Orta Asya gırtlak müziği: Kültürel kökenler ve müzik fiziği açısından incelenmesi
Central asian throat singing: Examination in terms of cultural origins and musical acoustics
- Tez No: 870861
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA GÜLAY MİRZAOĞLU SIVACI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Müzikleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Orta Asya ve Sibirya bölgesinde yaşayan Altay, Tuva, Hakas, Yakut halkları başta olmak üzere o bölgede çeşitli Türk kökenli halklar yaşamaktadır. Bu halkların yüzyıllardan beri süre gelen müzik gelenekleri vardır ve günümüzde bu gelenekler o halkları tanıtan unsurların hiç kuşkusuz en önemlilerinden birisidir. Türkçe literatüre“Gırtlak Müziği”olarak geçen, bölge dillerinde“Höömei”,“Hörekteer”gibi isimlerle anılan bu müzikal konsept, birbirinden farklı birçok tekniğe verilen genel bir isimdir. Orta Asya/ Sibirya gırtlak müziğinin başlıca özelliği, tek bir icracının gırtlağından aynı anda birden fazla ses çıkarabilmesidir. Günümüzde gırtlak müziği, dünyada“Throat Singing”adıyla belli bir üne sahip olsa da tarihi arka plan açısından dinleyici kitlesinde yeterince bilgi birikimi bulunmamaktadır. Yüzyıllardır süregelen bu gelenek, günümüzde geleneksel halk ezgilerinin yanında pop, blues, rock, metal gibi çeşitli müziklerde kullanılıyor olsa da kökenine indiğimizde şamanik ritüeller gibi, günümüzde gördüklerimizden daha farklı maksatlarla kullanıldığını da görmekteyiz. Kökenine inildiğinde gırtlak seslerinin spiritüalizm ve animizm ile olan bağlantılarını görmek mümkündür. Birçok bilim insanının gırtlak müziği sanatçılarını araştırma konusu edinmiştir çünkü şarkıcılar iki benzersiz ses sahasını aynı anda yaratabilirler. Genel olarak şarkı söylemek ve konuşmak, boğazın derinliklerinde bulunan ses tellerini titreştirerek ses çıkarmayı ve ardından bu sesleri ses yolundan yukarı ve vücuttan çıkarken dil, dişler ve dudaklarla şekillendirmeyi içerir. Manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ile çekilen statik görüntüleri kullanan önceki çalışmalar, Tuva şarkıcılarının iki perdeyi nasıl üretebileceğini öne sürmüştür, ancak gırtlak müziğinin mekanik ve akustik olarak anlaşılması tam olarak mümkün olmamıştır. Ancak yeni çalışmalarla beraber mekanik ve akustik yönden oluşumu da gözlemlenebilir olmuştur.
Özet (Çeviri)
Various peoples of Turkish origin live in this region, especially the Altay, Tuva, Hakas, Yakut peoples living in the Central Asia and Siberia region. Today these traditions are undoubtedly one of the most important elements that introduce these peoples. This musical concept, which is referred to as“Gırtlak Müziği”in Turkish literature and referred to by names such as“Höömei”and“Hörekteer”in regional languages, is a general name given to many different techniques. The main feature of Central Asian/Siberian throat singing is that the performers of this can make more than one sound from the throat of a single performer at the same time. Today, although throat music has a certain reputation in the world under the name of“Throat Singing”, there is not enough knowledge among the audience in terms of historical background. Although this tradition, which has been going on for centuries, is used today in various music such as pop, blues, rock, metal in addition to traditional folk tunes, when we get down to its origin, we also see that it is used for different purposes than we see today, such as shamanic rituals. When we look at the origin, it is possible to see the connections of laryngeal sounds with spiritualism and animism. Throat singing has been the subject of research by many scientists because singers can create two unique sound fields at the same time. In general, singing and speaking involves making sounds by vibrating the vocal cords located deep in the throat, and then shaping these sounds with the tongue, teeth, and lips as they travel up the vocal tract and out of the body. Previous studies using static images taken with magnetic resonance imaging (MRI) have suggested how Tuvan singers can produce two pitches, but it has not been possible to fully understand the throat singing mechanically and acoustically. However, with new studies, its formation in mechanical and acoustic aspects has also been observable.
Benzer Tezler
- Türkiye'de Neo-Şamanik ritüeller ve müzik
Neo-Shamanic rituals and music in Turkey
SULTAN BİLGET GÜÇLÜER
Doktora
Türkçe
2024
MüzikANKARA MÜZİK VE GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİMüzikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERDAR ERKAN
- Demographic and ethnic characteristics of Central Asia and their future impacts on the social, economical and political aspects of the region
Orta Asya'nın demografik ve etnik özellikleri ve bunların bölgenin sosyal, ekonomik ve politik durumuna gelecekteki etkileri
OSMAN ARAY
- Exploiting instability: Decoding the nexus of iranian hyperactivity and Turkish Hezbollah
İstikrarsızlıktan yararlanmak: İran Hiperaktivitesi ve Türk Hizbullah bağlantısını çözmek
İSMET HERDEM
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Siyasal BilimlerIndiana University BloomingtonKüresel Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL SILAY
PROF. DR. JAMSHEED CHOKSY
PROF. DR. GARDNER BOVINGDON
- Orta Asya'da atın ehlîleştirilmesi, yetiştirilmesi ve bölgeye özgü at ırkları
Horse tale, breeding, and region-special horse breeds in Central Asia
AHMET ÜNAL
- An evaluation of the US military presence in Central Asia: The case of Uzbekistan
Orta Asya'daki ABD askeri varlığının bir değerlendirmesi: Özbekistan örneği
ŞEVVAL BESTE GÖKÇELİK
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiAvrasya Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. IŞIK KUŞÇU BONNENFANT