Balkanlarda Osmanlı sonrası Türk basınının seyri: Üsküp Köprü Dergisi üzerine bir inceleme
The course of Turkish press after the Ottoman Empire in Balkans: An analysis on the Skopje Köprü Journal
- Tez No: 861044
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLHANIM KARAOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gazetecilik, Journalism
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Balkanlar, Kuzey Makedonya, Üsküp, Köprü Dergisi, Türk Basını, Ottoman Empire, Balkans, North Macedonia, Skopje, Köprü Journal, Turkish Press
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gazetecilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
1878'de Osmanlı-Rus harbinin ardından imzalanan Berlin Antlaşması ile Osmanlı Devleti Rumeli topraklarının büyük bir kısmını kaybetmiştir. Antlaşma sonrası bölgede Osmanlı yönetimine bağlı Makedonya bölgesi, Şarki Rumeli Vilayeti ve Özerk Bulgar emareti olmak üzere üç farklı siyasi yapı ortaya çıkmıştır. Toprakların geri kalanının ise 1912 yılında Türklerin hâkimiyetinden çıkmasıyla bölgede siyasi ve sosyal alanda kırılmalar yaşanmasına sebep olmuştur. Osmanlı'nın Balkan topraklarından çekilmesinden sonra basın yayın faaliyetleri devam etmiştir. Ancak 1929 yılında Sırp Krallığı döneminde Türkçenin yasaklanmasıyla basın yayın faaliyetleri de durma noktasına gelmiştir. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra kurulan ve 1992 yılına kadar bölgedeki hâkimiyetini sürdüren Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyetinde yaşayan Türkler için zorlu bir dönem olmuştur. Bu süreçte uygulanan baskılar Türkleri dil ve kültürlerini korumak adına yoğun bir yayın faaliyeti sürdürmeye sevk etmiştir. Böylece Türkçe'nin bölgedeki varlığını sürdürmesi basın yayın hayatına da yansımış Balkanlarda en çok Türkçe eser Kuzey Makedonya'da basılmıştır. Üsküp'te Türk varlığını, Türk dili ve basınını günümüze ulaştıran Köprü dergisi de bu yayınlardan birisi olmuştur. Köprü dergisi Balkan coğrafyasında Türk basınına büyük katkı sağlamakta ve günümüzde hala neşredilmeye devam etmektedir. Çalışmanın amacı, Balkanlarda Türk basınının genel seyrini ele alarak Osmanlı sonrası Kuzey Makedonya'da çıkan Türkçe süreli yayınları araştırmak ve bu bağlamda Üsküp'te 2002'de Divan Yayıncılık bünyesinde çıkarılan Köprü dergisi üzerine bir inceleme yapmaktır. Çalışmaya derginin bütün sayıları dahil edilmiş ve içerik analiz yöntemi ile incelenmiştir. Ancak derginin bazı nüshaları Köprü Derneği arşivinde bulunmamaktadır. Çalışmada 22 yıldır yayınlarına aralıksız devam eden Köprü dergisinin Kuzey Makedonya ve çevresinde yaşayan Türkler için köprü görevi gördüğü sonucuna ulaşılmıştır. Türklerin milli ve kültürel kimliklerini koruması ve basın yayın faaliyetleri yoluyla Türkçe'nin yaşatılması açısından Köprü dergisi önemli bir işlevi yerine getirmektedir. Günümüzde hala neşredilen dergi bölgede Türk basını açısından oldukça önemli bir yer tutmaktadır.
Özet (Çeviri)
With the Treaty of Berlin signed after the Russo-Turkish War in 1878, the Ottoman Empire lost most of its territory in Rumelia. After the Treaty, three different political structures emerged in the region: the region of Macedonia under the Ottoman administration, the province of Eastern Rumelia and the autonomous Bulgarian empire. The withdrawal of the rest of the territory from Turkish rule in 1912 led to political and social fractures in the region. After the Ottoman withdrawal from the Balkan territories, press activities continued. However, with the banning of Turkish language in 1929 under the Serbian Kingdom, press and broadcasting activities came to a halt. It was a difficult period for Turks living in the Socialist Federal Republic of Yugoslavia, which was established after the Second World War and maintained its dominance in the region until 1992. The oppression applied during this period prompted Turks to carry out intensive publishing activities in order to protect their language and culture. Thus, the continued existence of Turkish in the region was reflected in the press and publishing life, and the most Turkish works in the Balkans were published in North Macedonia. Köprü journal, which brought the Turkish presence, Turkish language and press in Skopje to the present day, has been one of these publications. Köprü journal makes a great contribution to the Turkish press in the Balkan geography and continues to be published today. The aim of the study is to investigate the Turkish periodicals published in North Macedonia in the post-Ottoman period by addressing the general course of the Turkish press in the Balkans, and in this context, to make an analysis on Köprü journal, which was first published in Skopje in 2002 under Divan Publishing House. All issues of the journal were included in this study and analyzed by content analysis method. However, some copies of the journal are not available in the archive of Köprü Association. In this study, it was concluded that Köprü journal, which has been published continuously for 22 years, serves as a bridge for Turks living in and around North Macedonia. Köprü journal fulfills an important function in terms of protecting the national and cultural identity of Turks and keeping the Turkish language alive through press and broadcasting activities. The journal, which is still being published today, has a very important place in terms of Turkish press in the region.
Benzer Tezler
- Bursa basınında göçmen izleri: Balkanlarda Türk Kültürü dergisi
İmmigrant traces in Bursa press: The journal of Turkish Culture on the Balkans
TEMEL KARAOĞLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihAnkara ÜniversitesiBalkan Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN MEVSİM
- II. Dünya Savaşı Döneminde Türk basının İngiltere'ye bakışı
Turkish press' overwiev to england in the second World War period
EMRAH BİNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Tarihİstanbul ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEVAHİR KAYAM
- Balkanlarda Osmanlı mirası ve ulusçuluk çerçevesinde Balkan Türklerinin kimlik ve yönetim sorunları: Kosova ve Makedonya örneği
Identity and administrative problems of Balkan Turks in the framework of Ottoman legacy and nationalism in Balkans
ZÜLKÜF ORUÇ
Doktora
Türkçe
2011
Kamu YönetimiSakarya ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLAL ERYILMAZ
- Balkan göç folkloru: Ankara ili örneği
Balkan migration folklore: Example of Ankara province
GÜLÇİN BALAT
Doktora
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZKUL ÇOBANOĞLU
- Osmanlı sonrası Makedonya'nın demografik yapısındaki değişim
The change in the demographic structure of post-Ottoman Macedonia
MERVE KALAYCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
CoğrafyaMarmara ÜniversitesiTürk Dünyası Coğrafyası Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİL KURT