İktisadi düşünce tarihinde bireysel davranış modelleri
Behavior models of individuals throughout the history of economic thought
- Tez No: 871093
- Danışmanlar: PROF. DR. TİĞİNÇE OKTAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 278
Özet
İktisadi düşünce tarihinde bireysel davranış modellerini geniş bir perspektifle ele alan bu çalışma, ekonomik karar verme süreçlerini inceleyen çalışmaların Antik Çağ'dan günümüze kadarki gelişimini incelemektedir. Ağırlıklı olarak yazarların kendi eserlerinden, inceleme konusuna yönelik öne sürdükleri tezleri değerlendiren bir yaklaşımla yapılan bu çalışma üç ana temayı irdelemektedir. Bu üç temayı, a) homo economicus olarak yaftalanan insan modelinin ortaya çıkışı, b) bu modele yönelik kavramsal, gözlemsel ve deneysel itiraz ve eleştirileri ve bu çerçevede geliştirilen alternatifleri, c) ana akım iktisadın temel varsayımlarını koruyarak tasarlanan cevapları olarak ifade etmek mümkündür. Bir taraftan tutarlı bir analiz için gereken indirgemeci süreçler, diğer taraftan yükselen kapitalist unsurların benimseyerek desteklediği bencil insanın aynı zamanda topluma faydalı insan olduğu anlayışı, toplumların alışılagelmiş ahlak normlarına hâlâ ters gibi dursa da iktisat biliminin güçlü pratik, analitik ve ideolojik bağları sebebiyle en dirençli varsayımlarından birini oluşturmuştur. Bir ölçüde homo economicus analitik bir araç olmaktan çıkmış, ana akım iktisadın savunma cephesinin önemli sembollerinden biri olmuştur. Tabii olarak rasyonel, bencil ve fayda optimizasyonuna odaklı davranış modeli her bakımdan sorgulanmış ve buna karşılık bazen dönüştürülerek savunulmuştur. Her hâlükârda bu etkileşim sayesinde iktisat düşüncesinin en bereketli tartışma zeminlerinden biri oluşmuştur. Çalışma bu çerçevede çok sayıda makale, kitap ve raporun taranmasını, bunlar arasındaki ilişkileri, hangisinin hangisine cevap olarak yapıldığının anlaşılması ve farklı dönemlerdeki kavramsal bağlamın kavranmasını gerektirmiştir. Çalışma sonucu genellikle 1970'lerde sonlandırılan ve tek bir çatı altında pek bir arada ele alınmamış olan davranışsal modellemenin iktisadi düşünce tarihi içindeki gelişimini odaklı bir şekilde ortaya konulmuştur. Konunun kurumsal, toplumsal ve bürokratik yapılar için de irdelenmesinin bu çalışmanın devamına katkı yapacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
This study, which takes a broad perspective on individual behavior models in the history of economic thought, examines the development of studies on economic decision-making processes from ancient times to the present. Predominantly based on the authors' own works, this study evaluates the theses they propose related to the subject matter. It examines a) the emergence of the human model labeled as homo economicus, b) the conceptual, observational, and experimental objections and criticisms directed at this model, the alternatives developed, and c) responses designed while preserving the fundamental assumptions of mainstream economics. Reductionist processes are always necessary to establish analytical models. However, the concept of a selfish human being as an entity whose decisions are beneficial to the society has developed partly out of the need of the capitalism to establish a moral basis. This idea, which seems contradictory to traditional moral norms of most societies, remains one of the most resistant assumptions of mainstream economics. Homo economicus has moved beyond being merely an analytical tool and has become one of the important symbols in defense of mainstream economics. This study involved scanning numerous articles, books, and reports, understanding the relationships between them, and comprehending the conceptual context of different periods. It presents a focused exposition of the development of behavioral modeling in the history of economic thought, a topic that is usually concluded in the 1970s and has not often been discussed as a single monograph. Future studies looking into the development of institutional, social, and bureaucratic forms of economic behavior will complement this thesis.
Benzer Tezler
- Demokrat Parti Döneminde iktidar-sivil toplum kuruluşları ilişkileri: 1950-1960
Relations with non-governmental organizations Period ruling Democratic Party: 1950-1960
ALİ ŞAĞAN
Doktora
Türkçe
2013
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL ÖZTÜRK
- Liberal düşüncenin gelişiminde iktisat politikasının evrimi ve Türk örneği
The Evolution of economic policy in the development of liberal thought and the Turkish case
KIVANÇ ACAR
- İktisadi düşünce tarihinde sanayi devrimi: Geçmişten günümüze
Industrial revolution in the history of economic thought: From past to present
AHMET YAŞAR BİLEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
EkonomiNiğde Ömer Halisdemir Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLIHAN NAKİBOĞLU
- İsveç (Stockholm) Okulu ve Karl Gunnar Myrdal'ın ekonomi bilimine katkısı
Stockholm School and Karl Gunnar Myrdal's contribution to economics
TÜRKER ŞİMŞEK
- İktisadi düşünce tarihinde Avusturya İktisat Okulu: Temsilcileri, felsefeleri, teorileri, metodolojileri
Austrian School of Economics in the history of economic thought: Its representatives, philosophies, theories, methodologies
BUKET ERMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonomiNiğde Ömer Halisdemir Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLIHAN NAKİBOĞLU