılmıştır. 2. Türkiye'deki ve İstanbul'daki konaklama yapı stoğu belirlenmiştir. 3. Başarsoft Bilgi Teknolojileri A.Ş.' den alınan haritalara göre İstanbul'daki konaklama yapılarının ilçelere göre dağılımı incelenmiştir. 4. Otel yeri seçim kriterlerine bakılmıştır. 5. T.C Kültür ve Turizm Bakanlığın'dan alınan İstanbul'daki nitelikli turizm bölgeleri çalışmaya eklenmiştir. 6. T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın belirlediği otel sınıflandırma sistemleri incelenmiştir. 7. Kültür üçgeni çalışmaya eklenmiştir [1]. 8. 20 örneklem otel İstanbul'daki konumlarına, türlerine, yönelimlerine ve manzarayla kurdukları ilişkilere göre seçilmiştir. 9. Literatür taramaları neticesinde binaların yönlenme kriterleri tespit edilmiştir. 10. İstanbul'daki otellerin manzaraya göre fiyat politikaları belirlenmiştir. 11. Konaklama yapılarının yatak odası kitlelerinde ısıtma-soğutma yükünü düşüren yenilenebilir enerji kullanma göstergeleri literatür aracılığı ile belirlenmiştir. 12. İstanbul'daki konaklama yapılarının yatak odası kitlelerinin yönlenme analiz sonuçları yenilenebilir enerji kullanma göstergeleri açısından değerlendirilmiştir ve tablolaştırılmıştır. Birinci bölüm: İstanbul'daki Konaklama Yapılarının Yatak Odası Kitlelerinin Yönlenme Kararlarının Analizi çalışmasının amacı ve yöntemi belirlenip, literatür çalışması yapılmıştır. İkinci bölüm: İstanbul dünya mirası yapıları ve coğrafik konumu nedeni ile önemli bir turizm destinasyonudur. İstanbul Türkiye'de; deniz, kum, güneş ile Akdeniz'in kitle turizm destinasyonu olan Antalya'dan sonra turist varışları açısından ikinci varış noktasıdır. 2016 yılında 9.203.987 turist İstanbul'u ziyaret etmiştir ve 2017 yılının ilk yarısında İstanbul'a gelen yabancı turist sayısı 4.385.153'tür. İstanbul'da 2016 yılında toplam yatak kapasitesi turizm işletme belgeli tesislerde 103.742, belediye belgeli tesislerde ise 43.464'dir. Dolayısıyla konaklama yapıları İstanbul'da önemli bir yapı stoğu oluşturmaktadır. Türkiye'ye ve İstanbul'a gelen turist sayısının artışı konaklama yapılarının sayısında da kendini göstermektedir. Konaklama yapılarındaki artış da beraberinde turizm sektöründe enerji kullanımının artışını getirmektedir. İstanbul'da konaklama yapılarının yatak odası kitlelerinin yönlenme kararlarının analizinin yapılması için 20 örneklem otel seçilmiştir. İstanbul'daki 20 örneklem otelin seçimi; otellerin İstanbul'daki konumlarına, türlerine (5, 4, 3 yıldızlı ve butik oteller), yönelimlerine (G, K, D, B, GD, GB, KD, KB) ve manzarayla kurdukları ilişkilere göre yapılmıştır. İstanbul'daki konaklama yapılarının konumlarının tespiti için Başarsoft Bilgi Teknolojileri A.Ş.' nin (İstanbul Büyükşehir Belediyesi Harita Müdürlüğü'nün önerdiği şirket) ürettiği haritalar kullanılmıştır. İlçe sınırlarına göre otel yoğunlukları incelenip, otel yoğunluklarının fazla olduğu ilçelerden seçim yapılmıştır. İstanbul'da kültür merkezleri, sinemalar, kongre merkezleri, gösteri sanatları, görsel sanatlar, konaklama tesisleri, kütüphaneler ve müzeler kültür üçgenininde yoğunlaşmaktadır [1]. Kültür üçgeninin yer aldığı alandan 4 otel seçilmiştir. Turizm merkezleri; bakanlığın önerisi ve bakanlar kurulu kararıyla tespit edilen, turizm hareketleri ve faaliyetleri yönünden önem taşıyan yerlerdir. T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın belirlediği 'Turizm Merkezleri' nin bulunduğu konumlardan da 7 otel seçilmiştir. İstanbul'da türlerine göre konaklama yapılarının sayılarına bakıldığında 5, 4 ve 3 yıldızlı otellerin çoğunluğu oluşturduğu (tüm konaklama yapıları içindeki oranı %64) görülmektedir. 20 örneklem otelin 17 tanesi 5, 4 ve 3 yıldızlı otellerden seçilmiştir. Seçilen 20 örneklem otelin yatak odası kitlelerine bakıldığında tüm yönlenme durumlarına (G, K, D, B, GD, GB, KD, KB) sahip odalar olduğu görülmektedir. İstanbul için önemli olan 4 manzara değeri bulunmaktadır. Bunlar deniz manzarası, tarihi alan manzarası, yeşil alan manzarası ve şehir manzarasıdır. 20 örneklem otel bu manzaralara sahip oteller arasından seçilmiştir. Üçüncü bölüm: Konaklama yapılarının yatak odası kitlelerinin yönlenme kararlarındaki tercihler güneş, rüzgar ve gölgeleme elemanlarının kullanımı yolu ile pasif/doğal iklimlendirme sağlanarak ısıtma-soğutma yüklerinin düşürülmesini, manzaraya yönelme yolu ile oda fiyatlarının arttırılmasını; yenilenemez enerji kaynaklarının tasarrufunu, tesisin karlılığını ve turizm sektöründe ekonomik ve çevresel sürdürülebilirliği destekler. Çalışmada; literatürden yararlanılarak seçilen altı başlıkta değerlendirme ölçütleri oluşturulmuştur. Bunlar; 1. İstanbul'da -ılıman-nemli iklimde- güneş enerjisi açısından ısıtma-soğutma yüklerini düşürecek şekilde yönlenme aralıkları; • Güneyden 10º güneydoğu: Optimum yönlenme • 13º güneybatı ile 35º güneydoğu: İyi yönlenme • 23º güneybatı ile 49º güneydoğu: Geçerli yönlenme aralığı • Geri kalanlar da geçersiz yönlenme aralığı olarak belirlenmiştir. 2. Kış aylarında (ısı kayıplarının önlenmesi gereken dönemler için) hakim rüzgarı almayan cepheler, yaz aylarında (hakim rüzgarın serinletici etkisinden yararlanılan dönemler için) hakim rüzgarı alan cepheler ısıtma-soğutma yüklerini etkileyecektir. Hakim rüzgara göre binaların yönlenişinde ısı kayıp ve kazançları yaz-kış durumuna göre çok iyi, iyi, normal, kötü olarak değerlendirilmiştir. Seçilen 20 otel için noktasal olarak satın alınan (Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğün'den satın alınan) rüzgar haritaları, otellerin yatak odası cephelerine gelen rüzgar hızlarının belirlenmesinde, birbirlerine göre karşılaştırılmasında ve mevsimlere göre yılın kaç günü, kaç km/s hızla, hangi yönden estiği bilgisine ulaşılmasında kullanılmıştır. 3. Yatak odası-manzara ilişkisi; deniz manzarası, yeşil alan manzarası, tarihi mekan manzarası, şehir manzarası ve manzara yok şeklinde değerlendirilmiştir. 4. Yatak odası kitlelerinin aktivite alanlarına (toplu taşıma, alışveriş, eczane, sağlık yapıları, banka, dini yapı) yakınlığı yürüme mesafesi ile sınırlı tutulmuştur. 5. Gölgeleme elemanları güneşin yönüne göre ağaç, dikey-yatay gölgeleme elemanları, yan bina gölgesi ve balkon olarak varlığı veya yokluğu şeklinde değerlendirilmiştir. 6. Yönetmeliklerdeki ve sertifikasyon sistemlerindeki ısıtma-soğutma yükünü düşürücü ilkelere uyma açısından değerlendirilmiştir. Dördüncü bölüm: İstanbul'daki konaklama yapılarının yatak odası kitlelerinin yönlenme kararlarının analizini yapacak olan araştırma aşağıdaki amaç ve sonuç cümleleri ile açıklanmıştır: İstanbul'daki konaklama yapılarının yönlenmesinde; • Isıtma-soğutma yüklerinin pasif/doğal iklimlendirme sağlanarak düşürülmesi ve • Manzaraya yönelme kararlarının ne kadarının gerçekleştiğini merak eden çalışma sonuçta; • Yönlenme yolu ile ısıtma-soğutma yüklerinin düşürülmesi (güneş ve rüzgar) • Manzaraya yönelme • Aktivite alanlarına yakınlık • Gölgeleme elemanlarının varlığı ve yönü • Yönetmeliklerdeki ve sertifikasyon sistemlerindeki ısıtma-soğutma yükünü düşürücü ilkelere uyma kararlarının ne kadar gerçekleştiğini gösteren analizleri grafik yolu ile ifade etmiştir. Araştırmada otel yatak kitlelerinin yönlenme kararlarını oluşturan veriler üç başlıkta toplanmıştır. Bunlar: İklimsel veriler; pasif/doğal iklimlendirme sağlanarak ısıtma-soğutma yükünü düşürmek için iklimsel verilere uyumlu yönlenme, güneş, rüzgarın değerlendirilmesi, Çevresel veriler; manzaraya yönelme, aktivite bölgelerine yakınlık, gölgeleme elemanlarının yeri, Yönetmelikler ve sertifikasyon sistemleri; Isıtma-soğutma yükünü düşürmek için yönetmeliklerde var olan ilkelere uymadır. Alan çalışması ile seçilen 20 otelin iklimsel ve çevresel değerleri tespit edilip grafikleştirilmiştir. Yönetmeliklerdeki ve sertifikasyon sistemlerindeki ısıtma-soğutma yükünü düşürmek için gerekli ilkelere uyup uymadığı değerlendirilmiştir. Seçilen 20 örneklem otel, konaklama yapılarının yatak kitlelerinin yönlenmesini etkileyen verilere ısıtma-soğutma yüklerinin yönlenme yolu ile pasif/doğal iklimlendirme sağlanarak düşürülmesi, çevresel faktörler, yönetmeliklerdeki ve sertifikasyon sistemlerindeki ısıtma-soğutma yükünü düşürücü ilkelere uymaya göre değerlendirilip, 20 örneklem otelin her biri için değerlendirme föyü oluşturulmuştur. Beşinci bölüm: İstanbul'daki 20 otelin yatak odası kitlelerinin yönlenme analizleri sonucunda; yönlenme yolu ile ısıtma-soğutma yüklerinin düşürülmesi durumu, yaz-kış durumunda hakim rüzgar ilişkisi, otel yatak kitlelerinin aktivite alanlarına yakınlığı, gölgeleme elemanlarının durumu, manzara değerleri, yönetmeliklerdeki ve sertifikasyon sistemlerindeki ısıtma-soğutma yükünü düşürücü ilkelere uyma kararlarının ne kadarının gerçekleştiğini gösteren grafikler elde edilmiştir ve yönlenme kararlarının belirlenmesinde enerji tasarrufu ve manzaranın ne kadar etken olduğu verisine ulaşılmıştır. 20 örneklem otelden 17 otel İstanbul için değerli olan (deniz ve tarihi alan manzarası oda fiyatını %10 arttırıyor) deniz manzarasına sahip olmasına rağmen ısıtma-soğutma yükünün düşürülmesi konusundaki istatistiklere bakıldığında ısıtma soğutma yükünün düşürülmesi açısından en iyi yönlenme olan optimum yönlenmeye sahip odaların ortalamada %2 olduğu görülmektedir. %2'lik oran İstanbul'daki konaklama yapılarının yatak odası kitlelerinde yönlenme yoluyla ısıtma-soğutma yükünü düşürme kaygısı olmadığını göstermektedir. Odaları manzaraya yöneltip, odalardan daha fazla kar etme kaygısı gözetilirken, yönlenme yolu ile ısıtma-soğutma yükünün düşürülüp enerji tasarrufu sağlama ve sürdürülebilir turizme katkı sağlama kaygısı taşınmamaktadır.
Özet (Çeviri)
At the bedroom masses of the accommodation facilities; tending develops in such a way to incline towards a direction with view. However, a tending decision made wisely also reduces energy expenditures significantly. How has this dilemma been resolved among hotel bedroom masses in Istanbul? It is aimed to increase room prices through tending towards view among the bedroom masses of the accommodation facilities, to reduce heating and cooling loads through the use of solar, wind and shading elements and the preferences at tending decisions, to save on non-renewable energy sources, to provide profitability of the facility and to achieve economic and environmental sustainability in the tourism sector. Method; 1. Literature search was conducted. 2. Accommodation facility stock in Turkey and Istanbul has been determined. 3. The distribution of accommodation facilities in Istanbul according to the towns has been examined pursuant to the maps received from Basarsoft Bilgi Teknolojileri A.S. 4. The hotel selection criteria are examined. 5. Qualified tourism areas in Istanbul taken from the Republic of Turkey, Ministry of Culture and Tourism have been added to the study. 6. Hotel classification systems determined by the Republic of Turkey, Ministry of Culture and Tourism have been added to the study. 7. Culture triangle has been added to the study [1]. 8. 20 sample hotels were chosen according to their location in İstanbul, their types, their orientations and the relations they established with the view. 9. The facilities' direction criteria were determined as a result of the literature surveys. 10.“Price according to the view”policies of the hotels in Istanbul were determined. 11. The indicators of using renewable energy that reduce the heating-cooling load among the bedroom masses of the accommodation facilities have been determined through the literature. 12. Tending analysis results of the bedroom masses of the accommodation facilities in Istanbul have been evaluated and tabulated in terms of renewable energy usage indicators. First part: The purpose and method of the study on the Analysis of the Tending Decisions of the Bedroom Masses of the Accommodation Facilities in Istanbul have been determined and a literature study was conducted. The second part: Istanbul is an important tourism destination with its world heritage buildings and its geographical location. Istanbul is Turkey's second destination in terms of tourist arrivals after Antalya, which is the mass tourism destination of the Mediterranean with its sea, sand and sunny weather. 9,203,987 tourists visited Istanbul in 2016 and the number of foreign tourists arriving in Istanbul in the first half of 2017 is 4,385,153. The total bed capacity in Istanbul in 2016 is 103,742 for facilities with tourism operation certificate and 43,464 for facilities with municipality certificate. Therefore, accommodation facilities constitute an important building stock in Istanbul. The increase in the number of tourists coming to Turkey and Istanbul also manifests itself in the number of accommodation facilities. The increase in accommodation facilities also brings with it an increase in energy use in the tourism sector. 20 sample hotels were selected for the analysis of the tending decisions of the bedroom masses of the accommodation facilities in Istanbul. The choice of 20 sample hotels in Istanbul was made according to the locations of the hotels in Istanbul (5-, 4-, 3-star and boutique hotels), their orientations (S, N, E, W, SE, SW, NW, NE) and the relationships they established with the view. The maps produced by Basarsoft Bilgi Teknolojileri A.S. (company proposed by Istanbul Metropolitan Municipality Directorate of Mapping) were used for the determination of the locations of accommodation facilities in Istanbul. According to the borders of the towns, hotel intensities are examined and the selection was made from the districts where the hotel intensities are higher. In Istanbul, cultural centers, cinemas, congress centers, performance arts, visual arts, accommodation facilities, libraries and museums are intensified in the cultural triangle [1]. Four hotels were selected from the area where the cultural triangle was located. Tourism centers are places which are determined by the Ministry's proposal and ministerial council decision and which are important in terms of tourism movements and activities. Seven hotels were selected from the locations where 'Tourism Centers' determined by TR Ministry of Culture and Tourism are located. When examined the number of accommodation facilities in Istanbul according to their types, it is seen that the majority (64% of all accommodation facilities) is composed of 5-, 4- and 3-star hotels. 17 of the 20 sample hotels were selected from 5-, 4- and 3-star hotels. When the bedroom masses of the selected 20 samples hotels are examined, it is seen that they are the rooms having all direction situations (S, N, E, W, SE, SW, NW, NE) There are 4 view values that are important for Istanbul. These are the sea view, the historical area view, the green field view and the city view. 20 sample hotels were selected from the hotels with these views. Chapter 3: Preferences in the tending of the hotel bedroom masses support reducing heating and cooling loads through the use of solar, wind and shading elements, increasing the room prices through tending towards view, saving on non-renewable energy sources, profitability of the facility and economic and environmental sustainability in the tourism sector. In the study, evaluation criteria were set out under six headings selected using the literature. These are; 1. In Istanbul, in the temperate-humid climate - the direction ranges so as to reduce the heating-cooling loads in terms of solar energy are determined as follows; • From south 10º southeast: Optimum direction • 13º southwest and 35º southeast: Good direction • 23º southwest and 49º southeast: Valid direction range • The remainder is defined as the invalid direction range. 2. Facades that do not receive prevailing winds during winter months (for periods when heat losses are to be prevented), facades that receive prevailing winds during hot periods (benefiting from the cooling effect of the prevailing wind) will affect heating-cooling loads. According to the prevailing wind, heat loss and gains in the direction of the facilities have been evaluated as very good, good, normal, bad according to the summer and winter conditions. The wind maps (purchased from the General Directorate of Renewable Energy) purchased for the 20 selected hotels are used to detect the wind speeds coming to the bedrooms facades of the hotels, to compare them with each other and to achieve information on how many days a year according to the seasons, at what km/s speed, and from which direction it blows. 3. Bedroom - landscape relation is evaluated as sea, green, historical place, city view and no view. 4. The proximity to the activity areas of the bedroom masses (public transportation, shopping, pharmacy, hospital, bank, religious structure) is limited to walking distance. 5. Shading elements were assessed in terms of“presence and absence”of trees, vertical-horizontal, building shade and balcony according to the sun direction. 6. It was evaluated in terms of compliance with the principles in the regulations to reduce heating-cooling load. Fourth section: The study which will analyze the tending decisions of the bedroom masses of the accommodation facilities in Istanbul is explained with the following aim and conclusion statements: In the direction of accommodation facilities in Istanbul; the study wondering how much of the decisions of: • reduction of heating-cooling loads and • tending to the view are realized, expressed the following graphic method; • reduction of heating-cooling loads through tending (sun and wind) • tending to the view • proximity to the activity areas • the presence and direction of shading elements • analyses showing that how much the decisions of complying with the principles in the regulations reducing heating-cooling loads are implemented. In the study, the data which form the tending decisions of the hotel bedroom masses are collected under three headings. These are classified under the following headings: Climatic data: coherent direction to the climatic data to reduce heating-cooling load; solar, wind evaluation. Environmental data: tending to the view, proximity to the activity areas, location of the shading elements. Regulations: compliance with the guidelines existing in the regulations for reducing the heating-cooling load. The climatic and environmental values of the 20 hotels selected were determined by the field study and charted. It has been assessed whether it complies with the principles in the regulations necessary to reduce the heating-cooling load. The 20 sample hotels selected were evaluated according to the data which affect the tending of the bedroom masses of the accommodation facilities (reduction of heating-cooling loads by way of tending, environmental factors and compliance with the principles of heating-cooling load reduction in regulations). An evaluation leaflet was prepared for each of the 20 sample hotels. Fifth chapter: As a result of the tending analysis of the bedroom masses of 20 hotels in Istanbul; graphs are created, which show: the reduction status of the heating-cooling loads through tending, the prevailing wind relationship in summer and winter, the proximity of hotel bedroom masses to the activity areas, the condition of shading elements, view values, and how much of the decision for the compliance with the principles in the regulations reducing heating-cooling load have been achieved. The data showing that how much the energy saving and view are influential in determining the tending decisions is achieved. Although 17 hotels from 20 sample hotels have views of the sea and historic area that are precious to Istanbul (sea and historical area view increases the room prices by 10%), when examined the statistics on the reduction of the heating-cooling load, it is seen that the rooms with the optimum direction, which is the best direction in terms of decreasing the heating-cooling load, are 2% on the average. 2% indicates that the bedroom masses of the accommodation facilities in Istanbul have no concern about reducing the heating-cooling load through direction. While directing the rooms to the view and paying regard to making more profit from the rooms, there is no concern about providing contribution to the sustainable tourism and providing energy saving by reducing the heating-cooling load by way of tending.
Benzer Tezler
- Turizm yapılarının tasarımında özürlü etmeninin irdelenmesi
The Study of disability factor in designing tourism buildings
ÜMİT KADRİ YÖRÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TUNBİŞ
- Tanzimat sonrası Osmanlı otel mimarisi ve Pera Palas
The Ottoman hotel architecture after the Tanzimat and Pera Palas
ÖZGÜ ÇİLLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA AKPOLAT
- İstanbul'un tarihi otelleri (1840 ? 1914) ve koruma kapsamında Galata ve Pera otellerinin değerlendirilmesi
Historical hotels of İstanbul (1840-1914) and evaluation of the Galata and Pera hotels in the scope of preservation.
MERYEM ELİF ÇELEBİ
- Sürdürülebilir turizm yapıları kapsamında İstanbul'daki leed sertifikalı otel projelerinin değerlendirilmesi
Evaluation of leed certified hotel projects in İstanbul within the scope of sustainable tourism structures
RABİA YAĞMUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
MimarlıkHaliç ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖZDE ÇAKIR KIASIF
- Atıl ofis binalarının öğrenci yurtlarına dönüşüm potansiyelleri (İstanbul örneği)
Conversion potential of vacant office buildings into student dormitories (the case of İstanbul)
ROZA ÇAKMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KUNTER MANİSA