Yeme tutumları ile davranışsal inhibisyon sistemi/ davranışsal aktivasyon sistemi arasındaki ilişkide duygu düzenlemenin aracı rolü
The mediating role of emotion regulation in the relationship between eating attitudes and behavioral inhibition system/behavioral activation system
- Tez No: 866798
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZLEM TOLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Yeme Tutumu, Davranışsal İnhibisyon Sistemi, Davranışsal Aktivasyon Sistemi, Duygu Düzenleme, Bilişsel Yeniden Değerlendirme, Bastırma, Eating Attitude, Behavioral Inhibition System, Behavioral Activation System, Emotion Regulation, Cognitive Reappraisal, Suppression
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 191
Özet
Mevcut çalışmada, yeme tutumları ile davranışsal inhibisyon sistemi/ davranışsal aktivasyon sistemi arasındaki ilişkide duygu düzenlemenin aracı rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi, Türkiye'deki üniversitelerde öğrenim gören, yaşları 18-35 arasında olan, 230'u kadın (%59,1) ve 159'u erkek (%40,9) toplam 389 katılımcıdan oluşmaktadır. Araştırma, değişkenler arasında bulunan ilişkinin aracılığının analiz edildiği ilişkisel modelde tasarlanmış nicel bir çalışmadır. Veriler, Demografik Bilgi Formu, Yeme Tutum Testi, Davranışsal İnhibisyon Sistemi/Davranışsal Aktivasyon Sistemi Ölçeği ve Duygu Düzenleme Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Çalışmada, gruplar arasındaki farklılaşmayı belirmek adına t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA), değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek için Pearson korelasyon analizi ve aracılık modellerinin test edilebilmesi için Hayes process basit aracılık modeli kullanılmıştır. Demografik değişkenlerle yapılan analiz sonuçlarına göre, kendilerini çok kilolu/kilolu olarak değerlendiren ve kendi bedeninden hiç memnun olmayan kişilerin diğer gruplara kıyasla yeme tutumu toplam puanı ve yeme meşguliyet düzeylerinin daha yüksek olduğu saptanmıştır. Kendi bedeninden çok memnun olan katılımcılarda ise bilişsel yeniden değerlendirmenin kullanımının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Korelasyon analizi sonuçlarına göre, yeme meşguliyeti, sosyal baskı ile davranışsal inhibisyon arasında pozitif yönlü, kısıtlama ve davranışsal inhibisyon arasında negatif yönlü, yeme tutumu toplam puanı, yeme meşguliyeti ve sosyal baskı ile bilişsel yeniden değerlendirme arasında negatif yönlü anlamlı ilişkilerin olduğu bulunmuştur. Ayrıca davranışsal inhibisyon ile bilişsel yeniden değerlendirme ve bastırma arasında negatif yönde, bilişsel yeniden değerlendirme ile ödüle duyarlılık, eğlence arayışı ve dürtü arasında pozitif yönde anlamlı ilişkilerin olduğu belirlenmiştir. Aracılık analizi sonuçlarına göre, hem DİS hem de DAS'ın yeme tutumu üzerindeki etkisinde bilişsel yeniden değerlendirmenin aracı rolünün olduğu saptanmıştır. Elde edilen sonuçlar ilgili alanyazın ışığında tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The current study aimed to examine the mediating role of emotion regulation in the relationship between eating attitudes and behavioral inhibition system/behavioral activation system. The sample of the study consists of 389 participants, 230 female (59.1%) and 159 male (40.9%), between the ages of 18-35, studying at universities in Turkey. The research is a quantitative study designed in the relational model in which the mediation of the relationship between the variables is analyzed. Data were collected using the Demographic Information Form, Eating Attitudes Test, Behavioral Inhibition System/Behavioral Activation System Scale and Emotion Regulation Scale. In the study, t-test and one-way analysis of variance (ANOVA) were used to determine the difference in means between groups, Pearson correlation analysis was used to determine the relationship between variables and Hayes process simple mediation model was used to analyze the mediation models. According to the results of the analysis made with demographic variables, it was determined that people who considered themselves overweight/overweight and who were not at all satisfied with their own body had higher eating attitude total score and eating preoccupation levels compared to other groups. Also, It was found that the use of cognitive reappraisal was higher in participants who were very satisfied with their own bodies. According to the correlation analysis results, it was found that there were significant positive correlations between eating preoccupation, social pressure and behavioral inhibition, negative correlations between restraint and behavioral inhibition, and negative correlations between eating attitude total score, eating preoccupation, social pressure and cognitive reappraisal. Moreover, there were significant negative correlations between behavioral inhibition and cognitive reappraisal and suppression, and significant positive correlations between cognitive reappraisal and sensitivity to reward, fun seeking and impulse. According to the mediation analysis results, it was determined that cognitive reappraisal had a mediating role in the effect of both DIS and DAS on eating attitudes. The results obtained were discussed in the light of the related literature and recommendations were presented.
Benzer Tezler
- The mediating role of behavioral activation and behavioral inhibition system on the relationship between perfectionism and eating attitudes
Davranışsal aktivasyon ve davranışsal inhibisyon sistemlerinin mükemmelliyetçilik ile yeme tutumları arasındaki ilişkide aracı rol
EBRU AŞILI
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. BAŞAK TÜRKÜLER AKA
- Kendini eleştirme, yaşantısal kaçınma ve ödül bağımlılığının duygusal yeme tutumu üzerinde yordayıcı etkisi
The predictive effect of self criticism, experiential avoidance and reward dependence on emotional eating
SELİN KALMİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Medipol ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KAASIM FATİH YAVUZ
- Bipolar bozukluk hastalarında tıkınırcasına yeme bozukluğu ve ilişkili etmenler
Bi̇nge eati̇ng di̇sorder and related factors i̇n pati̇ents with bi̇polar di̇sorder
AYŞE ÇAKIR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriKaradeniz Teknik ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DEMET SAĞLAM AYKUT
- Ergenlerde yeme tutumu ile bağlanma stilleri,dürtüsellik ve kaygı düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between attachment styles, impulsivity and anxiety with eating attitudes in adolescents
TUĞÇE ERTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELİF MUTLU
- Erken süt çocukluğu döneminde tamamlayıcı beslenmeye geçişte ve beslenme sorunlarında babanın rolü
The father's role in transition to complementary feeding and feeding problems in early infancy period
BERİL AYDIN
Doktora
Türkçe
2021
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıHacettepe ÜniversitesiSosyal Pediatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF NURSEL ÖZMERT