Çocukluk çağı travmaları ile somatizasyon arasındaki ilişkide stresle başa çıkma ve algılanan sosyal desteğin aracı rolünün incelenmesi
Examining the mediating role of coping with stress and perceived social support in the relationship between childhood trauma and somatization
- Tez No: 864803
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM ŞENER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Çocukluk Çağı Travmaları, Somatizasyon, Stresle Başa Çıkma, Algılanan Sosyal Destek, Childhood Traumas, Somatization, Coping with Stress, Perceived Social Support
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 162
Özet
Bu araştırmanın temel amacı yetişkin bireylerin çocukluk çağı travmaları ve somatizasyon düzeyleri arasındaki ilişkide stresle başa çıkma ve ruh sağlığı için koruyucu bir faktör olduğu düşünülen bireyin algıladığı sosyal desteğin aracı rolünü incelemektir. Araştırmanın alt amacı ise çocukluk çağı travmaları ve somatizasyon değişkenlerini yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim düzeyi, ekonomik düzey ve psikolojik yardım alma ihtiyacı hissedip hissetmeme sosyodemografik değişkenleri açısından incelemektir. Araştırmanın evrenini Sakarya ilinde ikamet eden 282'si (%56) kadın, 222'si ise (%44) erkek olan 18-65 yaş aralığındaki toplam 504 yetişkin birey oluşturmaktadır. Araştırmada çocukluk çağı travmaları, somatizasyon, stresle başa çıkma ve algılanan sosyal destek ana değişkenleri ile bunların alt boyutları arasındaki ilişkiler, ilişkisel tarama modeline uygun olarak incelenmiştir. Verilerin toplanmasında Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği (ÇÇRTÖ), Somatizasyon Ölçeği (SÖ), Stresle Başa Çıkma Ölçeği (SBÇÖ), Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ) ve araştırmacı tarafından hazırlanan Demografik Bilgi Formu (DBF) kullanılmıştır. Katılımcılardan elde edilen veriler SPSS 27 istatistik programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde Bağımsız Örneklem t-testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve Pearson Korelasyon analizi kullanılmıştır. Aracı değişken etkisinin analizini yapmak için ise Process 3.5 uygulanmıştır. Araştırma verilerinin analizi sonucunda çocukluk çağı travmaları puanları ile somatizasyon puanları arasında pozitif yönlü ilişkinin olduğu bulunmuştur. Çocukluk çağı travmaları puanı arttıkça somatizasyon puanının arttığı gözlenmiştir. Çocukluk çağı travmaları ile somatizasyon arasındaki ilişkide stresle başa çıkma ve algılanan sosyal desteğin kısmi aracı rolünün olduğu saptanmıştır. Çocukluk çağı travmaları ve somatizasyon puanlarının çalışmada ele alınan sosyodemografik değişkenlere göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, ilgili alan yazın çerçevesinde tartışılmıştır. Araştırma bulgularının, alan yazına ve gelecekte yapılması planlanan benzer çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The primary objective of this study is to examine the mediating role of coping with stress and perceived social support, which is considered a protective factor for mental health, in the relationship between childhood trauma and somatization levels among adult individuals. The secondary objective is to explore the associations between childhood trauma and somatization variables and sociodemographic variables such as age, gender, marital status, education level, economic status, and perceived need for psychological help. The study includes a total of 504 adult individuals, 282 (56%) of whom are female and 222 (44%) are male, residing in the Sakarya province and aged between 18 and 65. The relationships between childhood trauma, somatization, coping with stress, and perceived social support, as well as their sub-dimensions, are examined using a correlational survey model. Data collection involved the Childhood Trauma Questionnaire (ÇÇRTÖ),), the Somatization Scale (SÖ), the Ways of Coping Scale (SBÇÖ), the Multidimensional Perceived Social Support Scale (ÇBASDÖ), and a researcher-developed Demographic Information Form (DBF). The collected data were analyzed using the SPSS 27 statistical software. Independent samples t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), and Pearson correlation analysis were employed for data analysis. Process 3.5 was utilized to analyze the mediating effects. As a result of the analysis of the research data, it was found that there was a positive relationship between childhood trauma scores and somatization scores. It was observed that the somatization score increased as the childhood trauma scores increased. Coping with stress and perceived social support have a partial mediator role in the relationship between childhood traumas and somatization. It has been determined that childhood traumas and somatization scores differ according to the sociodemographic variables discussed in the study. The results obtained from the research were discussed within the framework of the related literature. It is thought that the research findings will contribute to the literature and similar studies planned in the future.
Benzer Tezler
- Çocukluk çağı travmaları ve somatizasyon arasındaki ilişkide öz şefkatin düzenleyici rolü
The moderator role of self-compassion in the relationship between childhood traumas and somatization
EDA NUR BİÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Rumeli ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET SAPANCI
- Çocukluk çağı travması ile somatizasyon ilişkisinde erken dönem uyum bozucu şemaların aracı rolü
The mediating role of early maladaptive schemasin the relationship between childhood traumas and somatization
BÜŞRA NUR CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE GÜNEŞ
- Çocukluk çağı travmaları ve somatizasyon arasındaki ilişkide aleksitimi ve duygusal şemaların aracı rolü
The mediator role of alexithymia and emotional schemas in the relationship between childhood traumas and somatization
ECE EZER
- Çocukluk çağı travması ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin aracı rolü
The mediating role of cognitive emotion regulation in the relationship between childhood trauma and psychological symptoms
ESRA SARIÇAMLIK
- Astım tanılı hastalarda çocukluk çağı travmaları ile somatizasyon arasındaki ilişkide zihinselleştirmenin aracı rolü: Kontrollü bir çalışma
The mediating role of mentalization in the relationship between childhood traumas and somatization among asthma diagnosed patients: A controlled study
HÜLYA FİDANTEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiIşık ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERYAL ÇAM ÇELİKEL