'Gıda enflasyonunun beslenme davranışına etkisi'' ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması
Development of the 'impact of food inflation on nutritional behavior' scale: validity and reliability study
- Tez No: 869998
- Danışmanlar: PROF. DR. ALEV KESER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Gıda enflasyonu bireyin ve toplumun sağlığını, beslenme alışkanlıklarını ve yaşam kalitesini etkilemektedir. Bu araştırma, Gıda Enflasyonunun Beslenme Davranışına Etkisi Ölçeğini geliştirmek, geçerlik ve güvenirliğini yapmak amacıyla yürütülmüştür. Araştırma, Ankara Üniversitesi'ne bağlı fakülte ve yüksekokullarda, çalışmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden, gıda alışverişi yapan, 19-64 yaş arası yetişkin bireyler ile yürütülmüştür. Araştırma kapsamında öncelikle literatür taraması sonucu madde havuzu oluşturulmuş, daha sonra maddeler uzman görüşünün tamamlanması ile Lawshe yöntemine uygun olarak kapsam geçerlik oranları ile değerlendirilmiştir. Ölçek maddelerinin geçerlik güvenirlik analizleri açıklayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi ve iç tutarlılık katsayısı ile belirlenmiştir. Elde edilen ölçek, toplam 36 maddeden oluşmaktadır ve analiz sonucunda dört farklı alt boyuta (besin tüketimi, gıda güvencesizliği, panik alışverişi, bütçe) ayrılmıştır. Bununla birlikte 24 saatlik hatırlama yöntemi ile bireylerin besin tüketim kaydı alınmış ve diyet kalite indeksi hesaplanmıştır. Araştırmaya katılan bireylerin %61,1'i (n=168) kadın, %38,9'u (n=107) erkek olup, katılımcıların yaş ortalaması 32,9±8,26 yıldır. Gıda satın alırken erkeklerin kadınlara kıyasla gıdanın fiyatına daha fazla dikkat ettikleri (p=0,017), bireylerin %69,8'i gıda enflasyonunun beslenme alışkanlıklarını değiştirdiğini, bu bireylerin %49,5'i daha uygun fiyatlı gıdaları tercih etmeye başladığını, %22,4'ü gıda çeşitliliğini azalttığını, %13,0'ü gıda miktarını azalttığını belirtmiştir. Sankey diyagramı ile düşük gelir düzeylerindeki bireylerin beslenme alışkanlıklarının gıda enflasyonundan daha fazla etkilendiği belirlenmiştir. Gıda Enflasyonunun Beslenme Davranışına Etkisi Ölçeğinin KMO (Kaiser Meyer Olkin) değeri 0,960'dır. Bartlett Küresellik testine göre p1,96) arasında değer almıştır. Ölçeğin düzeltilmiş madde toplam korelasyon katsayıları ise 0,452-0,77 arasında değişmektedir. Gıda Enflasyonunun Beslenme Davranışına Etkisi Ölçeğinin tamamının Cronbach alfa katsayısı 0,974 olarak belirlenmiş, ölçeğin yüksek düzeyde güvenilir olduğu saptanmıştır. Hiyerarşik regresyon analizinde ise besin tüketim boyutu üzerinde gıda güvencesizliğinin güçlü ve anlamlı bir etkiye sahip (t=12,565, p
Özet (Çeviri)
Food inflation, affects the health, nutritional habits and quality of life of the individual and the society. This research was conducted to develop the scale of the impact of food inflation on nutrition behavior. The research was conducted at the faculties and colleges of Ankara University with adult individuals aged 19-64 who voluntarily agreed to participate in the study and shop for food. The scope of the research, firstly, an item pool was created as a result of literature review, and then the items were evaluated with content validity rates in accordance with the Lawshe method, after completing the expert opinion. Validity and reliability analyzes of the scale items were determined by exploratory factor analysis, confirmatory factor analysis and internal consistency coefficient. The resulting scale consists of a total of 36 items and as a result of the analysis, it is divided into four different sub-dimensions (food consumption, food insecurity, panic buying, budget). In addition, food consumption was recorded and diet quality index was calculated using the 24-hour recall method. 61,1% (n=168) of the individuals participating in the study were women, 38,9% (n=107) were men, and the average age of women was 32,9±8,26 years. When purchasing food, men pay more attention to the price of food compared to women (p = 0.017), 69.8% of individuals say that food inflation has changed their eating habits, 49.5% of these individuals started to prefer more affordable foods, 22.4% of them stated that they reduced food variety, and 13.0% stated that they reduced the amount of food. With the Sankey diagram, it was determined that the nutritional habits of individuals at low income levels are more affected by food inflation. The KMO (Kaiser Meyer Olkin) value of the scale was determined to be 0,960. Since p1,96). The corrected item-total correlation coefficients of the scale vary between 0,452-0,77. The Cronbach alpha coefficient of the entire scale was determined to be 0,974, and the scale was found to be highly reliable. In the hierarchical regression analysis, it was determined that food insecurity had a strong and significant effect on the food consumption dimension (t=12,565, p
Benzer Tezler
- Beslenme maliyetinin karşılanmasında gıda enflasyonunun tüketici davranışlarına etkisinin gıda güvencesi ve seçimlerine göre değerlendirilmesi
Assessment of the impact of food inflation on consumer behaviour to afford the dietary cost according to food security and food choices
MEHMET HAYDAROĞLU
Doktora
Türkçe
2024
Beslenme ve DiyetetikHacettepe ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PELİN BİLGİÇ
- Investigating the effect of energy price on food price inflation in three Asian countries
Başlık çevirisi yok
EBI OMODEJESU DAVID-UYI
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Ekonomiİstanbul Ticaret Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET OĞUZ DEMİR
- Türkiye'de tarımsal üretim ve gıda talebi
Agricultural production and food demand in Turkey
BERNA YELEN
- Türkiye'de gıda enflasyonunun belirleyicileri: SVAR yaklaşımı
Determinants of food inflation in Turkey: SVAR approach
DERYA AYDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonometriAydın Adnan Menderes ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELVAN HAYAT
- The determinants of food inflation in Turkey
Türkiye'de gıda enflasyonunun belirleyicileri
ERDAL EROL
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
EkonomiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEkonomi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DİLEM YILDIRIM KASAP