Referans bitki su tüketiminin ve net sulama suyu ihtiyacının coğrafi bilgi sistemi ile haritalanması
Mapping of reference crop water consumption and net irrigation water requirement by geographic information system
- Tez No: 863775
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÖKHAN İSMAİL TUYLU, DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ DEMİR KESKİNER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 64
Özet
Su kaynaklarını yönetme ve geliştirme projelerinde, kullanılan en önemli parametrelerden biri de bitki su tüketim miktarlarıdır. Bu araştırmada, uzun yıllar günlük iklim serileri kullanılarak Şanlıurfa ili için on günlük periyotlarda günlük ortalama referans bitki su tüketiminin (ETo) alansal ve zamansal değişiminin belirlenmesi ve yetişticiliği yapılan pamuk ve mısır bitkisinin on günlük periyotlarda net sulama suyu ihtiyacının(dnet) alansal ve zamansal değişiminin belirlenmesi amaçlanmıştır. Amaç kapsamında, Şanlıurfa il sınırları içinde ve il sınırları dışında bulunan toplam 11 adet meteoroloji gözlem istasyonundan uzun yıllar (2000-2021) günlük temin edilen; minimum ve maksimum sıcaklık (⁰C), güneşlenme süresi (saat), ortalama nispi nem (%) ve rüzgar hızı (m/s) verileri temel materyal olarak kullanılmıştır. FAO tarafından geliştirilen Cropwat 8.0 yazılım programı yardımıyla her istasyon için Penman-Monteith yöntemi ile uzun yıllar on günlük ortalama referans bitki su tüketimi (mm) değerleri hesaplanmıştır. Elde edilen on günlük ortalama ETo değerleri esas alınarak coğrafi bilgi sistemi ortamında ters uzaklık yöntemi kullanılarak Şanlıurfa ili için tüm aylara ait on günlük periyotlarda ortalama referans bitki su tüketimi ve bir sulama sezonu için pamuk ve mısır bitkisine ait on günlük periyotlarda net sulama suyu ihtiyacının belirlendiği haritalar oluşturulmuştur. Çalışma sonuçlarına göre, aylık ortalama ETo değerleri on günlük periyotlarda; 7,67 mm ile 89,20 mm arasında değişim göstermiştir. İlin, güney ve güneydoğusunda ETo değerlerinde önemli artışlar meydana gelirken, Atatürk, Birecik ve Karkamış barajının etkisi altında bulunan kuzey ve güney batı kesimlerinde ETo değerlerinde azalma olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte bir sulama sezonu boyunca pamuk ve mısır bitkilerinde en yüksek dnet değeri pamuk bitkisi için on günlük periyotlarda Temmuz ayının üçüncü periyodunda 112,78 mm olarak tespit edilirken, mısır bitkisi için Ağustos ayının üçüncü on günlük periyodunda 92,90 mm olarak tespit edilmiştir. Çalışmada sonucunda elde edilen ETo değerlerinin, bölgenin bitki desenine ait bitki su tüketimin (ETc) belirlenmesinde ve yetiştiriciliği yapılan pamuk ve mısır bitkilerinin bir sulama periyodunda net sulama suyu ihtiyaçlarının dikkate alınması önerilmektedir. Aynı zamanda çalışmanın literatüre katkı sağlaması düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
One of the most important parameters used in water resources management and development projects is plant water consumption amounts. In this research, it was aimed to determine the spatial and temporal changes of the daily average reference plant water consumption (ETo) in ten-day periods for Şanlıurfa province by using daily climate series for many years and to determine the spatial and temporal changes of the net irrigation water need (dnet) of the cotton and corn plants grown in ten-day periods. is intended to be determined. Within the scope of the purpose, provided daily for many years (2000-2021) from a total of 11 meteorological observation stations located within and outside the provincial borders of Şanlıurfa; Minimum and maximum temperature (⁰C), sunshine duration (hours), average relative humidity (%) and wind speed (m/s) data were used as basic material. With the help of the Cropwat 8.0 software program developed by FAO, ten-day average reference plant water consumption (mm) values were calculated for each station using the Penman-Monteith method for many years. Based on the ten-day average ETo values obtained, maps in which the average reference plant water consumption in ten-day periods for all months for Şanlıurfa province and the net irrigation water need of cotton and corn plants in ten-day periods for an irrigation season are determined by using the inverse distance method in the geographical information system environment. has been created. According to the study results, monthly average ETo values in ten-day periods; It varied between 7.67 mm and 89.20 mm. While there were significant increases in ETo values in the south and southeast of the province, it was determined that there was a decrease in ETo values in the north and southwestern parts under the influence of Atatürk, Birecik and Karkamış dams. However, during an irrigation season, the highest dnet value for cotton and corn plants was determined as 112.78 mm in the third ten-day period of July for the cotton plant, while it was determined as 92.90 mm in the third ten-day period of August for the corn plant. It is recommended that the ETo values obtained as a result of the study be taken into account in determining the plant water consumption (ETc) of the plant pattern of the region and the net irrigation water needs of the cotton and corn plants grown in an irrigation period. At the same time, it is thought that the study will contribute to the literature.
Benzer Tezler
- Kiraz bahçelerinde damla ve mikro yağmurlama sulama yöntemlerinin ekonomik yönden karşılaştırılması
Economical comparison of drip and micro sprinkler irrigation methods for cherry orchards
HÜSEYİN TEVFİK GÜLTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
ZiraatTrakya ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YEŞİM ERDEM
- Marmara Bölgesinde referans bitki su tüketiminin alansal ve zamansal değişimi
Spatial and temporal change of reference crop evapotranspiration in Marmara Region
CHARIFA ARABI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatBursa Uludağ ÜniversitesiBiyosistem Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURAK NAZMİ CANDOĞAN
- Sudan'nın günlük referans bitki su tüketiminin deterministik ve stokastik yöntemlerle modellenmesi
Modeling of daily reference evapotranspiration using deterministic and stochastic methods of Sudan
MAWADDA AHMED MOHAMMED ABDALLAH
Doktora
Türkçe
2023
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLAL CEMEK
- Harran ovası koşullarında tartılı lizimetre ile yoncanın su tüketiminin belirlenmesi ve tahmin yöntemleriyle karşılaştırılması
Determining the water consumption of alfalfa under Harran plain condition by the use of weighing lysimeter and comparison with the predicting methods
MEHMET SAMİ NACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatHarran ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ FUAT TARI
- Referans bitki su tüketiminin ölçülmesinde yeni bir lizimetrenin kurulması ve kullanılması
Installing and using a new lysimeter to measure of reference evatranspiration
ELVAN IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. TEKİN KARA