Arazi örtüsü değişimine bağlı olarak kentsel ekosistem servislerinin değerlendirilmesi ve haritalandırılması: Datça örneği
Assessments and mapping of urban ecosystem services based on land use/ land cover changes: The case of Datça
- Tez No: 868903
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SERDAR SELİM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Şehircilik ve Bölge Planlama, Landscape Architecture, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Arazi kullanımı ve arazi örtüsü (AK/AÖ) değişimleri, ekosistem servislerini anlamak ve koruma-kullanma dengesini etkin bir şekilde yönetebilmek için oldukça önemlidir. Bu değişimlere bağlı olarak atmosferdeki karbondioksit miktarı da değişmekte, küresel iklim değişikliğinin olumsuz etkileri artmakta ve ekolojik sürdürülebilirlik riske girmektedir. Dolayısıyla AK/AÖ değişimlerine bağlı olarak karbon tutum haritalarının üretilmesi, sürdürülebilir kentsel gelişim için büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada, Akdeniz biyomunu temsil eden ve Türkiye'nin birçok kıyı bölgesinin ekolojik dinamiklerini yansıtan Datça Yarımadasında, 2013-2023 yılları arasındaki AK/AÖ değişimi uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri teknolojileri ile belirlenmiş ve arazi örtüsü değişimindeki artış-azalış trendleri ortaya konulmuştur. Bunun yanında bu değişimlere bağlı olarak karbon depolama alanları ve toplam karbon tutum miktarları InVEST yazılımı ile belirlenmiş ve haritalandırılmıştır. AK/AÖ değişimi için CORINE I. seviye sınıflandırma kullanılmış, karbon depolama için ise toprak üstü, toprak altı, toprak organik maddesi ve ölü organik madde alt kategorileri tercih edilmiştir. Son olarak da 2033 ve 2053 yıllarına ait AK/AÖ değişimi ve karbon tutum projeksiyonları üretilmiştir. Elde edilen sonuçlar, kentleşmenin yeşil alanlar üzerindeki olumsuz etkilerini gösterse de, son on yılda orman ve yarı-doğal alanlarda genel olarak az da olsa bir artış eğiliminin olduğu da görülmektedir. Son beş yılda ise yapay yüzeylerdeki artışa bağlı olarak karbon yutakları olarak kabul edilen ormanlarda azalış olduğu görülmektedir. Bölgedeki karbon tutum miktarı ise 2013-2018 yılları arasında artış, 2018-2023 yılları arasında ise azalış göstermiştir. Gelecek projeksiyonlarına göre, AK/AÖ değişimine bağlı olarak karbon tutumunun artış trendinin azalacağı sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışma, bölgenin mevcut durumunun ve gelecekteki ekolojik dinamiklerinin kapsamlı bir şekilde anlaşılmasına rehberlik edebilecek bir niteliktedir. Datça Yarımadasının hassas ekosistemleri korumak, buradaki ekosistem servislerinin sürdürülebilirliğini sağlamak ve bölgenin sağlıklı gelişimini teşvik edebilmek için mekânsal planlama kararlarında karar vericilerin koruma-kullanma dengesini gözetmesi ve ekoloji temelli stratejiler geliştirmesinin gerekliliği vurgulanmıştır.
Özet (Çeviri)
Comprehending alterations in land use and land cover (LULC) within a specific region is critical for a thorough understanding of ecosystem services and adept management of the balance between conservation and utilization. These changes contribute to fluctuations in atmospheric carbon dioxide levels, exacerbating the adverse impacts of global climate change and jeopardizing ecological sustainability. Consequently, the production of carbon sequestration maps that reflect LULC changes is vital for the advancement of sustainable urban development. This study focuses on the Datça Peninsula, which represents the Mediterranean biome and reflects the ecological dynamics of many coastal regions in Turkey. The LULC changes between 2013 and 2023 were determined using remote sensing and geographic information systems technologies, revealing the trends in land cover changes. Additionally, based on these changes, carbon storage areas and total carbon sequestration amounts were determined and mapped using InVEST software. CORINE Level I classification was used for the LULC exchange, and subcategories such as above-ground biomass, below-ground biomass, soil organic matter, and dead organic matter were preferred for carbon storage. Finally, projections for LULC changes and carbon sequestration for the years 2033 and 2053 were produced. The results indicate the negative effects of urbanization on green areas, but also show a slight increase in forest and semi-natural areas over the last decade. Over the last five years, a decrease in forests, which are considered carbon sinks, has been observed due to the expansion of artificial areas. The amount of carbon sequestration in the region increased from 2013 to 2018 and decreased from 2018 to 2023. According to future projections, the increasing trend of carbon sequestration is expected to decline due to LULC changes. This research serves as a foundational guide for comprehensively understanding the existing conditions and projected ecological dynamics of the region. It highlights the imperative for policymakers engaged in spatial planning on the Datça Peninsula to maintain a balance between conservation and utilization. Furthermore, it stresses the development of strategies based on ecological principles to preserve the delicate ecosystems, sustain the ecosystem services, and foster the healthy growth of the area.
Benzer Tezler
- Assessing the impacts of urban land use/land cover change on soil ecosystem services
Kentsel arazi kullanımı/arazi örtüsü değişiminin toprak ekosistem servisleri üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi
MELTEM DELİBAŞ
Doktora
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AZİME TEZER
- Arazi örtüsü değişimlerinin kentsel ısı adalarına olan etkilerinin zamansal ve mekansal olarak araştırılması
Spatio-temporal analyses of land cover changes and its impacts on urban heat islands
BAHADIR ÇELİK
Doktora
Türkçe
2019
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞİNASİ KAYA
- Uzaktan algılama ve derin öğrenme yöntemleri ile İstanbul'un yerel iklim alanları ve yer yüzeyi sıcaklığı değişimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between local climate zones and land surface temperature changes in İstanbul using remote sensing and deep learning methods
MELİKE NİCANCI SİNANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik Üniversitesiİletişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞİNASİ KAYA
- Validebağ Korusu doğal sit alanının tarihi sit olarak tanınması ve korunması için öneriler
Recommendations for the recognition and conservation of Validebağ Grove natural site as a historical site
KÜBRA YÜCEL KARABAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP ERES ÖZDOĞAN
- İstanbul'da kentsel büyümenin senaryo tabanlı modellenmesi ve ekolojik açıdan değerlendirilmesi
Scenario-based modeling and evaluation of urban growth in Istanbul
ALİYE GONCA BOZKAYA KARİP
Doktora
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ÜNSAL