Geri Dön

Akdeniz'de kentsel doku ile yaşam arasındaki etkileşim: Bodrum örneği

Interaction between urban texture and life in the Mediterranean: The case of Bodrum

PDF İndir

  1. Tez No: 864643
  2. Yazar: ECE İLETİR BÖLÜKBAŞ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ARBİL ÖTKÜNÇ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: davranışsal haritalama, kentsel kullanım, kentsel doku, Akdeniz, Bodrum, kentsel açık mekân, kamusal yaşam, insan ölçeği, insan-mekân etkileşimi, Jan Gehl, meydan, Halikarnassos, behavioral mapping, urban use, urban texture, Mediterranean, Bodrum, urban open space, public life, human scale, human-space interaction, Jan Gehl, square, Halicarnassus
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Bina Bilgisi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 207

Özet

Endüstrileşmeyle birlikte kentler gündelik hayatın hızına uyum sağlayabilecek bir dönüşüm sürecine girmişlerdir ancak kentsel yaşamın aynı hızla bu dönüşüme adapte olması mümkün olmamıştır. Kentsel yaşamın niteliği sorgulanmaya başlanarak kentsel kullanımın analiz edildiği yeni bir disiplin oluşmuştur. Antik adı Halikarnassos olan ve binlerce yıldır Akdeniz'in farklı kültürlerinin etkileşimine sahne olmuş Bodrum'u Akdeniz bağlamında irdeleyerek yaşamın büyük çoğunluğunun geçtiği kentsel açık mekânlarını analiz etmek bu tezin ana konusudur. Bu tez kapsamında üç farklı kent dokusuna sahip olan Bodrum'da farklı kent dokularından üç alan seçilmiştir. Bu alanlar Tepecik Meydanı, Aya Nikola Meydanı ve Kumbahçe Bölgesi'dir. Kentsel yaşamın kentin farklı dokularıyla olan etkileşimi sorgulanarak Bodrum'un açık mekânla kurduğu ilişki anlamlandırılmaya çalışılmıştır. Tezin ilk bölümünde tez konusuna dair temel bilgiler verilerek amaç, kapsam, kullanılan yöntem ve araçlar açıklanmıştır. Tezin ikinci bölümünde kentin niteliğini sorunsallaştıran Camilo Sitte, Jane Jacobs, Jan Gehl, Christopher Alexander, William H. Whyte'ın yaklaşımlarına değinilmiştir. Bu isimlerle birlikte alana katkısı olan Donald Appleyard, Kevin Lynch, Bill Hillier'in çalışmaları da örneklenerek kentsel kullanım araştırmalarının genel perspektifi çizilmiştir. Kentsel kullanım araştırmaları kapsamında davranışsal haritalamanın kuramsal altyapısı ve yöntemi açıklanmıştır. Jan Gehl'in birçok kentte Public Space Public Life (PSPL) adı altında uygulamaya devam ettiği kentsel kullanım analiz çalışmaları açıklanmıştır. Bu çalışmalardan Bodrum'la bağlantı kurabilecek üç kıyı kenti; Brighton & Hove / İngiltere, Bern / İsviçre ve Sidney / Avustralya çalışmaları incelenerek örneklendirilmiştir. Ayşegül Cankat'ın açık ve yarı açık mekânın bilgisini edinme çalışmaları, William Whyte'ın time-lapse yöntemiyle yaptığı araştırmalar açıklanmıştır. Bütün bu çalışmaların kentsel kullanım araştırmaları hakkında geniş bir perspektif sunarak alan araştırmasına altlık oluşturması hedeflenmiştir. Tezin üçüncü bölümünde Akdeniz ve Akdeniz bağlamında Bodrum incelenmiştir. Akdeniz kentlerinin ortak özellikleri, geleneksel mimarisi, iklim ve doğa ile etkileşimi açıklanarak açık mekânla kurduğu ilişki anlamlandırılmıştır. Mimarisinin kökenini Akdeniz'de coğrafi olarak yakın olduğu Oniki Ada'dan alan Bodrum'un tarihçesi, kentsel morfolojisi, geleneksel konut tipleri, kentsel açık mekânları incelenmiştir. Bodrum kent merkezinde Türk Mahallesi, Çarşı Mahallesi ve Rum Mahallesi olmak üzere üç farklı kentsel dokunun mevcut olduğu belirtilmiştir. Bodrum hakkında güncel eleştiri ve önerilere yer verilerek günümüzdeki durumu değerlendirilmiştir. Tezin ikinci ve üçüncü bölümlerinde edinilen bilgilerin ışığında belirlenen alanlarda alan araştırması yapılmıştır. Araştırma yöntemi olarak Jan Gehl'in yöntemi ve ihtiyaç doğrultusunda William Whyte'ın çekim yöntemi alanlara adapte edilerek kullanılmıştır. Alanların mekânsal/biçimsel özellikleri incelenip üç boyutlu modellenerek kentle kurduğu ilişkiye farklı açılardan yaklaşılmıştır. Gözlem sırasında davranışsal haritalama, fotoğraflama, not alma, kamera ile çekim yapma, sayım, takip etme gibi yöntemlerle kentsel kullanım anlaşılmaya çalışılmıştır. Yapılan gözlemler belgelenerek veri seti haline getirilmiştir. Tezin son bölümünde ise gözlem ve analiz verileri değerlendirilerek tezin giriş bölümünde belirtilen araştırma sorularının yanıtları verilmiştir. Bodrum'un farklı kentsel dokuları kendi bağlamlarında ve bir arada değerlendirilerek eksik ve öneriler belirtilmiştir. Farklı kentsel dokuların niteliğinin kentsel yaşamda hala izlerinin takip edilebildiği açıklanmıştır. Son olarak kentsel kullanım niteliğini arttırmayı ve Akdeniz kenti kentsel kullanım literatürüne katkı sağlamayı hedefleyen bu çalışmada kapsama alınmayan ancak yapılmasının faydalı olacağı öneriler ve gelecekte yapılabilecek çalışma fikirleri sunulmuştur.

Özet (Çeviri)

With the Industrial Revolution, cities have entered a transformation process in order to adapt to the speed of daily life, but it has not been possible for urban life to adapt to this transformation at the same speed. In consequence, the quality of urban life began to be questioned and a new discipline about urban use analysis was formed. The main subject of this thesis is to examine Bodrum, whose ancient name was Halicarnassus and which has been the scene of Mediterranean's cultural interactions for thousands of years, in the context of the Mediterranean and to analyze urban open spaces where the majority of life takes place. Bodrum has three different urban textures and within the scope of this thesis, three areas from different urban textures were selected. These areas are Tepecik Square, Aya Nikola Square and Kumbahçe Region. Interaction between urban life and different textures of the city was questioned and Bodrum's relationship with open space was tried to be interpreted. In the first chapter of the thesis; basic information about the research topic, purpose, scope and methods were given. In the second chapter of the thesis; approaches of Camilo Sitte, Jane Jacobs, Jan Gehl, Christopher Alexander, William H. Whyte, who problematize the quality of the city were mentioned. Donald Appleyard, Kevin Lynch and Bill Hillier who contributed to urban use studies were referred. Within the scope of urban use research, the theoretical background and method of behavioral mapping were explained. Jan Gehl's urban use analysis studies, which he continues to implement in many cities under the name of Public Space Public Life (PSPL), were explained. Three coastal cities that have similarities with Bodrum from Gehl's PSPL studies; Brighton & Hove / United Kingdom, Bern / Switzerland and Sydney / Australia were examined and exemplified. Ayşegül Cankat's studies about obtaining knowledge of open and semi-open spaces and William Whyte's research with the time-lapse method were explained. All of these studies were aimed to provide a broad perspective on urban use literature and a basis for field research. In the third chapter of the thesis, the Mediterranean and Bodrum in its context were examined. The common characteristics of Mediterranean cities, traditional architecture, interaction with climate and nature were explained and the relationship with open space was interpreted. History, urban morphology, traditional housing types, and urban open spaces of Bodrum, whose architecture originates from the Dodecanese Islands in the Mediterranean, were examined. Three different urban textures of Bodrum city center were stated: Turkish Quarter, Bazaar Quarter and Greek Quarter. Also current criticism and suggestions about Bodrum were mentioned and evaluated. In the direction of the information obtained from second and third chapters of the thesis, field research was conducted at determined areas. Jan Gehl's method was used and William Whyte's filming method was adapted to the field in line with the requirements. In order to understand the relationship between selected areas with the city from different perspectives, spatial/formal characteristics of the areas were examined and three-dimensional models were made. During observations; behavioral mapping, photography, taking notes, filming, counting and tracking methods were used. As a result, observations were documented and turned into a data set. In the conclusion chapter of the thesis, the data gained from the field research process were evaluted and research questions, which stated in the introduction chapter of the thesis, are answered. Bodrum's different urban textures were evaluated firstly in their own context, secondly together and suggestions were stated. It was explained that quality of different urban textures can still be traced in urban life. Finally, in this study, which aims to increase the quality of urban use and contribute to the urban use literature of the Mediterranean cities, suggestions that not included in the scope but would be useful to make and ideas for future researches were presented.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    112215

    Çevresel imaj-kimlik-anlam bağlamında Akdeniz bölgesindeki turizm binalarının incelenmesi

    Examination of the touristic buildings in Mediterranean region on image-identity-meaning aspects

    MUALLA KANCIOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bina Bilgisi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MİNE İNCEOĞLU

  2. Tez No

    305193

    Tarihi kentlerin canlandırılmasına yönelik sürdürülebilir yönetim stratejileri: Balıkesir-Ayvalık örneği

    Sustainable management strategies for revitalization of the historical cities: Case study of Balikesir-Ayvalik

    BURCU BÜKEN CANTİMUR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İLGİ AŞKUN

  3. Tez No

    184413

    Lübnan-Trablus kentsel sit alanının koruma sorunsalı ve koruma-planlaması için yönlendirici kavramsal çerçeve

    Problems of protection of the urban site of Tripoli-Lebanon and a guiding conceptual outline for its planning

    KHALED TADMORİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Kentsel Koruma ve Yenileme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYKUT KARAMAN

  4. Tez No

    594022

    Byzantine heritage depicted: the aqueduct of Valens in the historical topography of Istanbul

    Tasvirdeki Bizans mirası: İstanbul'un tarihi topografyasında Valens Su Kemeri

    FATMA SARIKAYA IŞIK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    MimarlıkOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİN YONCACI ARSLAN

  5. Tez No

    539307

    Tarihi kent peyzajlarını koruma: Antalya Kaleiçi örneği

    Protection of historical city landscapes: Antalya Kaleiçi case study

    OĞUZHAN ÖZÇATALBAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Peyzaj MimarlığıAkdeniz Üniversitesi

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. REYHAN ERDOĞAN

Geri Dön