İngiliz Gotik romanı ile Alman Schauerromanı'nda aydınlanma karşıtlığı
Anti-Enlightenment in the English Gothic novel and the German Schauerroman
- Tez No: 861787
- Danışmanlar: PROF. DR. FUNDA KIZILER EMER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Alman Dili ve Edebiyatı, İngiliz Dili ve Edebiyatı, German Linguistics and Literature, English Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Alman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 212
Özet
Gotik romanın kurucu metni olarak kabul edilen Horace Walpole'un (1717-1797) 1764 tarihli The Castle of Otranto (Otranto Şatosu) adlı eseri ile türün korku, dehşet ve doğaüstü gibi ayırt edici temelleri atılmıştır. Edebiyat tarihinde gotik, genel olarak İngiliz edebiyatına has bir tür olarak görülmektedir. Gotik roman yalnızca İngiliz okuryazar çevresi ile sınırlı kalmamış, çeviri faaliyetleri sayesinde kısa sürede dünya edebiyatında görünürlük kazanmıştır. Aydınlanmanın antitezi olarak görülebilecek romantik edebiyatın içinden aşırılaşmış bir form olarak yükselen gotik anlatılar, aklın karşısında duyguları yücelten karakterleriyle zamanın ruhuyla çelişmektedirler. Bu noktadan hareketle çalışmada, Aydınlanma döneminde erken dönem örnekleri görülen gotik romanı, İngiliz ve Alman edebiyatından seçilen eserler üzerinden incelenmiştir. Eserlerin seçiminde, gotik roman türünün karakteristik özelliklerini taşımaları temel ölçüt alınmıştır. Çalışmanın araştırma nesneleri; İngiliz edebiyatında gotik türün kurucu metni olarak görülen Horace Walpole'un (1717-1797) The Castle of Otranto (Otranto Şatosu [1764]) ve Mary Shelley'in (1797-1851) Frankenstein; or, The Modern Prometheus (Frankenstein ya da Modern Prometheus [1818/1831]) ile Alman edebiyatından Friedrich Schiller'in (1759-1805) Der Geisterseher (Hayaletgören [1787]) ve E.T.A. Hoffmann'ın (1776-1822) Die Elixiere des Teufels (Şeytanın İksirleri [1815]) adlı eserleridir. İngiliz ve Alman edebiyatında, gotiğin erken döneminde kaleme alınan bu eserler, aydınlanma karşıtlığı ekseninde karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Çalışmanın kuramsal arka planı karşılaştırmalı edebiyat bilimine dayanmaktadır. Bunun için çalışmada ilk olarak karşılaştırmalı edebiyatbilim kavramı açıklanmış, sonra Aydınlanma düşüncesi ile Romantik ve Gotik edebiyat türü ele alınmıştır. Sonraki aşamada, Aydınlanma karşıtlığıyla öne çıkan gotik roman türü kavramsal ve türsel gelişimi içinde irdelenmiş ve çalışmanın kavramsal-kuramsal kısmını somutlaştırmak üzere araştırma nesnesi olarak seçilmiş eserler, karşılaştırmalı edebiyatbilim kuramının ışığında ilk olarak tek tek daha sonra karşılaştırmalı olarak incelenerek analiz edilmiştir. Çalışmada bu şekilde, gotik roman türünün temel özellikleri hem kuramsal hem de uygulayımsal olarak ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
Horace Walpole's The Castle of Otranto (1764) is recognized as the foundational text of the Gothic novel, establishing elements like fear, horror, and the supernatural. Although initially associated with English literature, the Gothic genre transcended linguistic boundaries through translation activities, gaining global visibility. Gothic narratives, stemming from Romantic literature as a stark contrast to Enlightenment ideals, defy the rationality of the time by glorifying emotions over reason. This study analyzes early examples of the Gothic novel from the Enlightenment period in English and German literature, highlighting its global impact and opposition to Enlightenment principles. We will first give a brief information about the Enlightenment period, then we will examine the gothic, which appears in German literature under the title of Schauerroman, in the context of the direct and indirect opposition to the Enlightenment in the works, using the method of comparative literary science. From this point of view, the study examines the gothic novel, of which there are early examples in the Enlightenment period, through works selected from English and German literature. The selection of the works was based on their characteristic features of the gothic novel genre. The research objects of the study are Horace Walpole's (1717-1797) The Castle of Otranto (The Castle of Otranto [1764]) and Mary Shelley's (1797-1851) Frankenstein; or, The Modern Prometheus (1818/1831), which are seen as the founding texts of the gothic genre in English literature, and Friedrich Schiller's (1759-1805) Der Geisterseher (The Haunting [1787]) and E. T.A. Hoffmann's (1776-1822) Die Elixiere des Teufels (The Devil's Elixirs [1815]). These works of English and German literature, written in the early gothic period, are analyzed comparatively in the axis of anti-Enlightenment. The theoretical background of the study is based on comparative literature. For this purpose, the concept of comparative literary studies is first explained, and then the Enlightenment thought, and the Romantic and Gothic literature genres are discussed. The theoretical background of the study is based on the science of comparative literature. For this reason, the concept of comparative literary studies is first explained and then the Enlightenment thought, and the Romantic and Gothic literary genres are discussed. In the next stage, the gothic novel genre, which stands out with its opposition to the Enlightenment, is examined in its conceptual and genre development, and the works selected as the object of research in order to concretize the conceptual-theoretical part of the study are analyzed first individually and then comparatively in the light of comparative literary theory. In this way, the basic features of the gothic novel genre are revealed both theoretically and practically.
Benzer Tezler
- Ann Radcliffe'in Udolf Hisarı (1790) ile Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın Mezarından Kalkan Şehit (1929) eserlerinin gotik unsurlar açısından incelenmesi
Comparison of Ann Radcliffe's The Mysteries of Udolpho (1790) and Hüseyin Rahmi Gürpınar's Mezarından Kalkan Şehit (1929) in terms of gothic elements
NUR HİLAL ELKILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Karşılaştırmalı EdebiyatKafkas ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TURAN ÖZGÜR GÜNGÖR
- The carnival spirit and grotesque in Jane C. Loudon's The Mummy!: A Tale of the Twenty-Second Century
Jane C. Loudon'ın The Mummy!: A Tale of the Twenty-Second Century romanında karnaval ruhu ve grotesk
ARZU TUNA
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
İngiliz Dili ve EdebiyatıYeditepe Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADRİANA LUMİNİTA RADUCANU
- An analysis of J.G. Ballard's High-Rise and Kazuo Ishiguro's never let me go as examples of the gothic genre in the context of posthumanist theory
J.G Ballard' ın Gökdelen ve Kazuo Ishiguro' nun Beni Asla Bırakma adlı romanlarının gotik türü örnekleri olarak posthumanist kuram bağlamında incelenmesi
SUDE SÖZÜGEÇEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
İngiliz Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEDA PEKŞEN
- A comparative study on Mary Shelley's Frankenstein; Or, The Modern Prometheus and Ahmed Saadawi's Frankenstein in Baghdad
Mary Shelley'nin Frankensteın ya da Modern Prometheus ve Ahmed Saadawı'nın Frankensteın Bağdat'ta adlı romanları üzerine karşılaştırmalı bir çalışma
KAMİRAN SHİVAN OTHMAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Batı Dilleri ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEDA ARIKAN
- Poetics of gothic: (re)presentation of the uncanny in the Gothic re-formed. A cultural-ecological approach
Gotik'in poetikası: Yeniden oluşturulmuş gotikte tekinsiz kavramının temsili. Kültürel-ekolojik bir yaklaşım
FUNDA CİVELEKOĞLU
Doktora
İngilizce
2008
İngiliz Dili ve EdebiyatıEge Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVZAT KAYA