Cerîde-i mehâkim: 36-65 sayılarının (1874) transkripsiyon, fihrist ve değerlendirmesi
Transcription, index and evaluation of ceride-i mehâkim's numbers 36-65 (1874)
- Tez No: 870881
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NECATİ ÇAVDAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, XIX. Yüzyıl, Cerîde-i Mehâkim, Hukuk, Basın, Ottoman Empire, XIXth Century, Cerîde-i Mehâkim, Law, Press
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yakınçağ Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 505
Özet
XIX. yüzyıl yenileşme hareketleri, özellikle Tanzimat dönemi, Osmanlı tarihinde yeni bir dönemin başlangıcını oluşturmuştur. Devlet yapılanmasının bütün alanlarında yaşanan bu çok boyutlu değişim hareketi, yeni kurumların da ortaya çıkmasına vesile olmuştur. Bu bağlamda söz konusu olan alanlardan biri de adliye teşkilatı olmuştur. Tanzimat Fermanı'nın vurguladığı noktaların başında adalet anlayışının ve hukuk sisteminin modernleştirilmesi yer almıştır. Toplumsal düzeni ıslah ve çağdaşlaştırma konusunda yüksek bir ideal ile ortaya çıkmış olan Tanzimat düşüncesi adliye teşkilatında da kurumsal standardizasyonu ve açıklık politikasını ilke edinmiştir. Bu bağlamda devlet kurumlarının ve ahalinin, adalet mekanizmasında gerçekleştirilen yeniliklerden haberdar edilmesine özen gösterilmiştir. Osmanlı matbuatında, doğrudan adliye teşkilatı temalı bir süreli yayın mevcut değilken Sultan Abdülaziz devrinde adliye teşkilatında yapılan düzenlemeler kapsamında 1873 yılından itibaren Cerîde-i Mehâkim adını taşıyan hukuk temalı ilk basın organı yayımlanmaya başlamıştır. Bu gazete/mecmua vasıtasıyla 19. yüzyılın son çeyreğine girerken Osmanlı adliye teşkilatının ve hukuki uygulamalarının profilini tespit etmek mümkün olabilmektedir. Bu yayın organında; Adliye Nezareti tarafından çıkarılan kanun ve yönetmeliklerin yanı sıra muhtelif davalara dair uygulama örnekleri ve mahkeme ilamları üzerinden son dönem Osmanlı toplumunda suç ve ceza olgusuna dair çok sayıda bulguya erişmek mümkündür. Çalışmamızda, Osmanlı basınının gelişimi ve Cerîde-i Mehâkim'in çıkış süreci ile ilgili bilgiler verdikten sonra Cerîde-i Mehâkim'in 1874 yılına ait ilk otuz sayısı olan 36-65. sayılarının transkripsiyonunu gerçekleştirdik. Daha sonra ilgili sayıların muhteva analizine dair genel değerlendirmeler yaptık. Son olarak da adı geçen sayıların konu bazlı indeksini tablolar halinde hazırladık. Yayımlanmaya başladığı dönemin Osmanlı hukuki yapısı konusunda günümüze ışık tutan Cerîde-i Mehâkim hakkında hazırladığımız çalışmamızın, özellikle hukuk ve tarih alanında yapılacak olan akademik ve popüler çalışmalara önemli bir kaynak teşkil edeceği kanaatindeyiz.
Özet (Çeviri)
The nineteenth century reform movements, especially the Tanzimat period, marked the beginning of a new era in Ottoman history. This multidimensional movement of change in all areas of state organisation led to the emergence of new institutions. In this context, one of the areas in question was judicial organisation. One of the main points emphasised by the Tanzimat Edict was the modernisation of the understanding of justice and the legal system. The Tanzimat thought, which emerged with a high ideal of reforming and modernising the social order, adopted the policy of institutional standardisation and openness in the judicial organisation as a principle. In this context, care was taken to inform state institutions and the public about the innovations in the justice mechanism. While there was no periodical with a direct theme of judicial organisation in the Ottoman press, the first law-themed media organ named Ceride-i Mehâkim began to be published in 1873, within the scope of the regulations made in the courthouse organization during the reign of Sultan Abdülaziz. Through this newspaper/journal, it is possible to determine the profile of the Ottoman judicial system and legal practices in the last quarter of the 19th century. In this publication, it is possible to access a large number of findings on the concept of crime and punishment in the late Ottoman society through the laws and regulations issued by the Adliye Nezareti (Ministry of Justice), as well as examples of practices and court judgments regarding various cases. In our study, after giving information about the development of the Ottoman press and the emergence of Cerîde-i Mehâkim, we transcribed the first thirty issues of Cerîde-i Mehâkim, 36-65, dated 1874. Then, we made general evaluations regarding the content analysis of the relevant issues. Finally, we prepared the subject-based index of the issues in tables. We believe that our study about Ceride-i Mehâkim, which sheds light on the Ottoman legal structure of the period when it was published, will constitute an important resource for academic and popular studies, especially in the field of law and history.
Benzer Tezler
- Cerîde-i Mehâkim'in I. dönem 1-35 sayılarının (1873) transkripsiyon, değerlendirme ve fihristi
Transcription, evaluation and index of Cerîde-i Mehâkim's I. term 1-35. issue (1873)
RUMEYSA TAŞÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECATİ ÇAVDAR
- Ceride-i Mehakim transkripti ve değerlendirilmesi
Ceride-i Mehakim transcript and evaluation
SÜMEYYE DEMİR
- Ceride-i Mehakim 2.dönem 1-42 arası sayılarının transkripsiyonu ve değerlendirilmesi
Transcription and evaluation of Ceride-i Mehakim 2.semester numbers 1-42
CEYLAN ALHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
GazetecilikKütahya Dumlupınar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARİF KOLAY
- Ceride-i İlmiyye dergisinin din eğitimi açısından incelenmesi
Examination of Ceride-i İlmiyye journal in terms of religious education
YASEMİN TAŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dinİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA İSMAİL BAĞDATLI