Geri Dön

Memlük dönemi yargısında sıhhate hüküm ve mûcebe hüküm

'Al-hukm bi's-sihha' and 'al-hukm bi'l-mûjab' in the Mamluk judiciary

  1. Tez No: 869903
  2. Yazar: ÖMER YALÇINKAYA
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE BOYNUKALIN ŞENKARDEŞLER
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Hukuk, Religion, Law
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 121

Özet

İslam hukukunda yargı kararlarının tescili meselesi, ilk dönemlerden itibaren fukaha tarafından ele alınmış müstakil bir çalışma konusudur. Memlükler dönemine gelindiğinde, dört mezhepten kâdılkudât atanması sonucu yargı sisteminin çok mezhepli hale gelmesi, farklı mezhep mahkemelerinde alınan kararların nasıl diğer mahkemeleri de bağlayıcı hale getirileceği ve bu kararların nasıl tescil edileceğini gündeme getirmiştir. Bu bağlamda Memlükler döneminde tescilde kullanılan sıhhate hüküm ve mûcebe hüküm kavramları etrafında küçük çaplı bir literatür oluşmuştur. Bu çalışmada, öncelikle sıhhate hüküm ve mûcebe hüküm literatürünün ortaya çıkma gerekçeleri incelenmekte, literatürün kapsamı tespit edilmeye çalışılmaktadır. Devamında, Zeynüddin İbn Nüceym'in metinleri merkeze alınarak kavramların nasıl bir fıkhî istidlal mantığı içerisinde kullanıldığı ele alınmaktadır. Son olaraksa, bu kavramlarla tescil edilmiş Memlükler döneminden kalma hukuki vesikalar göz önüne alınarak, kavramların pratikte nasıl bir fonksiyona matuf olarak kullanılmış olabileceği değerlendirilmektedir.

Özet (Çeviri)

The issue of the registration of judicial decisions in Islamic law has been the subject of a separate study among jurists since the early periods. In the Mamluk period, the multi-madhab structure of the judicial system as a result of the appointment of Chief Qadis from four different school of law brought to the agenda how to make the judgement taken in the courts of different madhabs binding on other courts and how to register these decisions. In this context, a small-scale literature has emerged regarding the two concepts used in registration during the Mamluk period, namely, the concepts of al-hukm bi's-sıhha and al-hukm bi'l-mûjab. This study first examines the reasons for the emergence of the literature on al-hukm bi's-sıhha and al-hukm bi'l-mûjab and tries to determine the scope of the literature. Then, by focusing on the texts of Zayn al-Dīn Ibn Nujaym, it discusses how these concepts are used within the logic of legal reasoning. Finally, by taking into consideration the legal documents from the Mamluk period that were registered with these concepts, it is evaluated how the concepts may have been used in practice.

Benzer Tezler

  1. Memlük Dönemi Tezhip sanatının incelenerek günümüz tezhip sanatında yorumlanması

    Examining of the art of illumination of Mamluk era and explicating it in contemporary art of illumination

    NİDA GAMZE TEMURÇİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı

    DOÇ. DR. MÜNEVVER ÜÇER

  2. Adana'da yapı toplulukları ve şehrin gelişimi

    The building communities in Adana and the development of the city

    NERMİN TANBUROĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Sanat TarihiHacettepe Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NERMİN ŞAMAN DOĞAN

  3. Memlûk Sultanlığı'nın Bizans İmparatorluğu ve Kilikya Ermeni Krallığı ile diplomatik ve ticarî ilişkileri: Doğu Akdeniz ticareti ve tüccarlarına yeni bir yaklaşım (1260-1291)

    Diplomatic and commercial relations of the Mamluk Sultanate with the Byzantine Empire and the Kingdom of Cilician Armenia: a new approach for the Eastern Mediterranean trade and the traders (1260-1291)

    AHMET USTA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Tarihİstanbul Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EBRU ALTAN

  4. Marino Sanudo Torsello'nun gözünden XIV. yüzyılın birinci yarısında Ege'de egemenlik mücadelesi, 1291-1353: Latinler, Denizci Türkmen Beylikleri ve Haçlılar

    The struggles for sovereignty over Aegean region in the first half of the fourteenth century through the eyes of Marino Sanudo Torsello, 1291-1353: Latins, Turcoman Maritime Principalities and Crusaders

    SERDAR ÇAVUŞDERE

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    TarihAnkara Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MELEK DELİLBAŞI

  5. Osmanlı Mısır'ında bir yerel hazine örneği 'Keşufiyye' (1711-1795)

    An example of local treasure in Ottoman Egypt 'Kushufiyah' (1711-1795)

    OSMAN ONUR GENÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    TarihHacettepe Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SELDA GÜNER