Geri Dön

Zekâtın kurumsallaşması ve Türk vergi sistemine dâhil edilmesi

Institutionalization of zakat and integrating in the Turkish tax system

  1. Tez No: 860554
  2. Yazar: ESRA BERİKA DÖNMEZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET CURAL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Maliye, Finance
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 142

Özet

Zekâtın vergi sistemleri içerisinde konumunu konu alan çalışmalar son yıllarda artış göstermekle birlikte Türkiye'de az sayıda çalışmada ele alınmıştır. Zekâtın harcama kalemleriyle transfer harcamalarının benzeştiği noktalarının bulunması bu konuyu daha önemli hale getirmektedir. Araştırma, Türkiye'de zekâtın kurumsallaşması ve zekât ödemelerine sağlanabilecek vergisel avantaj/avantajları ve zekât potansiyelini konu edinmektedir. Araştırmada nitel yöntem, yarı yapılandırılmış mülakat tercih edilmiştir. Bu doğrultuda, zekât veren 22 gelir vergisi mükellefiyle görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların zekâtı nasıl tanımladıkları, zekât verirken kullandıkları yöntemler, zekâtın vergi sisteminde tanımlanmasına ve kurumsallaşmaya bakış açıları, zekât için sağlanabilecek vergisel avantajlara dair düşünceleri, Türkiye'deki zekât potansiyeline ve bu potansiyelin yoksulluk üzerindeki etkisine dair sorular sorulmuştur. Katılımcıların 14'ü zekâtın kurumsallaşmasını gerekli görmektedir. Tüm katılımcılar, kurumsal yapının güven ve şeffaflık ilkelerini sağlaması gerektiğini vurgulamıştır. 22 katılımcıdan 13'ü kurumsallaşmanın devlet tarafından, 10'u ise devlet eliyle kurulan farklı bir sistemin uygulanması gerektiğini ifade etmişlerdir. Katılımcıların beşi ise kurumsallaşmanın olmaması gerektiğini ifade etmiştir. 12 katılımcı zekâtın Türk vergi sisteminde tanımlanmasını istediklerini ancak vergisel avantajların sağlanması konusunda tereddüt ettiklerini; sekiz katılımcı ise vergisel avantajın sağlanması gerektiğini vurgulamıştır. Katılımcıların tamamı zekâtın kurumsallaşması neticesinde Türkiye'deki yoksulluğu azaltıcı yönde etkisi olduğunu ifade etmişlerdir. Çalışmanın literatüre diğer katkısı ise 2011-2022 yılları için zekât potansiyeli hesaplaması yapmasıdır. Bu hesaba göre, zekât potansiyeli GSYİH'da yüzde 1.7 ile yüzde 3 arasında paya sahiptir.

Özet (Çeviri)

Although studies on the position of zakat in tax systems have increased in recent years, few studies have been discussed this topic in Türkiye. There are several points of similarity between the expenditure items of zakat and transfer expenditures. The research is about the institutionalization of zakat in Türkiye, the tax advantage/advantages that can be provided for zakat payments and the potential of zakat. Qualitative method and semi-structured interview method was preferred in the research. For this directin, interviews were held with 22 people who give zakat and taxpayer of income tax. In the study, research was conducted on how people define zakat, the methods they use while giving zakat, their perspectives on the definition of zakat in the Turkish tax system and its institutionalization, their thoughts on the tax advantages that can be provided for zakat, the potential of zakat in Türkiye and the effect of this potential on poverty. 14 of the participants consider it necessary to institutionalize zakat. All participants support for institutional trust and transparency. 13 out of 22 people explained institutionalization by the state, and 10 explained the improvement of a different system in state institutions. 5 of the participants stated that institutionalization should be achieved. 12 participants stated that they wanted zakat to be defined in the Turkish tax system, but they were hesitant about providing tax advantages; eight participants emphasized that tax advantages should be provided. As a result of the institutionalization of the intelligence of all participants, the decreasing effect of property in Türkiye is clearly seen. Another important contribution of the study to the literature is that using the method of Tabakoğlu & Turan (2017)'s calculation for 2015 based on GDP for calculation between 2004-2022 zakat potential. According to this calculation, it was determined that the calculated zakat potential was between 1.7% and 3% of GDP.

Benzer Tezler

  1. Türkiye'de zekatın kurumsallaşması ve diyanet personelinin bakış açısı hakkında bir araştırma (Kocaeli örneği)

    A research on the institutinalization of zakat in Turkey and religious staff's perspective (Kocaeli example)

    GÜNAY TERZİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinSakarya Üniversitesi

    PROF. DR. MAHMUT BİLEN

  2. Zekâtın modern anlamda kurumsallaşması ve Türkiye için uygulanabilir bir model önerisi

    Institutionalization of zakat in modern concept and an applicable model for Turkey

    MERVAN SELÇUK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    DinSakarya Üniversitesi

    İslam Ekonomisi ve Finansı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ŞAKİR GÖRMÜŞ

  3. İslam iktisat siyaseti açısından zekâtın kurumsallaşması

    Institutionalization of zakat in terms of İslamic economic policy

    MELİH TURAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DinMarmara Üniversitesi

    Ortadoğu Ekonomi Politiği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET TABAKOĞLU

  4. Makro-ekonomik ve sosyal yönleriyle zekât müessesesi: Türkiye için Malezya modeli örneği

    Macro-economic and social aspects of zakat institution: Case of Malaysia model for Turkey

    MURAT AYDIN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    MaliyeUşak Üniversitesi

    Maliye Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAKKI ODABAŞ

  5. Hz. Peygamber ve dört halife dönemi zekât uygulamaları

    Zakat implementation in the era of the prophet Muhammad and in the era of the four caliphs

    MUHAMMED ABDULHALİK FAKİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    DinAnkara Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EYÜP BAŞ