Geri Dön

İbâziyye'nin tarih algısı

Ibaziyye's perception of history

  1. Tez No: 865236
  2. Yazar: HAVVA OLGUN TATLI
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ABDULLAH ÖMER YAVUZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Tarih, Religion, History
  6. Anahtar Kelimeler: Muhakkime- i Ûlâ, Hâricîlik, İbâziyye, Muhakkime-i Ûlâ, Khawarijism, Ibaziyya
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Erciyes Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 115

Özet

İslam Tarihi'nde kökleri Hz. Osman dönemine dayanmakla beraber ilk ciddi ayrışma Sıffın Savaşı ile başlamıştır. Hz. Ali ordusunda Tahkim'den razı olmayan bir grubun ayrılarak Harûra'ya çekilmesi genellikle Hâricîliğin teşekkülünün başlangıcı olarak kabul edilmiştir. Bununla beraber Hâricîler bedevî alışkanlıklara sahip, Kurrâ fakat Kur'an'ın zâhirî manasına göre amel eden, şiddet ve aşırılık yanlısı kimseler olarak tasvir edilmiştir. İbâziyye ise teşekkülünden kısa süre sonra kendi içinde bölünmeler yaşayan Hâricîlik fırkasının ılımlı bir alt kolu olarak değerlendirilmiştir. Klasik eserlerde bu şekilde bir sınıflandırma birbirine örnek olarak devam edegelmiştir. Kendi kaynakları ışığında İbâziyye mezhebi değerlendirildiğinde ise onların Hâricî olmayı reddettikleri görülmektedir. İbâziyye Hz. Ali'nin ordusundan Tahkim sonrası ayrılanları Muhakkime-i Ûlâ olarak, kendilerini ise onların devamı kabul etmişlerdir. Onlar için anagövde Muhakkime'dir. Hâricîlik ise bu ekolün alt kollarından biridir ve aslında Ezârika'dır. Çalışmamız İbâziyye'nin tarihin çetrefilli anlatımı içinde muhalifleri ve kendileri açısından nasıl değerlendirildiği ve kendilerini nerede gördükleri ile ilgilidir. Bir yanda İbâziyye muhaliflerinin onlar hakkındaki değerlendirmeleri diğer yanda İbâziyye'nin yeniden bir tarih inşa etme çabası bulunmaktadır. Araştırmamız adaletli ve tarafsız bir yaklaşımla İbâziyye tarihindeki algılardan ziyade olguları tespit etmeye çalışmaktadır. Nitekim bu çaba araştırmamızın ana amaçlarından birisidir.

Özet (Çeviri)

Since its roots date back to the reign of Hz. Osman in the History of Islam, the first serious differentiation began with the“Sıffın War”. In the army of Hazrat Ali, the withdrawal of a group that did not agree with the Arbitration to Harura was usually considered the beginning of the formation of Khārijites. In addition, Khārijites were depicted as people who had bedouin habits, who acted according to the Qur'an but according to the apparent meaning of the Qur'an, who were violent and extremist. Ibaziyya, on the other hand, was evaluated as a moderate sub-branch of the Khārijites Party faction, which experienced divisions within itself shortly after its formation. Despite, in classical works, such a classification has been continued as an example of each other, when the Ibaziyya sect is evaluated in the light of their sources, it is seen that they refuse to belong to Khārijites. Ibaziyya accepted those who left Hazrat Ali's army after arbitration as“Muhakkime-i Ûlâ”and themselves as their successors. For them, the main body is definitely“Muhakkime”. Exceptionalism is one of the lower branches of this school and is actually“Ezarika”. This study is about how Ibaziyya is evaluated from the point of view of its opponents and itself in the complex narrative of history, and where they see themselves. There are both assessments of dissidents of Ibaziyya about them and the Ibadiyya's effort to build a new history. Our research intends to detect the facts instead of perceptions in the history of Ibadiyya with an objective and impartial attitude. Indeed, this effort is one of the main aims of our ascertainment.

Benzer Tezler

  1. Erken dönem İbâzî kaynaklarda İbâziyye'nin dinî ve siyasî görüşleri

    Theological and political vi̇ews in the İbadhi's resources of early time

    KADRİ ÖNEMLİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    DinDicle Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ORHAN ATEŞ

  2. İbâzî tefsirlerde Kur'an ilimleri

    Qur'anic sciences in Ibāzî's tafsīrs

    FATİH ALTUN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinSakarya Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÖKHAN ATMACA

  3. Ebû Hazer Yağlâ b. Zeltaf el-Vesyânî'nin itikadı görüşleri

    The theological views of Ebû Hazer Yağlâ b. Zeltaf el-Vesyânî

    YUSUF PEKER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinMuş Alparslan Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH ARCA

  4. İslam mezheplerinde tekfir ve İbâdiyye'nin tekfir anlayışının mukayesesi

    Tekfir in the İslamic denominations and comparison of the İbadism's understanding of tekfir

    KADRİYE YANMIŞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    DinDicle Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ORHAN ATEŞ

  5. İbâzıyye'nin fıkıh usûlü anlayışı

    Understanding of Islamic law method of al-Ibāḍiyya

    YUSUF KAĞANARSLAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    HukukVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET SELİM ASLAN