Turgut Özal dönemi liberalleşme politikaları bağlamında Özal'ın prensleri deneyimi: Dönemin gazeteleri üzerine bir inceleme
The experience of Özal's princes in the context of liberalization policies during the Turgut Özal period: A study on the newspapers of the period
- Tez No: 859835
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İHSAN KURTBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kamu Yönetimi, Siyasal Bilimler, Public Administration, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ardahan Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 216
Özet
Siyasi sistemlerin evrimi ve ekonomik yapıların dönüşümü, bir ülkenin tarihini ve toplumsal kimliğini şekillendiren temel unsurlardır. Türk Siyasal Hayatı'nda 1983-1993 yılları arasındaki 'Özal'lı Yıllar' ekonomiden kültüre; siyasetten kamu yönetimine kadar toplumsal yapının bütün alanlarında, devrim niteliğinde köklü dönüşümlerin yaşandığı yıllar olarak kabul edilmektedir. Özellikle Turgut Özal'la özdeşleşen ve“Liberal Ekonomi”ye geçisin sembolü olarak gösterilen 24 Ocak Kararları'nın, Türkiye'nin siyasi ve ekonomik dönüşümünün kritik noktalarından biri olduğu söylenebilir. Dünyada, Amerika Birleşik Devletleri'nde Ronald Reagan, İngiltere'de ise Margaret Thatcher, liberal ekonominin temsilcileri olarak kabul edilirken, Türkiye'de bu yeni dönemin karakteristik temsilcilerinden biri Turgut Özal olmuştur. Devletin minimalize edilerek serbest piyasa ekonomisinin hakim kılınmasını ve özelleştirme politikalarının desteklenmesini amaçlayan Turgut Özal'a göre, gerekli olan dönüşümün önündeki en büyük engellerden biri, Osmanlı İmparatorluğu'nun merkeziyetçi ve patrimonyal kodlarını taşıyan hantal bürokrasidir. Bu çerçevede Türkiye'nin 1980'li yılları, yapısal dönüşümün inşa yılları olurken, yeni dönemde geleneksel 'yönetici elit'lerin hakimiyetinden kaynaklı sorunların çözülmesi ve liberal dönüşümün gerçekleştirilmesi için 'bürokratik oligarşi'nin ortadan kaldırılarak 'statü elit'in, 'işlevsel elit'e dönüştürülmesi elzem görülmüştür. Bu yaklaşım ve anlayış Özal'ın bürokrasinin üst yönetiminde, yapısal bir dönüşüme giderek, eleştiri ve övgülerin yedeğinde 'prensler' olarak tabir edilen teknokrat bir kesimin bürokrasiye dahil edilmesine yol açmıştır. Böylelikle Türk kamu yönetim geleneğinin nevi şahsına münhasır olan atama ve yükselme usullerinden farklı bir yöntemle çoğunluğu Amerika'dan olmak üzere yurt dışından getirilen ve medya çevrelerinde 'prens' olarak ifade edilen dar bir kesim kamu yönetiminin önemli makamlarına atanmıştır. Bu gelişmeler, Türkiye'de medyanın bu isimleri gündeme getirmesine neden olmuştur. Turgut Özal'ın, sonradan prensler olarak adlandırılacak olan Amerikan ekolünden genç ve eğitimli teknokratları Türkiye'ye getirdiği dönemde ülke ekonomik ve siyasi açıdan zor dönemlerden geçtiği gibi, Özal'ın Büyük Transformasyon Süreci'nin arifesinde kesif yapısal dönüşümlere hazırlanıyordu. Uygulamanın erken evrelerinde, atandıkları kurumları uluslararası seviyeye taşıyacakları yönünde ekseriyetle olumlu haberlere konu olan“Özal'ın Prensleri”nin bazıları, zamanla keyfi uygulamalar, rüşvet, yolsuzluk ve dolandırıcılık iddialarına itham edilmeye başlamıştır. Bu tez çalışması, Türk Siyasal Hayatı'nda 'Büyük Transformasyon Dönemi' olarak adlandırılan Özal'lı Yıllar'da uygulanan ve Türk bürokrasi tarihinde eşi benzeri olmayan Özal'ın Prensleri deneyiminin medyada ele alınış ve sunuluş şekillerini incelemektedir. Bu kapsamda dönemin gazetelerinde konuyla ilgili olarak tespit edilen toplam 262 haber analiz edilmiştir ve Özal'ın Prensleri deneyiminin Türk Siyasal Hayatı'nın nevi şahsına münhasır bir deneyimi olduğu sonucuna varılmıştır. Nitekim Özal'ın Prensleri deneyimi, her ne kadar bürokratik bir uygulama olarak görülse de Türk siyasetinin sosyolojisinin temel dinamiklerini ve kültürel kodlarını ihtiva etmesi bakımından kritik önemi haiz bir konudur.
Özet (Çeviri)
The evolution of political systems and the transformation of economic structures are fundamental elements that shape a country's history and societal identity. The period between 1983 and 1993, known as the 'Özal Years' in Turkish Political Life, is regarded as a time of revolutionary transformations across all aspects of societal structure, from economy to culture, politics to public administration. Particularly associated with Turgut Özal, the 24th of January Decisions, often symbolized as the transition to a“Liberal Economy,”can be considered as one of the critical junctures in Turkey's political and economic transformation. In the world, Ronald Reagan in the United States and Margaret Thatcher in the United Kingdom are considered representatives of liberal economics, while in Turkey, one of the characteristic figures of this new era was Turgut Özal. According to Turgut Özal, who aimed to minimize the state and promote the dominance of a free market economy along with supporting privatization policies, one of the greatest obstacles to the necessary transformation was the cumbersome bureaucracy carrying the centralist and patrimonial codes of the Ottoman Empire. Thus, the 1980s in Turkey were regarded as years of structural transformation, aiming to resolve issues stemming from the dominance of traditional 'ruling elites' and to realize liberal transformation by eliminating the 'bureaucratic oligarchy' and transforming the 'status elite' into a 'functional elite'. This approach and understanding led Turgut Özal to initiate a structural transformation in the upper management of the bureaucracy, incorporating a technocratic segment referred to as 'princes' into the bureaucracy, amidst both criticism and praise. Consequently, a distinct departure from the unique appointment and promotion methods of the Turkish public administration tradition occurred, with a method differing from the norm. A narrow segment, mainly from the United States, labeled as 'princes' in media circles, was appointed to significant positions in public administration through this alternative approach. These developments prompted the media in Turkey to bring these names to the forefront. At the time when Turgut Özal brought young and educated technocrats from the American tradition, who would later be called“princes,”the country was going through challenging economic and political times, preparing for intense structural transformations on the eve of Özal's Great Transformation Process. In the early stages of implementation, some of the“Princes of Özal,”who were often the subject of predominantly positive news suggesting they would elevate their appointed institutions to international standards, gradually began to face accusations of arbitrary practices, bribery, corruption, and fraud. This thesis examines the portrayal and presentation of the unparalleled phenomenon of Özal's Princes in the media which was implemented during the 'Great Transformation Period' in Turkish Political Life, with no equivalent in Turkish bureaucratic history. In this context, a total of 262 news articles related to the subject were analyzed from the newspapers of the period. When the newspapers of the period were examined, it was concluded that the experience of Özal's Princes is a unique phenomenon in Turkish Political Life. Indeed, although the experience of Özal's Princes is perceived as a bureaucratic practice, it holds critical importance due to its encompassment of the fundamental dynamics of Turkish political sociology and cultural codes.
Benzer Tezler
- 1980'ler Türkiye siyasi ve sosyoekonomik yapısının Türk sineması objektifinden okunması
A study of the political and socio-economic structure of the 1980's Turkey
SÜREYYA ÇETKİN
- Türkiye'de ulus devlet ve küreselleşme ilişkisi, 1980-2002
The relationship between nation state and globalization in Turkey, 1980-2002
YAŞAR YEŞİLYURT
- Adnan Menderes ve Turgut Özal dönemi ekonomi politikalarının analizi
Analysis of economic policies of Adnan Menderes and Turgut Özal eras
AHMET CANLI
- Türkiye'de liberalizm (1980-1999): Neo-liberal politikaların Türk politik-ekonomisine etkileri
Liberalism in Turkey (1980-1999): The effects of Neo-liberal policies of Turkish political-economy
MEHMET NECATİ CİZRELİOĞULLARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
EkonomiAtılım ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA KEMAL UTKU
- Özal Dönemi liberalleşme hareketleri
Turgut Özal's period liberalism activities in Turkey
SAMETTİN GÜNDÜZ