Yerleşik diplomatik misyonların dokunulmazlığı prensibi ve bu prensibe ilişkin yükümlülüklerin ihlalinde devletlerin uluslararası sorumluluğu
The principle of inviolability of established diplomatic missions and the international responsibility of states in violation of obligations related to this principle
- Tez No: 861509
- Danışmanlar: PROF. DR. EZELİ AZARKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Siyasal Bilimler, Uluslararası İlişkiler, Law, Political Science, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 429
Özet
Diplomasi ilişkilerinin ad hoc karakterde yürütüldüğü dönemlerden günümüz daimi diplomatik misyonlarının kuruluşuna değin gelişim gösteren diplomatik dokunulmazlık ilkesi, uluslararası hukukun en kadim prensipleri arasında yer almaktadır. Bu ilke devletlerin baskın çoğunluğu tarafından kabul edilen 1961 tarihli Diplomatik İlişkiler Hakkında Viyana Sözleşmesinde kapsamlı bir şekilde kodifiye edilmiştir. Fakat, bu Sözleşmede“ayrıcalıklar ve bağışıklıklar”kalıbının sık bir şekilde kullanılması dokunulmazlık prensibinin yasal rejiminin anlaşılmasını hem güçleştirmekte hem de öğretide terminoloji hususunda bir karmaşanın yaşanmasına sebep olmaktadır. Bu sebeple çalışmada, diplomatik dokunulmazlık prensibinin, ayrıcalıklardan ve bağışıklıklardan ayrışan hukuksal kapsamının sınırlarının belirlenmesi hedeflenmiştir. Diplomatik dokunulmazlık prensibinin yasal rejimi ele alınırken, Soğuk Savaş döneminin gerginliğinin sirayet ettiği bir dönemde yapılan 1961 tarihli Viyana Sözleşmesinde gölgede bırakılan veya hiç düzenlenmeyen; aile mensubu kavramı, diplomatik misyon binalarına acil durumlarda misyon şefinin“izni”olmadan girilip girilemeyeceği, diplomatik çantaların elektronik taramaya tabi tutulup tutulamayacağı, kişilerin suç işlendikten sonra cezalandırılmamak için“diplomat”unvanını“satın alma”meselesi gibi çalışmada tespit edilen birçok sorunsalın kritiğinin yapılması gerekmiştir. Yapılan kritik göstermiştir ki, 1961 tarihli Viyana Sözleşmesi eksik veya birbiriyle çelişkili hükümler barındırmaktadır ve Sözleşmenin güncel koşullara uygun şekilde revize edilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, hukuksal kapsamı belirlenen diplomatik dokunulmazlık prensibine ilişkin yükümlülüklerin ihlali devletlerin uluslararası sorumluluğunun doğmasına yol açabilecektir. Bu kapsamda hukuka uygunluk sebepleri olan rıza, mücbir sebep, zorda kalma, zaruret hali ve karşı önlemlerin de ayrıca incelenmesi gerekmiştir. Ek olarak diplomatik dokunulmazlıklara ilişkin yükümlülüklerin ihlaline yol açan BM Güvenlik Konseyinin, BM Sözleşmesinin 41'inci maddesi kapsamında aldığı kuvvet kullanımı içermeyen tedbirlere ilişkin kararlarına uyan devletler açısından bu kararların bir hukuka uygunluk sebebi olarak kabulü gerekmektedir. Bu minvalde diplomatik dokunulmazlıklara ilişkin yükümlülüklerin ihlalinde mağduriyeti sonlandırmak veya gidermek için; yükümlülüğü yerine getirme, ihlale konu eyleme derhal son verme, eski hale iade, tazminat, özür veya tam tazmin gibi onarım yöntemlerine başvurulabilecektir. Anahtar Sözcükler 1961 tarihli Diplomatik İlişkiler Hakkında Viyana Sözleşmesi, Diplomatik Dokunulmazlık Prensibi, Diplomatik Misyon, Devletlerin Uluslararası Sorumluluğu, Hukuka Uygunluk Sebepleri.
Özet (Çeviri)
Evolved from the periods when diplomatic relations were conducted on an ad hoc basis to the establishment of permanent diplomatic missions today, diplomatic inviolability is among the oldest principles of international law. This principle is codified comprehensively in the 1961 Vienna Convention on Diplomatic Relations which is accepted by the vast majority of states. However, the frequent use of the term“privileges and immunities”in the Convention makes it challenging to understand the legal framework of the inviolability principle, leading to confusion in terminology in the legal literature. For this reason, the study aims to determine the boundaries of the legal scope of the principle of diplomatic inviolability that seperate it from privileges and immunities. In examining the legal regime of diplomatic inviolability, it has been necessary to critique various issues identified in the study which were overshadowed or unregulated in the 1961 Vienna Convention adopted during the tensions of the Cold War, such as the concept of family members, access to diplomatic mission buildings in emergencies without the mission chief's permission, electronic scanning of diplomatic bags, and the problem of people“buying”the title“diplomat”to avoid punishment after committing a crime. This critique indicates that the 1961 Vienna Convention contains missing or conflicting provisions and needs to be revised. Violation of the obligations related to diplomatic inviolability, the legal scope of which is determined in the study, may lead to the international responsibility of states. In this regard, circumstances precluding wrongfulness such as consent, force majeure, necessity, and countermeasures also had to be examined. In addition, the decisions of the UN Security Council under Article 41 of the UN Charter regarding measures that do not involve the use of force that lead to the violation of the obligations regarding diplomatic inviolability for states that comply with these decisions should be considered as a circumstance precluding wrongfulness. In this regard, in order to end or eliminate the injury resulting from violation of the obligations regarding diplomatic inviolability, forms of reperation such as performance of the obligation, cessation of the internationally wrongful act, restitution, compensation or apology may be applied. Keywords 1961 Vienna Convention on Diplomatic Relations, Principle of Diplomatic Inviolability, Diplomatic Mission, International Responsibility of States, Legal Justifications.
Benzer Tezler
- Uluslararası toplumda uyuşmazlıkların diplomatik yollarla çözümü
Dispute settlement with diplomatic means in the international community
HABİP ÜNYILMAZ
- Çin hanedan tarihi Song Shi'da Çin'in batısındaki devletler, şehirler ve halklar üzerine yazılmış bölümlerin tercüme ve tahlili
Translation and analysis of chapters on the states, cities and people of the western China in the chinese dynal history
AYŞENUR PAKDİL
- The effect of Turkish diplomatic relations on Turkish ballet history
Türk diplomatik ilişkilerinin Türk bale tarihine etkisi
SELEN YILMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Sahne ve Görüntü SanatlarıYeditepe ÜniversitesiSanat Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞEGÜL GÜÇHAN
- Osmanlı-Venedik ticari ve diplomatik ilişkileri(1453-1571)
Commercial and diplomatic relations between the Ottoman empire and the republic of Venice (1453-1571)
BÜLENT AYYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
TarihAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVİN ÖZKAN
- Diplomatic encounters between the Venetians and the Ottomans in case of captivity (1560-1590)
Esirlik bağlamında Venedikliler ve Osmanlılar arasındaki diplomatik temaslar (1560-1590)
NİDA NEBAHAT NALÇACI BAŞ
Doktora
İngilizce
2023
Tarihİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LUCA ZAVAGNO
PROF. DR. SURAIJA ROSCHAN NADIRA ERIKA FAROQHI