Çevresel imaj-kimlik-anlam bağlamında Akdeniz bölgesindeki turizm binalarının incelenmesi

Examination of the touristic buildings in Mediterranean region on image-identity-meaning aspects

PDF İndir

Tez No: 112215
Yazar: MUALLA KANCIOĞLU
Danışmanlar: PROF. DR. MİNE İNCEOĞLU
Tez Türü: Doktora
Konular: Mimarlık, Architecture
Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
Yıl: 2001
Dil: Türkçe
Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
Ana Bilim Dalı: Bina Bilgisi Ana Bilim Dalı
Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
Sayfa Sayısı: 178

Özet

Bu araştırmada, bireyin psikolojik gereksinimlerini karşılamaya yönelik olan çevresel imaj-kimlik-anlam oluşturulması konularına yer verilmekte; bu konulara ilişkin olarak Akdeniz Bölgesi'ndeki turizm alanlarında yapılanları inceleyerek kullanıcı beklentilerini ve kullanıcı-tasarımcı iletişimini belirlemek amaçlan maktadır. Doğal ve yapısal çevrenin özgün nitelikleri ile yeni yapılar arasında kurulması gereken optimum ilişki, çevresel değerlerin korunması yanında, bireyin görsel ve psikolojik temelli çevresel beklentilerini karşılayabilen bir çevre sistemini de oluşturmaktadır. Bireyin doğal-yapay ve sosyo-kültürel çevresiyle iletişim biçimi, hayat tarzını belirleyici bir özellik taşımaktadır. Bu nedenle, çevresel niteliklerin veya iletişim biçiminin değişmesiyle; bireyin hayata bakış tarzı, yaşama biçimi, ruhsal duru mu gibi sistemlerin etkilenmesi veya farklılaşabilmesi mümkündür. Birey-çevre iletişimi sonucunda birey çevresini yorumlamakta; bu bilgileri kısa- orta-uzun süreli olmak üzere hafızasına yerleştirmektedir. Bireyin deneyimsel alt yapısını oluşturacak bilgi birikimlerinin temeli, çocukluk ve gençlik yaşlarına dayanmakta olup; bu birikimler, bireyin çevreyi algılama, bilme ve değerlen dirmesinde esas belirleyici faktörü oluştururlar. Bireyin eski ve yeni deneyim lerine ilaveten, bireyin o andaki ruh durumu, kişilik özellikleri, kültürü, eğitimi, mesleği, yaşı vb. faktörler kaçınılmaz olarak bireyin çevre ile iletişiminin yönünü tayin ederler. Bireyin algısal-zihinsel gereksinmelerine bağlı olarak çevreden beklentileri, bireysel farklılıklar gösteren geniş kapsamlı özelliklerden oluşmaktadır. Bu nedenle, birey veya grubu sadece optimum düzeyde tatmin edebilen bir çevre oluşturulması amaçlanabilir. Çevre, duygusal açıdan bireyi tatmin edebilmeli; yani birey üzerinde güzel duygular uyandırabilmeli, huzur ve güven vermelidir. Bunların yanısıra, çevre bireyi kendisi hakkında düşündürebilmeli, etkileyebilmelidir. Bütün bunlar beraberinde belli bir imajı, kimliği ve anlamı taşıyan çevrenin korunması veya oluşturulması gerektiğini yansıtmaktadır. Çevresel imaj, kimlik ve anlam kavramları, birbirleriyle yakın ilişkili ve benzer özelliklere sahip olmakla beraber, bazı özel hususlar ile birbirinden ayırt edile bilinir:İmaj, gerçek çevrenin kişisel yoruma dayalı olarak zihinde şema haline dönüşmesi sürecidir. - Kimlik, birey-çevre iletişimi neticesinde, çevrenin özgün ve belirgin karakterini oluşturan niteliklerin farkında olunması ile belirlenir. Kimliği, belirleyen birey; oluşturan ise çevresel özelliklerdir.-Anlam, çevrenin sunduğu sözsüz mesajları, bireyin duygusal algısıyla kavraması neticesinde belirlenen etkileyici özelliklerden oluşmaktadır. Çevrenin kimliği, toplumun farkına vardığı çevresel değerlerden oluşur. Çevrenin imajı ve anlamı ise, bireyin çevreyi değerlendirilmesine bağlı olarak belirlenir. Turizm binası ve bulunduğu yörenin etkin değerlerine ilişkin olarak, kullanıcıların tercih, beğeni ve değerlendirmelerini öğrenmek; bina ve çevresinde oluşturulan imaj-kimlik-anlam hakkındaki kullanıcı görüşlerini belirlemek; ayrıca yapısal çevrenin tasarımcıları ile kullanıcıları arasındaki iletişimi irdelemek amacıyla alan çalışması yapılmıştır. Alan çalışması, gözlem, görüşme ve anket yöntemlerini kullanarak Antalya- Kaleiçi, Antalya-Kemer ve Muğla-Bodrum'da yeralan toplam sekiz turizm bina sında yapılmıştır. Turizm binalarının yetkilileri ile yapılan görüşmeler neticesinde binaya ait özel bilgilere; kullanıcılar ve mimarlarla yapılan anketler ile alan çalışmasının amacına yönelik sorulara cevap alınmaya çalışılmıştır. Alan çalışmasının sonuçları şöyle özetlenebilir: - Antalya-Kaleiçi'ndeki turizm binalarının tercih edilmesinin en önemli nedenleri, tarihi bir çevrede olması, deniz manzarasına hakim olması ve yörenin ikliminin ılıman oluşu olarak sıralanabilir. - Antalya-Kemer'deki turizm binalarının tercih edilmesinin en önemli nedenleri, doğal güzelliklerin yoğun olduğu çevrede olması, denizden yararlanabilme olanağı ve yörenin ikliminin ılıman oluşu olarak sıralanabilir. - Muğla-Bodrum'daki turizm binalarının tercih edilmesinin en önemli nedenleri, doğal güzelliklerin yoğun olduğu çevrede olması, denizden yararlanabilme olanağı, çevrede tarihi doku ve kalıntıların bulunuşu, binanın sunduğu konfor koşulları ile yörenin ikliminin ılıman oluşu olarak sıralanabilir. - Antalya-Kaleiçi Yöresi'nin turistlere göre kimliğini oluşturan unsurlar, tarihi bir çevre olması, deniz manzarasına hakim olması ve iklimin ılıman oluşudur. -Antalya-Kemer Yöresi'nin turistlere göre kimliğini oluşturan unsurlar, doğal güzellikler, denize ait özellikler ve iklimin ılıman oluşudur. - Muğla-Bodrum Yöresi'nin turistlere göre kimliğini oluşturan unsurlar, denize ait özellikler, doğal güzellikler, tarihi doku ve kalıntılar ve iklimin ılıman oluşudur. -Yörelerin her birinin tercih edilme nedenleri ile kimliğini oluşturan unsurlar karşılaştırıldığında, genelde aynı özellikler olduğu görülmektedir. Denilebilir ki, yöreler kazandıkları kimlikleri nedeniyle turist çekmektedir.-Turistlerin, turizm binalarının mimari özelliğine önem verdikleri görülmüştür. Turistlerin hemen hepsinin, Akdeniz'deki turizm binalarının Türkiye ve Akdeniz'in mimari kimliğini yansıtmasına birinci derecede önem verdikleri; yine turistlerin çoğunun, farklı bir mimari çevrenin yaratılmasına ikinci derece önem verdikleri görülmüştür. Turistlerin, turizm binalarının servis ve olanakları konusunda öncelikli tercihlerde bulunmamalarından, servis hizmetine önem vermedikleri anlamı çıkartılamaz. Çünkü, araştırma yapılan binalar birinci sınıf tatil köyleri veya dört- beş yıldızlı otellerden oluşmaktadır; bu nedenle bu binaları tercih edenler zaten belirli bir servis hizmetini beklemektedir. - Antalya-Kaleiçi Yöresi'ndeki turizm binaları, bina-sokak ilişkisini yansıtan kentsel dokusu ve geleneksel mimari anlayışı sergileyen bina cepheleri ile turistlerin zihninde kalıcı etki yaratmaktadır. Ayrıca, binanın iç dekorasyon özellikleri de ilgi çekmektedir. -Antalya-Kemer Yöresi'ndeki turizm binaları, doğal çevre düzenlemeleri ile turistlerin zihninde kalıcı etki yaratmaktadır. Ayrıca, binalar arasında oluşturulan kentsel doku da ilgi çekmektedir. - Muğla-Bodrum Yöresi'ndeki turizm binaları, birbirlerine benzeyen biçim ve oranları, dış görünüşleri ve binalar arasındaki kentsel doku ile turistlerin zihninde kalıcı etki yaratmaktadır. Ayrıca, binaların iç mekan özellikleri de ilgi çekmektedir. - Turizm binaları ve çevresinin, tercih edilme nedenlerinin, zihinde kalıcı etki yaratan faktörlerinin ve kimliğini oluşturan unsurların, genelde yörelerin ağırlıklı olarak sahip olduğu çevresel değerlerden meydana geldiği belirlenmiştir. - Bireyin bina ve çevresine ait tercih ve beğenilerinin yaş, eğitim, kültür, gelir vb. faktörlerden dolayı çok farklı olabilmesi; tüm bireyleri optimum olarak tatmin edebilen mimari çevrelerin oluşturulabilinmesi konusundaki güçlüğü belirtmekte olup, önemini vurgulamaktadır. - Bu araştırmaya göre, kullanıcıların çoğunun, mimarın tasarım amaçlarının farkında olduğu, iletmek istediği imaj ve anlamları aynen veya yaklaşık olarak algıladığı belirlenmiş olup; mimar-kullanıcı iletişiminin orta düzeyde olduğu söylenebilir. Araştırma sonucunda elde edilen veriler, bina tasarım ve yapımı sırasında öncelikli olarak çevresel niteliklerin (doğal, tarihi, kültürel veya yöresel çevre nitelikleri gibi) korunması gerekliliğini bir kez daha ortaya koymaktadır. Mevcut çevresel nitelikleri gözeterek yapılan bina tasarım ve uygulamaları, çevrenin en az tahrip edilmesine, çevreden en iyi şekilde yararlanılmasına, doğanın dengesinin korunmasına ve dolayısıyla ekonomik bir yapılanmaya neden olacaktır. Ayrıca, çevrenin kullanıcılarının da, bu konunun üzerinde ısrarlı bir şekilde yoğunlaşması da, çevre bilincinin günümüzdeki önemini vurgulamaktadır. Bina tasarım sürecinde, çevreye uyumlu yapılar planlanması yanında; mekanların, kullanıcıların psikolojik gereksinimlere cevap verecek biçimde planlanması gerekliliğinin de ön plana alınarak, belirgin kimlik-anlam- imajın ortaya konulması da ana amacı oluşturmalıdır. Çevresel verilerle uyumlu ve algısal-zihinsel gereksinimlere cevap veren yapılar, çevrenin korunması ve bireyin psikolojik gereksinimlerinin giderilmesi bakımından iki farklı yönü olan,fakat birbirleriyle içice olup, ortak bir amaca hizmet etmektedir. Bu ise, birey- çevre etkileşim sisteminin en iyi düzeyde kurulması sonucunda bireyin fiziksel ve psikolojik temelli ihtiyaçlarının giderilmesi amacıdır.

Özet (Çeviri)

In this study covers the environmental image - identity - meaning creation for the individual's psychological requirements and it is aimed to determine the user ex pects for those made in the touristical sites in Mediterranean region and user- designer communication. The optimum relation that has to be established between the authentic character istics of the natural and structural environment and new buildings, in addition to the protection of the environmental values it creates an environmental system that replies the individual's environmental expectations based on the visual and psychological needs. The individual's communication method with his natural artificial environment de termines his lifestyle. Therefore when the environmental characteristics or com munication method is changed, individual's life perspective, lifestyle, psychic state and other such systems might also be effected and changed. As a result of the individual environment relation, the individual interprets his/her environment and takes this information into his/her mind for short, long or middle terms. The information that shall constitute the experience infrastructure of the individual based on the childhood and youth years, they are the main determinant factor for individual's understanding, knowledge and evaluation of the environ ment. In addition to the previous and new experience of the individual, the current mental state of the individual, personel characteristics, his/her culture, education, occupation, age and other such factors determines the direction of the individual's environmental communication. Depending on the perpective and mental requirements of the individual, his/her expectations from the environment consists of different characteristics with a large coverage. Therefore, it can be aimed to creating an environment that satisfies the individual and the group at the optimum level. The environment should be able to satisfy the individual in the sensitive aspects and give reliability and peace of mind. Besides these, environment should make the individual think about it and effect him/her. All these reflect the requirement for the protection or creation of an environment having a certain image, identity or meaning. Although environmental image, identity and meaning concepts have similar and related meanings, in some ways they are different than each other; xiv -. Image is the process of making a schema in the mind of the individual from the real environment by his/her personel interpretation.,. Identity is determined by the realization of the authentic and dominant charac teristics as a result of the individual - environment communication. Individual determines the identity but environment characteristics create it.. Meaning consists of the effective characteristics determined by the understanding of the preamble messages of the environment by the sensitive perception of the individual.. Identity of the environment consists of the environmental values realized by the community. The image and meaning of the environment is determined by the evaluation of the environment by the individual. Related to the touristical buildings and the dominant values of the area where it is situated in, the works are based on understanding of the users preference, enjoy ments and evaluations; determination of the user opinions on the image identity- meaning of this building and its surroundings; and study on the communication between the designers and users of the structural environment. Area study was carried out by using observation, interview and poll methods at eight touristical buildings in Antalya-Kaleiçi, Antalya-Kemer and Muğla-Bodrum. While the interviews are made with the touristical buildings managers to find out the information related to the building, the answers for the questions on the aim of the area work are tried to be found by the polls given to the users and designers. The result of the area study can be summarized as follows:. The most important reasons to prefer the touristical buildings in Antalya-Kaleiçi are the building that are in a historical environment, having a sea view and the mild climate conditions in the area.. The most important reasons to prefer the touristical buildings in Antalya-Kemer are the buildings that are in an environment reach of natural beauties, the avail ability of the sea and the mild climate conditions in the area.. The most important reasons to prefer the touristical buildings in Muğla-Bodrum are the buildings that are in an environment reach of natural beauties, the avail ability of the sea, the existence of the historical buildings and construction in the area, comfort of the building and the mild climate conditions in the area.. The factors that make the identity of the Antalya -Kaleiçi region for the tourists are the historical environment, having a sea view and mild climate conditions.. The factors that make the identity of the Antalya -Kemer region for the tourists are the natural beauties, sea characteristics and mild climate conditions.. The factors that makes the identity of the Muğla-Bodrum region for the tourists are the natural beauties, sea characteristics, historical buildings and structures and mild climate conditions. XV-. When we compare the reasons for preference and identity factors for each region, it can be seen that they are the same characteristics in general. It can be concluded that the regions are attracting tourists by the identity obtained by them.. It was seen that the tourists consider the architectural structure of the touristical buildings. Nearly all the tourists mentioned that it is primarily important for them that the touristical buildings in Mediterranean have to reflect the characteristics of Mediterranean and Turkey; and most of the tourist also state that they sec ondarily consider to create a different architectural environment. We can not conclude that the tourists are not pay any attention to the service and other facilities since the tourist do not make priority choices for the service and other facilities of the touristical buildings. The reason is that the touristical buildings where we carried out our study were five star hotels and first class holiday villages. Therefore those preferring these buildings have some service expec tations.. Touristical buildings in Antalya-Kaleiçi region create a permanent effect on the tourists' minds by the city structure reflecting the building street relationship and building claddings reflecting the traditional architecture. Furthermore the internal decoration of the building is also attractive for tourists.. Touristical buildings in Antalya-Kemer region create a permanent effect on the tourists' minds by natural environment landscapes. Furthermore the city struc ture created among the buildings is also attractive for tourists. ¦ Touristical buildings in Muğla-Bodrum region creates a permanent effect on the tourists minds by their similar shapes and sizes, outer views and city structure between the buildings. Furthermore the place structure of the buildings is also attractive for tourists. ¦ It was determined that touristical buildings and its surroundings' reason of pref erences, factors creating temporary effects in mind are as a result of the domi nant values of the regions and environmental values.. Since-the preferences and likes of the individual for the individual and his/her environment can vary according to different factors such as age, education, culture, income, etc., it is very difficult to create an architectural structure that satisfies all the individuals at the maximum level and the importance of this is emphasized. ¦ According to this study, it was determined that most of the users are aware of the design purposes, understands the image and meanings identically or simi larly and the architect and user communication is at medium levels. The data obtained as a result of this study, shows that first of all the environmental characteristics (such as natural, historical, cultural or regional environmental char acteristics) has to be protected during the building design and construction. Build ing design and applications made by considering the existing environmental char acteristic results the minimum destruction of the environment, maximum benefit ing from the environment, protection of the environmental equilibrium and there- XVIfore economical construction. Furthermore intensive requirements of the environ ment users on this subject also emphasize the importance of the environmental conscious on these days. At the building design stage, besides planning the build ings suitable with the environment, these places should also satisfy the psycho logical requirements of the users and therefore a definite identity-meaning-image should also be determined. The buildings that are in accordance with the environ mental data and satisfying the perceptive and mental requirements have two dif ferent aspects- environmental protection and satisfying the physiological require ments of the individual- but both of them are in close relation with each other and serves for the same purpose. This is the satisfaction of the individual requirement stem from physical and psychological needs by using the individual-environment interact on system in the best way. - XVII

Benzer Tezler

Tez No
104175
Sanayii yapılarında üretim rolü ve idare bölümü arasındaki biçimleniş özellikleri
Formal properties between the production hall and the adminstration section in the industrial buildings
ÖMER ÇAMOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Mimarlık İstanbul Teknik Üniversitesi
Mimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METE S. ÜNÜGÜR
Tez No
252761
Diyarbakır Diclekent Bulvarı üzerinde bulunan konut yapılarındaki cephelerin imaj, kimlik, anlam boyutunda değerlendirilmesi
The determination of apartment buildings on Diclekent Boulevard in diyarbakir in the concept of image, meaning and identity
SELİN ERDOLU YAKUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Mimarlık Dicle Üniversitesi
Mimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. F. DEMET AYKAL
Tez No
65311
Konut yakın çevresinin değerlendirilmesinde bireysel algılamanın rolü
The role of individualistic perception in the evaluation of residental immediate environment
ONUR KARAGENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Mimarlık Çukurova Üniversitesi
Mimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAMER GÖK
Tez No
652843
İkonik mimarlık kapsamında Konya'daki modern mimari yapılarının kent kimliğine etkisi
Within the scope of iconic architecture, the impact of modern architectural structures in Konya on urban identity
SADDAM MOHAMMED ABDULWALI HAZAEA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Şehircilik ve Bölge Planlama Necmettin Erbakan Üniversitesi
Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEMİHA SULTAN TEKKANAT
Tez No
112218
Mimaride yer: Yapının araziyle ilişkisinin kavramsallaştırılması (1980-2000)
Place in architecture: Conceptualisation of the relation between site and building (1980-2000)
A. SENEM DEVİREN
Doktora
Türkçe
2001
Mimarlık İstanbul Teknik Üniversitesi
Bina Bilgisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA YÜREKLİ

Geri Dön