Yunus Emre'nin Çıktım Erik Dalına adlı şathiyesine yapılan sekiz şerhin incelenmesi
An investigation of eight commentaries of Yunus Emre's şathiye named I Went Out to the Plum Branch
- Tez No: 859763
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN ÖZTÜRK, DOÇ. DR. SITKI NAZİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
1238-1321 yılları arasında yaşamış bir mutasavvıf şair olan Yunus Emre, tasavvufî şiir geleneğinde kendine özgü bir yorum ortaya koymuştur. Şiirlerinde işlediği İlahî aşk, insan-ı kâmil, ölüm, doğum, insan sevgisi gibi konuları sade bir dille, akıcı bir üslupla dile getirmiştir. Gerek aruz ölçüsüyle, gerekse hece ölçüsüyle yazılan bu şiirler bestelenerek tarih boyunca dilden dile aktarılmıştır. Yunus Emre'nin diğer şiirlerinin aksine,“Çıktım erik dalına”adlı şathiyesi, basit gibi görünen, ancak girift bir yapıya sahip, temsilîve sembolik anlatımın hâkim olduğu bir şiirdir. Bu şathiye tarih boyunca pek çok araştırmacı ve edebiyatçının dikkatini çekmiş ve bu şiire birbirinden çok farklı şerhler yapılmıştır. Bu şerhlerden öne çıkanlar, Şeyhzâde Muslihüddin Mehmed Efendi, Niyâzî-i Mısrî, İsmâil Hakkı Bursevî, Şeyh Ali Nakşibendî en-Nevrekanî, İbrahim Has Şabânî, Şevket Turgut Çulpan, Ahmet Kabaklı ve İsmail Yakıt'a aittir. Bu şârihler şathiyedeki, sembol ve manaları kendi iç dünyaları ve birikimleri doğrultusunda farklı şekillerde şerh etmiş ve toplumun istifadesine sunmuşlardır. Bu çalışmamızda, Yunus Emre'nin söz konusu şathiyesine yapılan şerhlerden sekiz tanesi incelenmiş, şerhlerle ilgili tespitler ortaya konulmuştur. Bu çalışmada, şerhlerdeki sembolik kavramlar arasındaki benzerlik ve farklılıkları ve geçmişte ve günümüzde yapılan şerhler arasındaki farklılıkları araştırmak amaçlanmıştır. Çalışmada tahlil ve mukayese metodu kullanılmıştır. Çalışmada tasavvufi şerhlerde sembollere verilen manaların birbiriyle pek çok kez benzeştiği, Nevrekani ve Kabaklı şerhlerinin Mısrî şerhine büyük ölçüde benzerlikleri dolayısıyla ondan etkilenmiş olma ihtimallerinin yüksek olduğu, Şabânî şerhinde sembollere verilen mana zenginliğinin adı geçen diğer şârihlere göre daha fazla olduğu, Çulpan'ın tefsir ağırlıklı bir şerh yaptığı, Yakıt'ın felsefi olarak nitelendirdiği şerhinin tasavvufi şerh özellikleri barındırdiğı gibi sonuçlara ulaşılmıştır
Özet (Çeviri)
Yunus Emre, who was an Anatolian Sufizm mysticism and folk poed between the years 1238-1328, put forward a unique of the dervish lodge poem tradition. He depicted themes such as death, birth, love of Allâh, love of humanity in his poems in such a plainand fluent manner. These works, which were written in both aruzand syllabic meter, werw composed and have been going around throught Word of mouth throughout history. Unlike Yunus Emre's other poems, his work şathiye named I Went Up on The Plum Branch was written in a simple looking yet complex manner, supported by symbolism. This şathiye has attracted the attention of many historians and literators, and many different commentarys have been made for this poem. These commentarys are Şeyhzâde Muslihüddin Mehmed Efendi, Niyazi-i Mısri, İsmail Hakkı Bursevi, Şeyh Ali Nakşibendî en-Nevrekani, İbrahim Has Şabani, Şevket Turgut Çulpan, Ahmet Kabaklı, İsmail Yakıt. These commentators have interpreted the sembolisms and meanings in the şathiye differently as a result of their own inner world and accumulated knowledge and presented them to the public. In this study, we examined eight of the commentarys of this şathiye of Yunus Emre. The study found that in mystical commentaries, the meanings assigned tosymbols often overlap significantly, andthe Nevrekani and Kabaklı commentaries are likely influenced by the Mısri commentary due to their considerable similarities. It also noted that the Şabani commentary exhibits a richer interpretation of symbols compared to the other mentioned commentators. It highlighted that Çulpan's commentary is predominantly focused on exegesis, while Yakıt's commentary, though described as philosophical, contains features of mystical commentary.
Benzer Tezler
- Mevlânâ ve Yunus Emre'de varlık anlayışı
Mevlânâ's and Yunus Emre's view of existence
ÖMER YANMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. KEMAL KAHRAMANOĞLU
- Millî kültür taşıyıcılığında usta malı çalıp söyleme geleneği temsilcisi olarak Âşık Veysel
Âşık Veysel as an agent of the masters' repertory performer in the transmission of national culture
ERAY CÖMERT
Doktora
Türkçe
2017
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. SONGÜL KARAHASANOĞLU
ÖĞR. GÖR. SÜLEYMAN ŞENEL
- Yurt dışından dönen işçi çocuklarının uyum problemlerinin okul başarılarına etkisi ve Türkiye'de yetişen öğrencilerle karşılaştırılması
The effect of adaptation problems on the academic archievement of the children of the Turkish workers returning from abroad compared with the ones brought up in Turkey
ŞÜHEDA ÖZBEN
Doktora
Türkçe
1991
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. İHSAN TURGUT
- Ekonomik, sosyal ve hukuki boyutlarıyla Türkiye'de zekât analizi
Zakat analysis in Türkiye with its economic, social and legal perspectives
YUNUS EMRE AYDINBAŞ
Doktora
Türkçe
2024
Ekonomiİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesiİslam Ekonomisi ve Finansı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET BULUT
- Copper zinc tin sulfite CZT(S,Se) for solar cell applications
Bakır çinko kalay sülfat CZT(S,Se) için güneş pili uygulamaları
YUNUS EMRE BOYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiNanobilim ve Nanomühendislik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELİF ÜLKÜ ARICI