Güney Azerbaycan'da öğrenci hareketleri (1925-2006)
Student movements in Southern Azerbaijan (1925-2006)
- Tez No: 863507
- Danışmanlar: PROF. DR. HALDUN EROĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Türk Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 267
Özet
Azerbaycan toprakları İran ve Rusya arasında imzalanan Gülistan (1813) ve Türkmençay (1828) Antlaşmaları ile bölünmüştür. Kuzey Azerbaycan Türkleri Sovyetler Birliği'nin dağılması ile 1991'de bağımsız Azerbaycan Cumhuriyeti'ni kurmuştur. Ancak Güney Azerbaycan Türkleri İran'daki bin yıllık Türk varlığına rağmen 1925 yılında Pehlevi Hanedanlığının kurulmasıyla birlikte ciddi asimilasyon politikalarına maruz kalmıştır. Hiçbir bilimsel yönü olmayan uydurma tarih savlarıyla kökenleri Antik İran uygarlığı Medlere dayandırılmaya çalışılmış ve Türk kimliği aşağılanmıştır. Pehlevi Hanedanlığı ve onun arkasındaki emperyalist devletlere karşı farklı ideolojilerden kişi ve grupların birleşerek gerçekleştirdiği İslam Devrimi ne yazık ki devrimci aktörlerin şahsi hırslarına ve arzularına hizmet eden yaklaşım ve uygulamaları sebebiyle birleştirici bir güç olmaktan çıkmış, temel hak ve özgürlüklerine kavuşacakları umudunu taşıyan Güney Azerbaycan Türkleri için de hayal kırıklığı yaratmıştır. Böylece İranlı kimliklerine her zaman sahip çıkan Güney Azerbaycan Türkleri için de durum değişmiş, etnik kimlikleri İranlı kimliklerinin önüne geçmeye ve etnik kimliklerinden kaynaklı haklarını savunmaya başlamışlardır. Başı Güney Azerbaycanlı üniversite öğrencilerinin çektiği protestolar 2006 yılı“karikatür krizi”ile zirve yapıp kitlesel halk hareketine dönüşmüştür. Bu çalışmanın amacı İran'daki Türk varlığının tarihini ana hatlarıyla anlatmak, dünyadaki öğrenci hareketlerinden yola çıkarak öğrenci hareketlerinin dinamiklerini ortaya koymak, Pehlevi Hanedanlığı ve İslam Cumhuriyeti dönemlerinde İran'ın Güney Azerbaycan Türklerine yönelik politikalarını ve Güney Azerbaycan Türklerinin özellikle de Güney Azerbaycan öğrenci hareketlerinin etnik haklarına sahip çıkma noktasında verdiği mücadeleleri anlatmaktır. Çalışma 1925 Pehlevi Hanedanlığının kurulması ve 2006 yılında Güney Azerbaycan Türklerini hedef alan ırkçı karikatür krizi arasında geçen süreçteki İran ve Güney Azerbaycan öğrenci hareketlerini kapsamaktadır. Ancak çalışmanın asıl odağı Güney Azerbaycan öğrenci hareketleri olduğu için Güney Azerbaycan öğrenci hareketlerinin İran öğrenci hareketlerinden farkı ortaya konularak bu öğrenci hareketlerinin İran'daki Türk millî uyanışına katkıları anlatılmıştır. Çalışmada nitel bir veri analizi yöntemi olan doküman analizi kullanılmıştır. Tümevarım bakış açısı ile olayların yaşandığı dönemlerde yazılan gazete, makale ve kitaplar ile çoğunluklu olarak çok daha sonra yazılan makale ve kitaplar incelenmiş, aynı bilgiler çok sayıda farklı kaynaklardan teyit edilerek sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The territory of Azerbaijan was divided by the Treaties of Gulistan (1813) and Turkmenchay (1828) signed between Persia and Russia. The Northern Azerbaijani Turks established the independent Republic of Azerbaijan in 1991 with the dissolution of the Soviet Union. Nevertheless, the millennial Turkish presence in Persia, the South Azerbaijani Turks, was exposed to serious assimilation policies with the establishment of the Pahlavi Dynasty in 1925. With fabricated historical assertions that have no scientific basis, their origins have been traced back to the ancient Iranian civilization of the Medes and Turkish identity has been humiliated. The Islamic Revolution, which was united by individuals and groups from different ideologies against the Pahlavi Dynasty and the imperialist forces behind it, unfortunately ended up not being a unifying force due to the personal ambitions and approaches of the revolutionary actors. It was also disappointing for the South Azerbaijani Turks who had hoped that they would gain their fundamental rights and freedoms. Thus, the situation has changed for the Turks of South Azerbaijan, who have always protected their Iranian identity, and their ethnic identity has begun to take priority over their Iranian identity and to defend their rights based on their ethnic identity. The protests led by South Azerbaijani university students peaked with the“comics' crisis”in 2006, which turned into a mass public movement. The purpose of this study is to outline the history of the Turkish presence in Iran, to reveal the dynamics of the student movements based on worldwide student movements, and to explain policies of Iran towards the South Azerbaijani Turks during the Pahlavi Dynasty and the Islamic Republic periods. The study particularly focuses on the struggles of the South Azerbaijani Turks, especially the South Azerbaijani student movements, to defend their ethnic rights. The study includes Iran and South Azerbaijani student movements in the period between the establishment of the Pahlavi Dynasty in 1925 and the racist cartoon crisis targeting South Azerbaijani Turks in 2006. However, the difference of the South Azerbaijan student movements from the Persian student movements was clarified and their contribution to the Turkish national awakening in Persia was explained, since the main focus of the study is the South Azerbaijan student movements. Document analysis, a qualitative data analysis method, was used in the study. With an inductive perspective, newspapers, articles and books written at the time of the events, as well as other sources written later, were examined. Information was cross verified using multiple different sources to ensure accuracy and reliability in the presentation of data.
Benzer Tezler
- Muhammed Hatemi döneminde (1997-2005) İran'da yayınlanan Türkçe öğrenci dergilerinin içerik analizi
Content analysis of Turkish student magazines published in Iran during the period of Muhammad Hatami (1997-2005)
RAMEZAN KARIMZADEHASL SAHEBDIVANI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
GazetecilikAnkara ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULREZAK ALTUN
- A study of questionable effect of teachers' corrective feedback on university English students' compositions
Öğretmenlerin üniversite öğrencilerinin kompozisyonlarına yönelik düzeltici dönütlerinin etkisizliği üzerine bir çalışma
MAGHSOUD ALİZADEH SALTEH
Doktora
İngilizce
2014
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OKTAY YAĞIZ
- Çıldır gölü havsanının coğrefi etüdü
Başlık çevirisi yok
ÜNAL KUŞATAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
CoğrafyaMarmara ÜniversitesiCoğrafya Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ SELÇUK BİRİCİK
- Güney Azerbaycan'da bağımsızlık hareketleri ve Güney Azerbaycan'ın Türk dünyası için önemi
Independence movements of Southern Azerbaijan and significance of Southern Azerbaijan for Turkish world
MERİH ÖZŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Siyasal BilimlerGebze Yüksek Teknoloji EnstitüsüStrateji Bilimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SALİH ZEKİ İMAMOĞLU
- Güney Azerbaycan'da basın faaliyetleri: Muhammed Hatemi'nin cumhurbaşkanlığı dönemi
Başlık çevirisi yok
KHAYALA ABBAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
GazetecilikAnkara ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDÜLREZAK ALTUN