Çamşıhı yöresi'nde bağlama ile açış
Çamşıhı region, openings in bağlama performance
- Tez No: 862949
- Danışmanlar: DOÇ. ASLIHAN ERUZUN ÖZEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Açış, İcra, Taksim, Doğaçlama, Aura, Opening, Performance, Improvisation, Aura
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Müzik ve Sahne Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 76
Özet
Halk müziğinde bağlama ile yapılan açış icrası geçmişte olduğu gibi günümüzde de önemli bir yere sahiptir. Bu çalışma kapsamında öncelikle Sivas ilinin Divriği ilçesine bağlı Çamşıhı yöresine ait açış icraları incelenmiş olup, analiz sonuçları değerlendirilmeye çalışılmıştır. İnceleme ve araştırma yapılırken yörenin kültürü de dikkate alınmış olup yazılı, sesli ve görüntülü kaynaklara ulaşılmaya çalışılmıştır. Ancak konuya ait özellikle yazılı kaynakların az olması sebebi ile çoğunlukla sesli ve görüntülü kaynaklardan yararlanılmıştır. Usta icracılarla yapılan sözlü görüşmelerden oluşan söz konusu kaynak kişilerden elde edilen bilgilere dayanılarak da, araştımanın temel konusu olan bağlama ile Çamşıhı yöresi açışları ve açışların zamanla geçirdiği değişim süreci değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında, yörenin yaşamını yitirmiş olan ve yaşayan usta icracılarının hayatları ve müzikal yolculukları araştırmaya dahil edilerek, her dönemin icrasındaki benzerlik ve farklılıklar ortaya konulmaya çalışılmıştır. Açış kavramının hem farklı dönemlerde, hem de farklı müzik türlerinde kullanılan diğer terimlerle benzerlik ve farklılıklarını görünür kılabilmek amacıyla bu terimlere de yer verilmiştir. Bu sayede açışın daha kapsamlı bir çerçevede değerlendirilmesine olanak tanınmıştır. Gelenekte usta-çırak ilişkisi kapsamında gözleme dayalı olarak yapılan bu icra türünün nasıl bir değişime uğradığının analizi ve nasıl bir öğrenim yöntemi gerektirdiği bir problem olarak devam etmektedir. Günümüzde şehirleşmenin etkisi ve teknoloji alanındaki gelişmelerin bir sonucu olarak bağlama icracıları, farklı enstrümanlar ile yapılan ortak çalışmalarda yer almakta ve yapılan bu çalışmalar sonucunda farklı icra üslupları birbirini etkilemektedir. Bu doğrultuda bağlama açışlarında da değişim kaçınılmaz olmaktadır. Kendisinden sonra seslendirilecek olan eseri hissettirmek amacıyla yapılan bir icra türü olan yol gösterme, zamanla yol göstermek istenilen eserin makam, dizi ve ritim gibi belli kalıplarını bünyesinde barındıran, daha serbest bir müzik formuna dönüşmüştür. Bu doğrultuda, açışlar hakkında yazılan tez, makale, bildiri, kitap ve dergiler araştırılmış ve usta icracılarla görüşmeler yapılarak, incelenmek üzere belirlenen açış icra kayıtları notaya aktarılmıştır. Sonuç olarak; bağlama sazıyla yapılan açışların üslubu, özgünlüğü ve taklit edilerek yeniden üretilmesi dikkate alındığında müzik terminolojisinde yeni kavramlara ihtiyaç duyulduğu, bağlamada yeni bir icra anlayışının oluştuğu ve buna bağlı olarak yeni öğrenim biçimlerinin geliştirilmesine ihtiyaç duyulduğu tespit edilmiştir. Bu tespitlerle, kültür değerlerimizden biri olan açış geleneğinin devamlılığını sağlayabilmek ve geleceğe aktarımda bir köprü olabilmek için, analizlerden elde edilen bulgular yoluyla açış konusu bu yönleriyle de irdelenerek inceleme altına alınmıştır.
Özet (Çeviri)
The opening performance made with the bağlama in folk music has an important place both in the past and today. In the scope of this study, the opening performances belonging to the Çamşıhı region, which is a part of the Divriği district of Sivas province, were examined and the analysis results were evaluated. During the examination and research, the culture of the region was taken into consideration and efforts were made to access written, audio, and visual sources. However, due to the scarcity of written sources specifically related to the subject, mostly audio and visual sources were utilized. Based on the information obtained from oral interviews with master performers, the opening performances of the Çamşıhı region with the bağlama, which is the main subject of the research, and the changes these performances have undergone over time were evaluated. In the scope of the study, the lives and musical journeys of both deceased and living master performers of the region were included in the research in order to highlight the similarities and differences in the performances of each period. In order to make the similarities and differences of the concept of opening visible with other terms used in different periods and different music genres, these terms were also included. Thus, the evaluation of the opening performance was made possible within a more comprehensive framework. The analysis of how this performance type, which is based on observation within the master-apprentice relationship in tradition, has undergone a change and what kind of learning method it requires continues to be a problem. As a result of the impact of urbanization and developments in the field of technology, bağlama performers now participate in collaborative works with different instruments, and as a result of these works, different performance styles influence each other. In this regard, change is inevitable in bağlama performances. Guiding, which is a type of performance made to convey the piece that will be performed after it, has turned into a more free music form over time, incorporating certain patterns such as mode, scale, and rhythm of the desired piece to be guided. In this direction, the theses, articles, papers, books, and journals written about bağlama openings were researched, and opening performance recordings determined for examination were transcribed. As a result, it has been determined that new concepts are needed in music terminology when considering the style, originality, and reproduction of bağlama openings, and that a new understanding of performance has emerged in the context, requiring the development of new learning methods. With these findings, in order to ensure the continuity of the opening tradition, which is one of our cultural values, and to be a bridge in transferring it to the future, the subject of opening has been examined in these aspects through the findings obtained from the analysis.
Benzer Tezler
- Tokat yöresi Alevî-Bektaşî inancında zâkirlik geleneği
The tradition of dhikr performers among Alevî-Bektashi belief in Tokat territory
DENİZ GÜNEŞ
Doktora
Türkçe
2013
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. EROL PARLAK
ÖĞR. GÖR. SÜLEYMAN ŞENEL
- Emlek ağzı uzun havalar
Başlık çevirisi yok
ÖZKAN MORAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
MüzikHaliç ÜniversitesiTürk Musikisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NACİ MADANOĞLU
ÖĞR. GÖR. MEHMET YÜCEL PAŞMAKÇI