Piraktîzekirina binemayên teoriya Afirandinê di dîwana Emîn Botanî da
Amin Botani'nin Divanı'nda yaratılış teorisi ilkelerinin uygulanması
- Tez No: 870966
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YAKUP AYKAÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Edebiyat Teorileri, Yaratılış Teorisi, İdealist Felsefe, Estetik, Edebi hareketler, Edebi Eleştiri, Amin Botani, Dîwan, Literary Theory, The theory of Creation, The Idealist Philosophy, Aesthetics, Literary Movements, Literary Criticism, Ameen Botani, Diwan
- Yıl: 2024
- Dil: Kürtçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Yaşayan Diller Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kürt Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kürt Dili ve Kültürü Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Edebiyat çalışmalarının temel bir parçası olan edebiyat teorisi, edebiyatla ilgili çeşitli sorulara cevap vermektedir. Edebiyat eleştirisi, edebiyat akımları gibi diğer edebiyat dallarıyla ilişkilidir. Edebiyat, genel olarak edebiyat kuramcılarına göre farklı türlere ayrılır. Her kuram, edebiyata farklı bir noktadan bakar ve aynı bakış açısıyla edebiyatı vurgular ve araştırır. Yaratma ve icat alanı da edebiyatın farklı bir yönüdür ve edebiyatta her zaman önemli olmuştur. Bu çerçevede, yaratma teorisi etkili bir edebiyat teorisi olarak ortaya çıkmıştır. İdealist felsefe ve estetiğin etkisi altındaki bu teori, edebiyat ve şiirdeki güzellik, yaratım ve icat yönlerine dayanır. Yani edebi eserlerin konusu ya da içeriğiyle değil, yaratım oranıyla ilgilenir. Bu teoriyi genel olarak tanıtmak ve ardından modern bir Kürt edebi eseri üzerinde tatbik etmeye çalıştık. Çünkü modern Kürt şiiri yaratım, dil, imge gibi açılardan oldukça zengindir. Çalışmamız için, Kürdistan'ın güney kesiminden, 1966 doğumlu Ameen Botani mahlasıyla tanınan Ameen Haider adlı çağdaş bir Kürt şairi numune olarak seçtik. Serbest ve lirik bir üsluba sahip olan Haider'in şiirleri Kürtçe'nin Badini ve Sorani lehçelerini içeriyor. Uygulamalı araştırmamız özellikle Ameen Botani'nin Divanı isimli şiir kitabına odaklanmaktadır. Bu araştırmanın amacı, Ameen Botani'nin şiirindeki edebi kaliteyi ve yaratıcılığı vurgulamaktır. Bu tez çalışmasında yaratılış teorisine ve temeline göre herhangi bir edebi anlam için birçok örnek seçtik ve bu anlam ve temellere göre ayrıntılı olarak açıklamaya çalıştık. Son olarak, bu teorinin temelinin ve odağının görünür bir şekilde Ameen Botani'nin Divanında bulunduğu sonucuna vardık.
Özet (Çeviri)
Literary theory as a main part of literary studies answers a variety of questions related to the literature. It has relation with other literary branches, like literary criticism, literature movements ... etc. literature, generally, according to literary theorist is divided into different types. Each theory from different point looks at literature and it also emphasize literature from the same point of view and researches it. The area of creation and invention are also aspects of literature and has always been of importance in literature. On the same basis the theory of creation as an influential literary theory was introduced to the public. This theory under the influence of the Idealist philosophy and aesthetics relies on aspects of beauty, creation and invention in literature and poetry. It means that its focus is on the rate of creation that's on the composition of the literary works, nor the subject or its contents. We wanted to introduce this theory generally, and then practice them on a modern Kurdish literary work. Because the modern Kurdish poetry is rich from the aspect of creation, language, image, etc. For our study, we have chosen a contemporary Kurdish poet from the southern part of Kurdistan named Ameen Haider, born in 1966, who is widely known by the pseudonym Ameen Botani. His poetry, characterized by a free and lyrical style, incorporates both the Badini and Sorani dialects. Our practical research focuses specifically on his collection, titled“Ameen Botani's Diwan”. The aim of this research is to highlight the literary quality and creativity in Ameen Botani's poetry. For any literary meaning according to the theory of creation and its basis, we've selected many examples and we've explained in detail according to those meaning and basis. And finally we've reached the conclusion that the basis and the focus of this theory obviously is found in Ameen Botani's Diwan.