Yetişkinlerde çocukluk çağı istismar ve ihmalinin, sosyal biliş ve yakın partner şiddeti ile ilişkisi
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 865388
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÖKHAN ERSOY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Adli Tıp ve Adli Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 325
Özet
Bu çalışmanın amacı, çocukluk çağı istismar ve ihmali olduğunu bildiren bireylerin, yakın partner şiddeti ile ilişkisinde, Zihin Kuramı'nın aracı rolü olup olmadığını incelemektir. Araştırmamız, çocukluk çağı travmalarına bağlı geliştiği varsayılan, Zihin Kuramı fonksiyonlarının değerlendirilmesini amaçladığından, katılımcılarda bilişsel fonksiyonları etkileyecek psikiyatrik tanı ve organik durum olanlar çalışmaya alınmamıştır. Araştırmanın evreni, çocukluk çağı travmaları öyküsü olan kadın ve erkek, en az 6 ay bir partnerle ilişkisi olan , dışlama kriterlerine uygun psikiyatrik ve organik tanı almamış katılımcı ile çocukluk çağı travma öyküsü bildirmeyen aynı dışlama kirterlerine uyan katılımıclar olarak belirlenmiştir. Bu araştırmanın örneklemi, Özel İstanbul Bakırköy Psikiyatri Tedavi ve Araştırma Merkezine başvuran 18-60 yaş arası kadın, erkek danışan ve danışan yakınları olmak üzere 237 kişiden oluşmaktadır. Katılımcılara 13.06.2022-13.06.2023 tarhileri arasında 1 sene boyunca gönüllülük esasına bağlı olarak ulaşılmıştır. Çalışmaya 252 kişi katılmış olmasına rağmen, 12 kişinin ölçekleri tamamlayamaması, 1 vakanın antiepileptik ilaç kullanımı, 1 kişinin aralıklı psikoaktif madde kullanımı, 1 kişinin de gıda takviyesi aldığı tespit edilmiş ve bağımlılık ve bilişsel fonksiyonları üzerinde test performansını olumsuz yönde etkilediği tespitiyle çalışmadan çıkartılmış, nihai olarak 237 kişi çalışmaya alınmıştır. 164 (%69) kişi kadın, 73 (%31) kişi erkektir. Erkeklerin yaş ortalaması 38,7, kadınların 35,5'tir. Çalışmamızda evli olmayanların (%60,3), lise ve altı mezuniyeti olanların (%52,3) ve gelir durumunu «iyi» olduğunu bildirenlerin oranı 126 (%53,2) olarak belirlenmiştir. Katılımcılara çalışmanıın yürütücüsü tarafından yüzyüze görüşme yöntemi ile sırasıyla Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği (CCTO), Psikolojik istismar Ölçeği (PIO), Romantik İlişki Değerlendirme Ölçeği (RİDO), Hacettepe-Bilgisayar Temelli Zihin Kuramı Bataryası (Hacettepe-BTZK Bataryası), Gözlerden Zihin Okuma Testi, Beck Depresyon Envanteri ve Beck Anksiyete Ölçeği yüzyüze görüşme yöntemiyle uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda, Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği'nin, alt boyutları olan Fiziksel İhmal ve Duygusal ihmal dışında tüm alt boyutlarının (Duygusal Taciz, Fiziksel İsitmsar, Duygusal İstismar, Cinsel İstismar) yakın partner şiddeti ile istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki içerisinde olduğu bulunmuştur. Bunun yanında çocukluk çağında maruz kalınan duygusal istismarı ve alt parametrelerini de değerlendirdiğimiz Psikolojik İstismar Ölçeği (PIO) 'nin ölçek puanı ve tüm alt parametreleri tek başına da yakın partner şiddeti mağduriyeti ile ilişkili olduğu görülmüştür. Bu sonuç her iki cinsiyet için de geçerlidir. Çocukluk çağı travmaları BTZK'nın hem bilişsel hem de duygusal alt boyutları ile anlamlı bir şekilde ilişkilidir. Cinsiyet açısından değerlendirildiğinde ise, Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği puanının, kadınlarda BTZK'nın alt boyutlarından sadece duygusal alt boyutları ile ilişkisi mevcutken, erkeklerde hem bilişsel hem duygusal hem de ironik algılama puanları ile ilişkisi mevcuttur. Çocuklukta yaşanan psikolojik istissmarı değerlendiren PIO'nin BTZK'ının bilişsel ve duygusal fonksiyonları ile ilişkisi mevcut değildir.BTZK'nin İroni Duygusal Anlam Bulma alt boyutunun PIO-Suça Yöneltme alt boyutu ile anlamlı ancak düşük düzeyde bir ilişkisi vardır. Cinsiyet açısından değerlendirildiğinde kadınlarda, PIO ve alt boyutlarından sadece Suça Yöneltme puanı ile BTZK'nın İroni Anlam Bulma alt boyutu ile ilişkili değilken, erkeklerde BTZK'nın bilişsel alt boyutu ile ilişkisi saptanmıştır. Gözlerden Zihin Okuma, tüm katılımcılarda, Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği sadece CCTO'nun Fiziksel İhmal alt boyutu ile ilişkili iken, PIO'nin ölçek puanı ve alt boyutları ile ilişkisi mevcut değildir. Yine Gözlerden Zihin Okuma testi puanının cinsiyetlere göre değerlendirildiğinde, kadınlarda Çocukluk Çağı İstismarı Ölçeğinin puanları ve PIO puanları ile ilişkisi mevcut değildir. Erkekler ise, Gözlerden Zihin Okuma Testi'nin puanının CCTO'nun alt boyutu Duygusal İhmal dışında, Duygusal İstismar, Fiziksel İstismar, Fiziksel İhmal, Cinsel İstismar puanları ile arasında anlamlı bir ilişki mevcuttur. Erkek katılımcılarda, Gözlerden Zihin Okuma Testi'nin puanları ile PIO alt boyutu, DuygusalTepki Vermeyi Reddetme dışında, diğer alt boyutları Yıldırma/Aşağılama, Suça Yöneltme, Reddetme/İzolasyon alt ölçek puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki mevcuttur. Bu çalışmanın sonuçları, bireylerin yetişkinlikte yakın partner şiddeti mağduriyeti, çocukluk çağı travmaları ve psikolojik istismar ile ilişkisini vurgulamaktadır. Bireylerin yaşadığı çocukuluk çağı travmalarının ve psikolojik istismarın , yetişkinlikte yaşadığı yakın partner şiddetini her iki cinsiyet için de yordadığını söyleyebiliriz. Çocukluk çağı travmaları puanlarının BTZK'nin hem bilişsel hem de duygusal alt boyutları ile anlamlı ilişkisi mevcut olmasına karşılık PIO ölçeği puanları BTZK' ının bilişsel ve duygusal alt boyutları ile ilişkili değildir. Cinsiyete göre değerlendirildiğinde, CCTO'nun kadınlarda duygusal alt boyutları ile ilişkisi varken, erkeklerde hem birlişsel hem de duygusal alt boyutları ile ilişkisi vardır. PIO tek başına, cinsiyet açısından değerlendirildiğinde erkeklerin bilişsel fonksiyonları ile ilişkili bulunmuştur. Çoklu travmalar hem tüm katılımcılarda hem de erkeklerde ZK fonksiyonlarında daha yaygın bilişsel ve duygusal fonksiyonlarla negatif yönde ilişkili bulunmuştur. Katılımcıların , GZO görevlerindeki performansları cinsiyetlere göre değerlendirildiğinde, kadınların CCTO travmaları ve PIO puanları ile ilişkili olmadığı, erkeklerde ise, CCTO'nun Duygusal İhmal dışında tüm alt boyutları ve PIO ölçeğinin bir çok alt boyutları ile ilişkilidir. Ayrıca, çocukluk çağı istismar ve ihmalinin, yakın partner şiddetine olan etkisinde ZK'ının aracı rolü olmadığı görülmüştür. Sonuç olarak, çalışmamızda çocukluk çağı travmalarının, yakın partner şiddeti mağduriyeti ve ZK fonksiyonlarında anlamlı bir ilişkisi vardır ve bireylerin sağlıklı sosyal ilişkiler kurmasında uzun dönemde olumsuz etkilerinin olduğunu söyleyebiliriz.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to examine whether Theory of Mind has a mediating role in the relationship of individuals who report childhood abuse and neglect with intimate partner violence. Since our research aims to evaluate Theory of Mind functions, which are assumed to develop due to childhood traumas, participants with psychiatric diagnoses and organic conditions that would affect cognitive functions were not included in the study. The population of the study was determined as men and women with a history of childhood trauma, participants who had a relationship with a partner for at least 6 months, participants who did not receive a psychiatric or organic diagnosis in accordance with the exclusion criteria, and participants who did not report a history of childhood trauma and met the same exclusion criteria. The sample of this research consists of 237 people, including male and female clients and relatives of the client, between the ages of 18-60, who applied to Private Istanbul Bakırköy Psychiatric Treatment and Research Center. Participants were reached on a voluntary basis for 1 year between 13.06.2022 and 13.06.2023. Although 252 people participated in the study, 12 people were not able to complete the scales, 1 case was found to use antiepileptic drugs, 1 person used intermittent psychoactive substances, and 1 person took food supplements and was determined to have a negative impact on addiction and test performance on cognitive functions, so they were ultimately excluded from the study. 237 people were included in the study. 164 (69%) people are women and 73 (31%) people are men. The average age of men is 38.7 and women is 35.5. In our study, the rate of those who were not married (60.3%), those who graduated from high school or below (52.3%), and those who reported their income status as“good”was determined as 126 (53.2%). The participants were given the Childhood Trauma Scale (CCTO), Psychological Abuse Scale (PIO), Romantic Relationship Evaluation Scale (RIDO), Hacettepe-Computer Based Theory of Mind Battery (Hacettepe-BTZK Battery), Reading Mind in the Eyes Test, respectively, by the conductor of the study, through face-to-face interviews. , Beck Depression Inventory and Beck Anxiety Scale were administered by face-to-face interview method. As a result of the analyses, it was found that all sub-dimensions of the Childhood Trauma Scale (Emotional Abuse, Physical Abuse, Emotional Abuse, Sexual Abuse), except for Physical Neglect and Emotional neglect, had a statistically significant relationship with intimate partner violence. In addition, the scale score and all sub-parameters of the Psychological Abuse Scale (PIO), in which we also evaluate the emotional abuse suffered in childhood and its sub-parameters, were found to be associated with intimate partner violence victimization alone. This result is valid for both genders. Childhood traumas are significantly associated with both cognitive and emotional subdimensions of BTZK. When evaluated in terms of gender, the Childhood Trauma Scale score has a relationship only with the emotional sub-dimensions of BTZK in women, while it has a relationship with both cognitive, emotional and ironic perception scores in men. PIO, which evaluates psychological abuse experienced in childhood, has no relationship with the cognitive and emotional functions of BTZK. The Irony Finding Emotional Meaning sub-dimension of BTZK has a significant but low level relationship with the PIO-Criminal Inclination sub-dimension. When evaluated in terms of gender, in women, PIO and its sub-dimensions, only the Crime Inclination score was not related to the Irony Meaning sub-dimension of BTZK, while in men, it was found to be related to the cognitive sub-dimension of BTZK. While Mind Reading in the Eyes was only related to the Physical Neglect sub-dimension of the CCTO in all participants, the Childhood Trauma Scale was not related to the scale score and sub-dimensions of the PIO. Again, when the Reading Mind in the Eyes test score is evaluated according to gender, there is no relationship with the scores of the Childhood Abuse Scale and PIO scores in women. As for males, there is a significant relationship between the score of Reading Mind in the Eyes Test and the scores of Emotional Abuse, Physical Abuse, Physical Neglect, Sexual Abuse, except for the sub-dimension Emotional Neglect of CCTO. In male participants, there is a statistically significant relationship between the scores of the Reading Mind in the Eyes Test and the PIO subscale, except for Denying Emotional reaction, and the other subscales Teroriizing, Inclining to Crime, Refesual/Isolating subscale scores. The results of this study highlight individuals' relationships with intimate partner violence victimization, childhood traumas, and psychological abuse in adulthood. We can say that childhood traumas and psychological abuse experienced by individuals predict intimate partner violence in adulthood for both genders. Although childhood trauma scores have a significant relationship with both the cognitive and emotional sub-dimensions of BTZK, PIO scale scores are not related to the cognitive and emotional sub-dimensions of BTZK. When evaluated according to gender, while CCTO has a relationship with emotional sub-dimensions in women, it has a relationship with both cognitive and emotional sub-dimensions in men. PIO alone was found to be associated with men's cognitive functions when evaluated in terms of gender. Multiple traumas were negatively associated with more common cognitive and emotional functions in ToM functions in both all participants and in men. When the performance of the participants in GZO tasks is evaluated according to gender, it is found that women are not related to CCTO traumas and PIO scores, but in men, it is related to all sub-dimensions of CCTO except Emotional Neglect and many sub-dimensions of PIO scale. Additionally, it was observed that ToM did not have a mediating role in the effect of childhood abuse and neglect on intimate partner violence. As a result, in our study, childhood traumas have a significant relationship with intimate partner violence victimization and ToM functions, and we can say that they have long-term negative effects on individuals' ability to establish healthy social relationships.
Benzer Tezler
- 22-30 yaş arası genç yetişkinlerde çocukluk çağı istismarının madde kullanımına etkisi
The effects of childhood abuse to substance abuse on young adults between 22-30 ages.
GÜLDEN İREVÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAM MERT SAVRUN
- Çocukluk dönemi istismar öyküsünün anksiyeteye, anksiyete duyarlılığına ve akademik başarıya etkisi: Bir üniversite örneği
The effect of childhood abuse story on anxiety, anxiety sensitivity and academic achievement: A university sample
MERVE YEKTA ATEŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Aile Hekimliğiİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ESRA MELTEM KOÇ
- Ruminasyonun gelişimsel zemini; Ruminatif düşünme biçiminin çocukluk çağı ruhsal travmaları ve çocuklukta algılanan ebeveyn kabul reddi ile ilişkisinin incelenmesi
Developmental background of rumination; The investigation of the relation of ruminative thinking form with childhood trauma and perceived parental acceptance rejection in childhood
HANDAN DİLEK ARAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA DUYGU KAYA YERTUTANOL
- Beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerin çocukluk çağı ruhsal travmalarının kimlik gelişimleri ve stresle başa çıkma becerileri üzerindeki etkisi
The effect of childhood mental traumas on their identity development and coping with stress in the emerging adulthood
BÜŞRA NUR AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimKırıkkale ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAY TAŞTAN
- Genç yetişkinlerde çatışma stilleri, çocukluk çağı travmaları ve yakın ilişkiler: Karma bir araştırma
Young adults' conflict styles, childhood traumas and intimate relationships: A mixed method research
PINAR KÜTÜK YILMAZ