Ergenlerde mükemmeliyetçilik ve erken dönem uyumsuz şemaların ilişkisi
The relationship between perfectionism and early maladaptive schemas in adolescents
- Tez No: 862720
- Danışmanlar: PROF. DR. ASLI ENEZ DARÇIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İSTANBUL TOPKAPI ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Bu araştırmanın temel amacı, ergenlerin mükemmeliyetçilik nitelikleri ile erken dönem uyumsuz şemaları arasındaki korelasyonun incelenmesidir. Araştırma evrenini, 2022-2023 yıllarında İstanbul şehrinde okuyan lise öğrencileri oluşturmaktadır. Katılımcılar, İstanbul ilinin Ataşehir, Bayrampaşa ve Beykoz ilçelerinin çeşitli liselerinde okuyan öğrencilerden basit tesadüfi örnekleme ile seçilen 343 öğrenci (190 kadın, 153 erkek) oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında“Çocuk-Ergen Mükemmeliyetçilik Ölçeği Kısa Formu”,“10-16 Yaş Çocuk ve Ergenler İçin Erken Dönem Uyumsuz Şema Örnekler Takımı (ÇEŞÖT)”ve“Demografik Bilgi Formu”faydalanılmıştır. Verilerin analiz sürecinde, Pearson korelasyon, bağımsız örneklem t testi ve çoklu doğrusal regresyon analizleri kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları; ergenlerdeki mükemmeliyetçilik ile erken dönem uyumsuz şemaları arasında zayıf düzeyde anlamlı ilişki göstermiştir. Kendine yönelik mükemmeliyetçilik ile duygusal yoksunluk, kusurluluk/utanma, yetersiz özdenetim, onay arayıcılık, cezalandırıcılık, karamsarlık şemaları arasında anlamlı ve pozitif ilişkiler ortaya çıkmıştır. Yine aynı şekilde toplum tarafından dayatılan mükemmeliyetçilik ile kusurluluk/utanma, kuşkuculuk ve kötüye kullanma, duygusal yoksunluk, terk edilme ve tutarsızlık, başarısızlık, bağımlılık/yetersizlik, hastalık ve tehditlere karşı dayanıksızlık, haklılık/büyüklenmecilik, yetersiz özdenetim, kendini onaylamama, boyun eğicilik, onay arayıcılık, cezalandırıcılık, karamsarlık şemaları arasında anlamlı ve pozitif ilişkiler ortaya konmuştur. Şema değişkenlerinin ergenlerde mükemmeliyetçiliği anlamlı bir şekilde yordadığı ortaya konulmuştur. Çalışma bulgularına göre, kendine yönelik mükemmeliyetçiliği yetersiz özdenetim, cezalandırıcılık, haklılık/büyüklenmecilik, bağımlılık/yetersizlik, onay arayıcılık ve boyun eğicilik şemaları açıklamaktadır. Toplum tarafından dayatılan mükemmeliyetçiliği ise kuşkuculuk ve kötüye kullanılma, onay arayıcılık ve yetersiz özdenetim şemaları açıklamaktadır. Ayrıca mükemmeliyetçilik ve şemalar, sosyodemografik değişken gruplarına göre farklılıkları açısından da incelenmi
Özet (Çeviri)
The main aim of this research is to examine the correlation between perfectionism traits and early maladaptive schemas in adolescents. The study population consists of high school students studying in Istanbul between 2022 and 2023. Participants were 343 students (190 females, 153 males) selected through simple random sampling from various high schools in the Ataşehir, Bayrampaşa, and Beykoz districts of Istanbul. Data were collected using the“Child-Adolescent Perfectionism Scale Short Form,”the“Early Maladaptive Schema Inventory for Children and Adolescents (EMSICA),”and a“Demographic Information Form.”Pearson correlation, independent samples t-test, and multiple linear regression analyses were used in the data analysis process. The findings of the study showed a weak significant relationship between perfectionism and early maladaptive schemas in adolescents. Self-oriented perfectionism was significantly and positively related to emotional deprivation, shame/guilt, insufficient self-control, approval-seeking, punishment, and pessimism schemas. Similarly, socially prescribed perfectionism was significantly and positively related to shame/guilt, mistrust/abuse, emotional deprivation, abandonment/instability, failure, dependence/incompetence, vulnerability to harm/illness, entitlement/grandiosity, insufficient self-control, self-disapproval, submission, approval-seeking, punishment, and pessimism schemas. Schema variables significantly predicted perfectionism in adolescents. According to the study findings, self-oriented perfectionism was explained by insufficient self-control, punishment, entitlement/grandiosity, dependence/incompetence, approval-seeking, and submission schemas. Socially prescribed perfectionism, on the other hand, was explained by mistrust/abuse, approval-seeking, and insufficient self-control schemas. Additionally, perfectionism and schemas were examined in terms of differences across socio-demographic variable groups.
Benzer Tezler
- Ergenlerde mükemmeliyetçilik ile erken dönem uyumsuz şemaların ilişkisi
The relationship between perfectionism and early maladaptive schemas in adolescents
AYŞE ALTINGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiİSTANBUL TOPKAPI ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASLI ENEZ DARÇIN
- Evli bireylerde erken dönem şemalar ile cinsel doyum ilişkisinde mükemmeliyetçiliğin aracılık etkisi
Intermediate effect of perfectionalism on the relationship with early period schemas and sexual satisfaction in married individuals
ECE TINMAZOĞLU
- Ergenlik döneminde mükemmeliyetçilik ve özyeterlik duygusuyla ebeveynlik stilleri ve mükemmeliyetçiliği arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between perferctionism and sense of self-effi̇cacy in adolescence and parenting styles and perfectionism in parents
GİZEM KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Gedik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA YEŞİM CAN
- The effect of academic rumination on goal orientations in perfectionist adolescents
Mükemmeliyetçi ergenlerde akademik ruminasyonun hedef yönelimleri üzerindeki etkisi
AYBÜKE YARDIMCI
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
PsikolojiTED ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞBA UZER YILDIZ
- Ergenlerde akademik ertelemenin yordayıcıları: Mükemmeliyetçilik ve gelişmeleri kaçırma korkusu
The role of perfectionism and fomo in predicting academic procrastination in adolasence
GÖZDE COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimHasan Kalyoncu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKÇEN AYDIN