Do ai-based tools increase task performance: The mediating role of trust and discomfort
Yapay zekâ temelli uygulamalar görev performansını arttırı mı; Güven ve rahatsızlığın aracı rolü
- Tez No: 871213
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HÜSEYİN EKİZLER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilim ve Teknoloji, Mühendislik Bilimleri, Science and Technology, Engineering Sciences
- Anahtar Kelimeler: Yapay Zekâ, YZ ve Güven, Görev Performansı, Yapay Zekâya Karşı Tutum, Yapay Zekâ ve Rahatsızlık, Yapay Zekâ ve Görev Performansı, Yapay Zekâyı Anlama, Arfitificial Intelligence, Artificial Intelligence Trust, Task Performance, Attitudes Towards Artificial Intelligence, AI Discomfort, AI Task Performance, AI Understanding
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon (İngilizce) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 77
Özet
1940'lı yıllarda McCulloch & Pitts: Beynin Boolean devre modeli ile temellerinin atıldığı söylenen yapay zekâ hakkındaki görüşler her geçen gün gelişmekte ve değişmektedir. İlk olarak 1956'da adı konulan Yapay Zekâ, yıllar içinde konferanslara konu olmuş, endüstri ve bilim haline gelmiştir. Özellikle AlphaGo sonrasında kullanıcıların dikkatini daha çok çeken yapay zekâ uygulamaları, günümüzde işveren ve çalışanların yanı sıra birçok insanın merak ettiği bir konu haline gelmiştir (Russell, Norvig, 1995). Özellikle son zamanlarda, teknolojinin hızla gelişmesi ve değişmesiyle, kurumlar, giderek yaygınlaşan dijitalleşme konusunu odaklarına almaktadırlar. Dijitalleşme kapsamında bugünün en önemli konusu yapay zekâ üzerine tanımlı uygulamalardır. Çalışmanın içerisinde de paylaşılan güncel grafiklere bakıldığında, yapay zekâ konuları üzerine eğilimin arttığı görülecektir. Bu kapsamda, kurumlar, iş verenler, yapay zekâ temelli uygulamalar sayesinde mevcut süreçlerinde optimizasyon sürecine girmekte, maliyet optimizasyonu kapsamında, giderlerini azaltmakta çeşitli çalışmalar yapmaktadırlar. Rutin ve operatif konuları efektif ve verimli yöneten yapay zekâ uygulamaları tercih konusu olurken, çalışanların bu konudaki düşüncelerini, yapay zekâ ile uyumlarını göz önünde bulundurmamak çeşitli endişelere yol açmaktadır. Özetle, çalışma bir çalışanın iş hayatında yapay zekâ temelli araçları kullanmasının görev performansını artırıp artırmadığını araştırırken, yapay zekâ konusundaki bilgi düzeyinin, yapay zekâya karşı tutumun, yapay zekâya olan güvenin ve yapay zekâdan duyulan rahatsızlık düzeyinin performansa etkilerini ortaya çıkarmayı amaçlamıştır. Veriler, genel merkezi İstanbul'da bulunan Türkiye'nin önde gelen kurumsal firmalarından birinde yerinde, uzaktan ve hibrit modelde çalışan kişilerin katılımıyla derlenmiştir. Araştırmaya 106 çalışan katılmıştır, ancak verilen cevaplardaki tutarsızlıklar sebebiyle analizlere 96 katılımcı dahil edilmiştir. Katılımcılar ilgili firmanın Yapay Zekâ temelli uygulamasını aktif olarak kullanan ve bu konuda geri dönüş verebilecek kişilerden oluşmaktadır. Oluşturulan hipotezlerin araştırılmasında güvenilirlik analizi, Açıklayıcı Faktör Analizi ve Model Testi kullanılarak veriler analiz edilmiş ve alınan çıktılar ayrı ayrı incelenmiştir. Yapılan incelemeler, gelecek çalışmalar için bir altyapı hazırlamak adına detaylıca açıklanmış, okuyucuya arz edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In the 1940s, McCulloch & Pitts laid the foundations of artificial intelligence with their model of the brain as a Boolean circuit. Views on artificial intelligence, which are said to have been established on this basis, are evolving, and changing every day. First coined in 1956, Artificial Intelligence has become a subject of conferences over the years, evolving into an industry and a science. Especially after AlphaGo, artificial intelligence applications that attract more attention from users have become a topic of curiosity for many people today, including employers, employees, and others (Russell, Norvig, 1995). With the rapid development and change in technology, organizations are increasingly focusing on the widespread digitization. One of the most important topics within digitization today is applications based on artificial intelligence (AI). When looking at the current graphs shared within the study, it can be seen that there is an increasing trend towards AI topics. In this context, organizations are entering into optimization processes in their current processes through AI-based applications, conducting various studies to reduce their expenses within the scope of cost optimization. While AI applications that manage routine and operative issues effectively and efficiently are preferred, not considering employees' thoughts on this matter and their compatibility with AI leads to various concerns. In summary, while the study investigates whether using AI-based tools in an employee's professional life enhances task performance, it aims to reveal the effects of the level of knowledge about AI, attitude towards AI, trust in AI, and level of discomfort with AI on performance. The data was collected through the participation of employees working on-site, remotely, and in a hybrid model in one of Turkey's leading corporate firms headquartered in Istanbul. 106 employees participated in the study, but due to inconsistencies in the responses, only 96 participants were included in the analysis. The participants consisted of individuals actively using the Artificial Intelligence-based application of the relevant company and able to provide feedback on it. Reliability analysis, Exploratory Factor Analysis, and Model Test were used to analyze the data in investigating the hypotheses created, and the outputs were examined separately. The findings were elaborated and presented to the reader in detail to prepare a groundwork for future studies.
Benzer Tezler
- İmalat sistemlerinin tasarlanması ve öncelik kurallarının belirlenmesinde yapay sinir ağlarının kullanılması
Başlık çevirisi yok
TARIK ÇAKAR
Doktora
Türkçe
1997
Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYHAN TORAMAN
- Yapay Zeka'nın robot görmesi üzerine uygulanması
An Application of robot vision in artificial intelligence
FUNDA PEHLİVAN
- Türkiye'de petrol ve petrol sektörünün girdi-çıktı analizi
Petroleum in Turkey and the analysis of petroleum sector by input-output method
ORHAN ÇINAR
- Perinatal dönemdeki psikiyatrik hastalık belirtilerinin yapay zeka tabanlı büyük veri işleme platformu ile belirlenmesi
Detection of psychiatric disease symptoms in the perinatal period with an ai-based big data processing platform
NUR BANU OĞUR
Doktora
Türkçe
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSakarya ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CELAL ÇEKEN
- Cyber tools as foreign policy instruments in trilateral relations: Analysing cyber-attacks targeting the United Kingdom
Üçlü ilişkilerde dış politika aracı olarak siber araçlar: Birleşik Krallık'ı hedef alan siber saldırıların analizi
ATAKAN YILMAZ
Doktora
İngilizce
2024
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MENENT SAVAŞ CAZALA