Geri Dön

İktisadi düşünce tarihinde bireysel davranış modelleri

Behavior models of individuals throughout the history of economic thought

  1. Tez No: 871093
  2. Yazar: MELİKŞAH UTKU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. TİĞİNÇE OKTAR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ekonomi, Economics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İktisat Tarihi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 278

Özet

İktisadi düşünce tarihinde bireysel davranış modellerini geniş bir perspektifle ele alan bu çalışma, ekonomik karar verme süreçlerini inceleyen çalışmaların Antik Çağ'dan günümüze kadarki gelişimini incelemektedir. Ağırlıklı olarak yazarların kendi eserlerinden, inceleme konusuna yönelik öne sürdükleri tezleri değerlendiren bir yaklaşımla yapılan bu çalışma üç ana temayı irdelemektedir. Bu üç temayı, a) homo economicus olarak yaftalanan insan modelinin ortaya çıkışı, b) bu modele yönelik kavramsal, gözlemsel ve deneysel itiraz ve eleştirileri ve bu çerçevede geliştirilen alternatifleri, c) ana akım iktisadın temel varsayımlarını koruyarak tasarlanan cevapları olarak ifade etmek mümkündür. Bir taraftan tutarlı bir analiz için gereken indirgemeci süreçler, diğer taraftan yükselen kapitalist unsurların benimseyerek desteklediği bencil insanın aynı zamanda topluma faydalı insan olduğu anlayışı, toplumların alışılagelmiş ahlak normlarına hâlâ ters gibi dursa da iktisat biliminin güçlü pratik, analitik ve ideolojik bağları sebebiyle en dirençli varsayımlarından birini oluşturmuştur. Bir ölçüde homo economicus analitik bir araç olmaktan çıkmış, ana akım iktisadın savunma cephesinin önemli sembollerinden biri olmuştur. Tabii olarak rasyonel, bencil ve fayda optimizasyonuna odaklı davranış modeli her bakımdan sorgulanmış ve buna karşılık bazen dönüştürülerek savunulmuştur. Her hâlükârda bu etkileşim sayesinde iktisat düşüncesinin en bereketli tartışma zeminlerinden biri oluşmuştur. Çalışma bu çerçevede çok sayıda makale, kitap ve raporun taranmasını, bunlar arasındaki ilişkileri, hangisinin hangisine cevap olarak yapıldığının anlaşılması ve farklı dönemlerdeki kavramsal bağlamın kavranmasını gerektirmiştir. Çalışma sonucu genellikle 1970'lerde sonlandırılan ve tek bir çatı altında pek bir arada ele alınmamış olan davranışsal modellemenin iktisadi düşünce tarihi içindeki gelişimini odaklı bir şekilde ortaya konulmuştur. Konunun kurumsal, toplumsal ve bürokratik yapılar için de irdelenmesinin bu çalışmanın devamına katkı yapacağı düşünülmektedir.

Özet (Çeviri)

This study, which takes a broad perspective on individual behavior models in the history of economic thought, examines the development of studies on economic decision-making processes from ancient times to the present. Predominantly based on the authors' own works, this study evaluates the theses they propose related to the subject matter. It examines a) the emergence of the human model labeled as homo economicus, b) the conceptual, observational, and experimental objections and criticisms directed at this model, the alternatives developed, and c) responses designed while preserving the fundamental assumptions of mainstream economics. Reductionist processes are always necessary to establish analytical models. However, the concept of a selfish human being as an entity whose decisions are beneficial to the society has developed partly out of the need of the capitalism to establish a moral basis. This idea, which seems contradictory to traditional moral norms of most societies, remains one of the most resistant assumptions of mainstream economics. Homo economicus has moved beyond being merely an analytical tool and has become one of the important symbols in defense of mainstream economics. This study involved scanning numerous articles, books, and reports, understanding the relationships between them, and comprehending the conceptual context of different periods. It presents a focused exposition of the development of behavioral modeling in the history of economic thought, a topic that is usually concluded in the 1970s and has not often been discussed as a single monograph. Future studies looking into the development of institutional, social, and bureaucratic forms of economic behavior will complement this thesis.

Benzer Tezler

  1. Demokrat Parti Döneminde iktidar-sivil toplum kuruluşları ilişkileri: 1950-1960

    Relations with non-governmental organizations Period ruling Democratic Party: 1950-1960

    ALİ ŞAĞAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Siyasal BilimlerMarmara Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CEMİL ÖZTÜRK

  2. Liberal düşüncenin gelişiminde iktisat politikasının evrimi ve Türk örneği

    The Evolution of economic policy in the development of liberal thought and the Turkish case

    KIVANÇ ACAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    Ekonomiİstanbul Üniversitesi

    DOÇ.DR. YUSUF TUNA

  3. İktisadi düşünce tarihinde sanayi devrimi: Geçmişten günümüze

    Industrial revolution in the history of economic thought: From past to present

    AHMET YAŞAR BİLEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    EkonomiNiğde Ömer Halisdemir Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ASLIHAN NAKİBOĞLU

  4. İsveç (Stockholm) Okulu ve Karl Gunnar Myrdal'ın ekonomi bilimine katkısı

    Stockholm School and Karl Gunnar Myrdal's contribution to economics

    TÜRKER ŞİMŞEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    EkonomiGaziosmanpaşa Üniversitesi

    İktisat Bölümü

    DOÇ. DR. BİROL ÇETİN

  5. İktisadi düşünce tarihinde Avusturya İktisat Okulu: Temsilcileri, felsefeleri, teorileri, metodolojileri

    Austrian School of Economics in the history of economic thought: Its representatives, philosophies, theories, methodologies

    BUKET ERMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    EkonomiNiğde Ömer Halisdemir Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ASLIHAN NAKİBOĞLU