Elâzığ'da tespit edilen ilâhîlerin notasyonu, edebî ve nazarî incelemeleri
Hyms detected in Elâziğ notation, literary and theoretical studies
- Tez No: 863151
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLDA ÇETİNDAĞ SÜME
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Müzik, Türk Dili ve Edebiyatı, Religion, Music, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 266
Özet
Anadolu, pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış, kültür çeşitliliği elde etmiş önemli bir coğrafyadır. Bu coğrafyanın kültüründe beliren çeşitlilik zenginliğe dönüşmüş, zenginlik de Anadolu'nun birçok bölgesinde kültür yansıması olarak kendini göstermiştir. Anadolu'da kültür yansımalarının belirdiği bölgelerden biri dil, tarih, beceri, sanat, gelenek, görenek vb. değer yargılarını geçmişten günümüze kadar aktarmayı başaran Elâzığ şehridir. Geleneğini koruma gayretinde olan Elâzığ şehrinin kültürel yapısına yönelik farklı perspektiflerden bakılabileceği muhakkaktır ancak bu çalışmada şehrin tasavvuf müziği kültürüne odaklanılmış, böylelikle araştırmanın zemini, Elâzığ'da icra edilen ilâhîlerin tespit ve değerlendirmeleri üzerine kurgulanmıştır. Elâzığ'da icra edilen ilâhîlerin kaynağı, şehrin sahip olduğu tasavvuf kültürüdür. Zira şehirde uzun yıllar âlim, mutasavvıf, evliya, şeyh, derviş gibi tasavvuf ilgililerinin varlık göstermesi ve tasavvufi düşünce şeklini sürdürmesi, tasavvuf kültürüne büyük güç katmıştır. Ancak son yıllarda gerek tasavvuf müntesiplerinin, gerekse de tasavvuf yaşantısına duyulan ilginin azalması, tasavvufun sanatsal yönünü etkilemiş ve ilâhîlerin unutulma kaygısı taşımasına sebep olmuştur. Elâzığ ilâhîlerinde hissedilen bu sanatsal kaygının bir diğer etkeni de, eserlerin notasyonlarının yapılmamış olmasıdır. İlâhîler, Türk müziğinin geleneksel icra şekli olan meşk sistemiyle, kulaktan kulağa aktarılarak süregelmiş, yazılı olmayan ve sadece insan hafızasına bağlı olarak icra edilen ilâhîler, zaman içerisinde değişmeye ve yok olmaya yüz tutmuştur. Bu sebeple Elâzığ ilâhîlerine yönelik derleme çalışması yapılmış, tespit edilen 40 eser Türk müziği nota sistemince kayda alınmış, notasyonu yapılan eserlerin nazarî ve edebî yönlü incelemeleri yapılarak ilâhî türüne olan yatkınlıkları bulgulanmıştır. Elâzığ'da icra edilen ilâhîlerin tespit ve değerlendirmelerine yönelik yapılan bu çalışmayla; ilâhîlerin dinî mûsikî repertuvarındaki yerlerinin korunması ve yaşatılması amaçlanmıştır. Çalışmayla yörenin tasavvuf müziğindeki varlığının korunmasına ve yaşatılmasına ışık tutulacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Anatolia is an important geography that has hosted many civilizations and achieved cultural diversity. The diversity that appeared in the culture of this geography turned into richness, and richness manifested itself as a cultural reflection in many regions of Anatolia. One of the regions where cultural reflections appear in Anatolia is the city of Elâzığ, which has managed to transfer language, history, skills, art, traditions, customs estc values from past to present. It is certain that the cultural structure of the city of Elâzığ, which strives to preserve its tradition, can be looked at from different perspectives, but in this study, the city's sufi music culture is focused on, thus the basis of the research is based on the identification and evaluation of the hymns performed in Elâzığ. The source of the hymns performed in Elâzığ is the sufi culture of the city. Because the presence of sufi-related beings such as scholars, sufis, saints, sheikhs and dervishes in the city for many years and the maintenance of the sufi way of thinking has added great strength to the sufi culture. However, the decrease in the number of people interested in sufism in recent years has affected the artistic aspect of Sufism and caused the hymns to be worried about being forgotten. Another factor of this artistic anxiety felt in Elâzığ hymns is that the works are not notated. Hymns have continued to be transmitted from ear to ear through the meşk system, which is the traditional performance form of Turkish music. Hymns, which are not written down and performed only based on human memory, have tended to change and disappear over time. For this reason, a compilation study was carried out for Elâzığ hymns, 40 identified works were recorded in the Türk music notation system, theoretical and literary examinations were made of the notated works and their predisposition to the hymn genre was found out. With this study conducted on the identification and evaluation of hymns performed in Elâzığ; the aim is to preserve and preserve the place of hymns in the religious music repertoire. It is thought that this study will shed light on the preservation and survival of the region's existence in sufi music.
Benzer Tezler
- Elazığ'da 2008-2012 yılları arasında otopsisi yapılan trafik kazalarının değerlendirilmesi
The evaluation of traffic accidents autopsi̇ed between 2008-2012 years in Elaziğ
TURGAY BÖRK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
Adli TıpFırat ÜniversitesiDahili Tıp Bilimleri Bölümü
PROF. DR. MEHMET TOKDEMİR
- Krom cevher üretimi ve hazırlık galerisi yapım işleri risk değerlendirmesi
Chrome ore production and preparation gallery construction risk assessment
GÜVEN ÇAĞLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Jeoloji MühendisliğiKütahya Dumlupınar Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET DEMİRBİLEK
- Oksitli bakır cevherlerinden bakır kazanımı
Copper recovery from copper oxide ores
CAN AKKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ONURALP YÜCEL
YRD. DOÇ. DR. M. ŞEREF SÖNMEZ
- Elazığ ve Malatya illerinde bal arılarında görülen varroa destructor'un morfolojik ayrımı ve haplotiplerinin belirlenmesi
Morphological differentiation and haplotype determination of varroa destructor in honey bees in Elaziğ and Malatya provinces
KEREM KARAKUŞ
- Yeni araştırmaların Elazığ'ın Eski Çağ tarihine katkıları
Contributions of new research to the Ancient History of Elazığ
SİBEL CAN