Geri Dön

Eksik-belirlenim problemi ve doğa bilimi üzerine tartışmalardaki yeri

The underdetermination problem and its place in debates on natural sciences

PDF İndir

  1. Tez No: 864776
  2. Yazar: SOYKAL YAKIN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET KUYURTAR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Felsefe, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Eksik-belirlenim problemi, geçici eksik-belirlenim açmazı, bilimsel gerçekçilik, kuram seçimi, bilim tarihi, epistemik pozisyon, düşünülmemiş alternatifler argümanı, Underdetermination problem, trensient underdetermination predicament, scientific realism, the problem of theory selection, history of science, epistemic position, unconceived alternatives
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ege Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sistematik Felsefe ve Mantık Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 214

Özet

Bu tezin konusu, eksik-belirlenim probleminin ilgili literatürden yararlanarak açıklanması, farklı versiyonları değerlendirilerek problemin en savunulabilir versiyonunun belirlenmesi, bu versiyonuyla problemin bilim felsefesinde doğa bilimlerinde ortaya atılan bilimsel kuramlar hakkındaki temel tartışmalar bakımından yerinin saptanması ve bu tartışmalara sağlayabileceği katkıların değerlendirilmesidir. İlgili tartışmalar, bu bakımdan gerekli görülen yönleriyle ve tezin amaçları doğrultusunda gerekli görüldüğü kadarıyla ele alınmıştır. Bu konu ile amaçlanan, eksik-belirlenim probleminin doğa bilimlerine dair sorgulamaların önemli bir parçası olduğunu ve en savunulur versiyonuyla ortaya konduğunda problemin bu tartışmalara açacağı imkânları göstermektir. Bunun için öncelikle problemin farklı ifade ediliş biçimleri incelenip her birine yöneltilen itirazlarla birlikte aralarındaki farklar değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme sonucunda, Stanford'un“geçici eksik-belirlenim açmazı”olarak adlandırdığı eksik-belirlenim versiyonunun problemin iddialarını diğer versiyonlara göre daha etkili şekilde ortaya koyma imkânı verdiği, ancak problemin en savunulabilir ifadesine ulaşması için geçici eksik-belirlenim açmazına bazı eklemeler yapılması gerektiği tespit edilmiştir. İlk bölümün sonunda önerilen bu yeni ifade“yeni açmaz”olarak adlandırılmıştır. Ardından, ikinci bölümde eksik-belirlenim kavramsallaştırmasıyla yakından ilgili olan bilimsel gerçekçilik, kuram seçimi ve bilim tarihinde süreklilik tartışmaları, temel argümanları üzerinden incelenmiştir. Son bölümde ise Stanford'un düşünülmemiş alternatifler argümanı üzerinden ve onun detaylandırmadığı“epistemik pozisyon”ifadesinin detaylı şekilde kavramsallaştırılması yoluyla ele alınan yeni açmazın ikinci bölümün tartışmalarına katkısı değerlendirilmiştir.

Özet (Çeviri)

The subject of this thesis is to explain the underdetermination problem by making use of the relevant literature, to determine the most justifiable version of the problem by evaluating it's different versions, to determine the place of the problem with this version in the main debates about scientific theories raised in the natural sciences in the philosophy of science, and to evaluate what contribution it can make to these debates. The debates which is related to this issue have been discussed in this regard, in the aspects deemed necessary and to the extent deemed necessary in line with the aims of the thesis. The aim of this work is to show that the problem of underdetermination is an important part of the inquiries into natural sciences and to show the possibilities that the problem will open to these discussions when presented in its most defensible version. For this purpose, first of all, different versions of the problem were examined and the differences between them were evaluated together with the objections to each of them. As a result of this evaluation, it was established that the underdetermination version, which Stanford calls the“transient underdetermination predicament”, provides the opportunity to put forward the claims of the problem more effectively than other versions, but some additions must be made to the transient underdetermination predicament in order to reach the most defensible expression of the problem. This new expression proposed at the end of the first chapter is called“new predicament”. Then, in the second chapter, scientific realism, theory selection, and discontinuity of the history of science, the debates which are closely related to the conceptualization of underdetermination, are examined through their basic arguments. In the last chapter, it is evaluated the contribution of the new predicament to the discussions of the second part, through Stanford's unconceived alternatives argument and the detailed conceptualization of the concept of“epistemic position”, which he did not elaborate.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    906043

    Subjectivité chez Hegel

    Hegel'de Öznellik

    CANSU AKARSU

    Doktora

    Fransızca

    Fransızca

    2024

    FelsefeGalatasaray Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET TÜRKER ARMANER

  2. Tez No

    827860

    Derin öğrenme ve büyük veri analitiği yöntemleriKullanarak Covid-19 yayılımının ileriye dönük tahmini

    Forecasting the spread of covid-19 using deep learning and big data analytics methods

    CYLAS KIGANDA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolGazi Üniversitesi

    Bilgisayar Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUHAMMET ALİ AKCAYOL

  3. Tez No

    689644

    An intelligent 3D placement methodology for drone networks

    Dron ağlarında akıllı 3B yerleştirme metodolojisi

    ÇAĞLAR KARAHAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BERK CANBERK

  4. Tez No

    655544

    Toplumsal davranışın etmen temelli modellemesi: Organ bağışı örneği

    Agent based modeling of social behaviour: The case of organ donation

    ZAFER EREN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ CAFER ERHAN BOZDAĞ

  5. Tez No

    293969

    Yöresel mimarinin ve kırsal dokunun korunması: Artvin Şavşat Balıklı Mahallesi örneği

    Protection of vernacular architecture in rural areas- Example of Balikli District in Artvin Şavşat

    ELİF AYDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. S. YILDIZ SALMAN

Geri Dön