Yükselen piyasa ekonomilerinde küreselleşmenin enerji üretimi üzerine etkilerinin çok boyutlu panel veri modelleri ile analizi
Analysis of the effects of globalization on energy production in emerging market economies with multidimensional panel data models
- Tez No: 870746
- Danışmanlar: PROF. DR. HARUN YAKIŞIK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Enerji, Economics, Energy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çankırı Karatekin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 206
Özet
Küreselleşme ve enerji birbiri üzerinde önemli etkilere sahip olan karmaşık bir ilişkiye sahiptir. Bu ilişki, ülkelerin ekonomik büyüme ve kalkınmasından küresel enerji piyasalarına, teknoloji transferlerinden yatırımlarına, çevresel sürdürülebilirliğinden jeopolitik dinamiklerine kadar bütün faktörleri etkileyebilen çok boyutlu bir özellik göstermektedir. Bu çalışmada, çok boyutlu panel veri modeli kullanılarak küreselleşme, fosil ve yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilen enerji üretimi arasındaki ilişkiyi zamana, ülkelere, gelir gruplarına ve bulundukları coğrafi konumlara göre ele almak ve küreselleşmenin farklı enerji kaynaklarından elde edilen enerji üretimleri üzerindeki etkilerini ortaya koymak amaçlanmıştır. 2000-2015 dönemi için Türkiye'nin de dahil olduğu 26 yükselen piyasa ekonomisinde küreselleşme ve enerji üretimi arasındaki ilişki ülke-gelir grubu-zaman ve ülke-kıta grubu-zaman olmak üzere iki farklı çok boyutlu panel veri modeli ile analiz edilmiş ve elde edilen sonuçlar karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar, gelir grubu özelinde küreselleşmenin nükleer ve yenilenebilir kaynaklarından enerji üretimi üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğunu, hidroelektrik kaynaklardan enerji üretimini ise negatif yönde etkilediğini göstermektedir. Diğer yandan, kıta grubu özelinde yapılan çok boyutlu panel veri modeli analizinde ise, küreselleşme kömür ve hidroelektrik kaynaklarından enerji üretimi üzerinde olumlu bir etkiye sahipken, küreselleşmenin doğalgaz kaynaklarından enerji üretimi ile ilişkisi ise negatif yöndedir. Bu sonuçlara göre ülkelerin farklı gelir düzeylerine sahip olması ve/veya farklı coğrafi konumlarda yer almaları, küreselleşmenin yenilenemez ve yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilen enerji üretimlerini farklı düzeylerde etkilediği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Globalization and energy have a complex relationship that has significant impacts on each other. This relationship has a multidimensional feature that can affect all factors, from economic growth and development of countries to global energy markets, from technology transfers to investments, from environmental sustainability to geopolitical dynamics. In this study, it is aimed to examine the relationship between globalization, energy production from fossil and renewable energy sources by using a multidimensional panel data model, according to time, countries, income groups and geographical locations, and to reveal the effects of globalization on energy production from different energy sources. The relationship between globalization and energy production in 26 emerging market economies, including Turkey, for the period 2000 2015 was analyzed with two different multidimensional panel data models: country income group over time and country-continent group over time, and the results were compared. The results show that, specific to the income group, globalization has a positive and significant effect on energy production from nuclear and renewable sources, while it negatively affects energy production from hydroelectric sources. On the other hand, in the multidimensional panel data model analysis made specifically for the continent group, globalization has a positive effect on energy production from coal and hydroelectric resources, while the relationship between globalization and energy production from natural gas resources is negative. According to these results, it is concluded that countries have different income levels and/or are located in different geographical locations and globalization affects the energy production from non-renewable and renewable energy sources at different levels.
Benzer Tezler
- Yükselen piyasa ekonomilerinde imalat sanayi rekabet gücü karşılaştırması
Comparison of manufacturing industry competitiveness in emerging market economies
MURADİYE GÜLEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
EkonomiKaramanoğlu Mehmetbey Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA AKAR
- Gelişmiş ve yükselen piyasa ekonomilerinde hisse senedi endeksleri ile makro iktisadi değişkenler arasındaki ilişki
The relationship between stock indexes and macroeconomic variables in advanced and emerging market economies
BURAK SERTKAYA
- Ekonomik krizler ve kriz göstergeleri: 1990 sonrası dünyada yaşanan krizler ve Türkiye karşılaştırması
Economic crises, the evidence of economic crises, comparing the crises in Turkey with the crises in the world which have been lived since 1990
FATİH MEHMET EREN
- Ar-Ge ve inovasyonun yüksek teknoloji ürün ihracatı üzerindeki etkisi: Yükselen piyasa ekonomileri örneği
Impact of R&D and innovation on high technology products export: The case of emerging market economies
SEMA HİLAL DURMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
EkonomiGümüşhane Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET AKYOL
- Küreselleşme ve küresel rekabet
Globalization and global competition
DİCLE ÖZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF.DR. FÜSUN ÜLENGİN